| Piekło (Nie okreslony) |
| |
Piekło lub Piekiełko. P.Otoczona stromymi skałami kotlinka u
samego dołu pn.-wsch. stoków Kondrackiej Kopy. Wylot P. jest zwrócony do górnej
części Doliny Małego Szerokiego (odnogi Kondratowej Doliny), ku znakowanej
ścieżce tur., wiodącej na Kondracką Przełęcz i Giewont.
Nazwa Piekło bywa omyłkowo przesunięta na ową górną część Doliny Małego
Szerokiego, i wtedy mówi się, że ta ścieżka na Giewont prowadzi przez...
|
|
| Pieniążek Józef (Nie okreslony) |
| |
Pieniążek Józef (1888 - 24 V 1953 Kraków). Malarz i grafik (krak. ASP,
uczeń, potem przyjaciel Leona Wyczółkowskiego). W 1925-38 wystawiał swe prace w
Warszawie, Krakowie i in. miastach.
Z inspiracji Wyczółkowskiego od 1925 P. na swych licznych obrazach utrwalał
ginące już pozostałości dawnego stroju lud. i in. zabytków dawnej sztuki
(kościoły, kaplice), często na tle krajobrazu.
Z jego licznych wędrówek i poszukiwań na...
|
|
| Pieronka (Nie okreslony) |
| |
Pieronka (ok. 950-1150 m). P. Lesiste zbocze między Małym Żlebkiem
a dolną częścią Doliny Małej Łąki, zaraz powyżej Drogi pod Reglami. Na starej
mapie katastralnej w miejscu tym figuruje nazwa Hala pod Pieronką, ale taka hala
nigdy tu nie istniała.Pochodzenie nazwy Pieronka nie jest znane. Może w tym
miejscu często biły pioruny (tak wyjaśniano identyczną nazwę w Gorcach), ale
może też pochodzić od nazwiska lub przezwiska Piorun,...
|
|
| pierwiosnek maleńki (Nie okreslony) |
| |
pierwiosnek maleńki (Primula minima ), z rodziny Pierwiosnkowatych
(Primulaceae ). Malutka, kilka cm. wys. roślinka, o stosunkowo dużych (do
3 cm średnicy), pięciu płatkach zrosłych w koronę, purpurowofioletowych lub
ciemnoróżowych, podobnych trochę do kwiatów doniczkowej prymulki, tylko o
płatkach znacznie głębiej wcinanych. Listeczki drobne, klinowate, na szczycie
ucięte i wykrojone w kilka drobnych ząbków, zebrane w maleńką...
|
|
| pierwiosnek wyniosły (Nie okreslony) |
| |
pierwiosnek wyniosły (Primula elatior ), z rodziny
Pierwiosnkowatych (Primulaceae ). Wczesnowiosenna roślina zakwitająca
masowo na łąkach podtatrz. i w reglach w końcu kwietnia i w maju, a wyżej
jeszcze później. Kwiaty zebrane w wielokwiatowe podbaldachy mają barwę cytrynową
i pachną delikatnie, ale wyraźnie, brzoskwinią. Liście są owalnojajowate,
charakterystycznie pomarszczone, jakby pogniecione. Najobficiej zakwita w
krainie...
|
|
| Pierzchalanka Jadwiga (Nie okreslony) |
| |
Pierzchalanka Jadwiga, zwana Orlicą (26 II 1905 Lwów - 25 VIII 1980 Nowy
Targ, poch. w Zakopanem), kuzynka » Jerzego Pierzchały. Taterniczka, grotołaz,
narciarka wysokogórska, fotograf górski, nie ukończone studia malarskie 1923-26
w Państw. Szkole Przem. na Wydziale Przemysłu Artyst. we Lwowie. Ze względów
zdrowotnych bywała w Zakopanem od 1923, a w 1932 zamieszkała tam na stałe w domu
"Orlica" (stąd jej przezwisko).
Po Tatrach...
|
|
| Pierzchała Jerzy (Nie okreslony) |
| |
Pierzchała Jerzy (17 III 1914 Kraków). Taternik, alpinista, matura w
Zakopanem 1932, studia wyższe (prawo i ekonomia) w Warszawie, Krakowie (UJ 1936)
i Londynie (London School of Economics 1947-48).
Walczył w kampanii wrześniowej 1939, internowany na Litwie i w ZSRR, potem
wstąpił do armii pol., z którą dostał się do Persji i Iraku, walczył we Włoszech
(por. artylerii) pod Monte Cassino, Ankoną i Bolonią. Od 1946 osiadł w Anglii
(od 1948...
|
|
| Pietraszek Andrzej (Nie okreslony) |
| |
Pietraszek Andrzej. Chirurg (Klinika Chir. Instytutu Gruźlicy w
Warszawie), taternik od 1960, alpinista od 1968. Uczestnik pol. wypraw alpin. w
Alpy, Kaukaz, Pamir (m.in. wejścia na Szczyt Lenina 7134 m i Szczyt Komunizmu
7495 m), Ałtaj Mongolski, Himalaje (wyprawa na Kangbachen w 1974). Współautor
książki Kangbachen zdobyty (Wa. 1977).
|
|
| Pietraszek Anna Teresa (Nie okreslony) |
| |
Pietraszek Anna Teresa (10 VII 1951 Warszawa). Dziennikarka (Wydz.
Dziennikarstwa UW), od 1977 reż. i operator filmów dokumentalnych, oświat. i
reportażowych, od 1986 w Telewizji Pol., taterniczka, alpinistka, od 1970 czł.
Pol. Klubu Górskiego.
Brała udział w pol. wyprawach alpin. w Hindukusz w 1973, 1975, 1976, 1978 i w
Himalaje w 1988, a ponadto w wielu wyprawach "trekkingowych" w celach filmowych
(Hindukusz, Himalaje, Karakorum)....
|
|
| Pietrusiński Ludwik (Nie okreslony) |
| |
Pietrusiński Ludwik (21 III 1803 Lwów - 8 V 1865 Warszawa, poch. na
cment. ewang.-reform.). Prawnik (uniw. wiedeński, dr 1828), dziennikarz (od 1831
w Warszawie), publicysta, literat, radca stanu, w 1861 czł. Warsz. Departamentów
Senatu Rządzącego, działacz społ., podróżnik. W 1830-31 walczył w Powstaniu
Listopadowym.
P. jest jednym z pionierów turystyki w Beskidach i Tatrach, podejmował tam
wycieczki w celach czysto tur., a nie naukowych....
|
|
| Pietsch Andrzej (Nie okreslony) |
| |
Pietsch Andrzej (13 VIII 1932 Kraków). Grafik (krak. ASP 1958), prof. ASP
w Krakowie (od 1986 prof. zwycz.); wystawy indywidualne od 1962 w kraju (m.in. w
Zakopanem 1962, 1965) i za granicą. Taternik i alpinista.
W latach 1950 należał do najbardziej czynnych taterników i uczestniczył w
takich czołowych wówczas osiągnięciach jak I wejście pr. filarem pd. ściany
Zamarłej Turni (w 1951 z Tadeuszem Strumiłłą), I wejście środkiem pn.-wsch....
|
|
| Pięciostawiańska Przełączka (Nie okreslony) |
| |
Pięciostawiańska Przełączka; Veterná štrbina; Hintere Fünfseenscharte;
Hátsó-Öt-tavi-csorba. S. Między Juhaską Turnią a Pięciostawiańską Turnią,
ponad Doliną Pięciu Stawów Spiskich.
Pochodzenie nazw: od nazw Pięciostawiańskiej Turni.
|
|
| Pięciostawiańska Turnia (Nie okreslony) |
| |
Pięciostawiańska Turnia (ok. 2515 m); Veterný štít; Fünfseenspitze;
Öt-tavi-csúcs. S. Trzecia z kolei turnia w grani ciągnącej się od
Baraniej Przełęczy w kierunku Małego Durnego Szczytu. Wznosi się między Juhaską
Turnią a Sępią Turnią. Pierwsze wejście: Gyula Dőri i Károly Jordán w 1901.Pol.,
niem. i węg. nazwa P.T. pochodzi od Pięciu Stawów Spiskich. Nazwa słow. jest
dowolnie urobiona (veterný =wietrzny,...
|
|
| Pięciu Stawów Polskich, Dolina (Nie okreslony) |
| |
Pięciu Stawów Polskich, Dolina (1625 - ok. 1900 m); dolina Piatich
Polských plies; Tal der Polnischen Fünf Seen; Lengyel-Öt-tó völgy. P. Górna część wielkiej doliny, która jest
odgałęzieniem Doliny Białki, a w swej dolnej części nazywa się Doliną Roztoki.
Ku tej ostatniej Dolina Pięciu Stawów Polskich obrywa się stromą ścianą
stawiarską, poprzez którą stacza się wodospad Siklawa.
D.P.S.P. ma półkolisty kształt i ok....
|
|
| Pięciu Stawów Spiskich, Dolina (Nie okreslony) |
| |
Pięciu Stawów Spiskich, Dolina (ok. 2000-2300 m), dawniej Dolina Pięciu
Stawów Węgierskich; kotlina Piatich Spišských plies; Fünfseenkessel, Kessel der
Fünf Seen; Öt-tavi-katlan, Öt-tó-katlan. S. Górne piętro Doliny Małej
Zimnej Wody, powyżej jej górnego progu zw. Złotymi Spadami. Długość Doliny
Pięciu Stawów Spiskich wynosi ok. 1,5 km, szer. ok. 0,75 km.
Otaczają ją: Lodowa Kopa, Lodowy Szczyt, Baranie Rogi i Durny Szczyt....
|
|
| Pięć Stawów Polskich (Nie okreslony) |
| |
Pięć Stawów Polskich; Pät Polských plies; Polnische Fünfseen;
Lengyel-Öt-tó. P. Pięć największych stawów
w Dolinie Pięciu Stawów Polskich: Przedni, Mały, Wielki, Czarny i Zadni Staw
(opisane osobno). Wody z tych stawów zbierają się w najniżej leżącym Wielkim
Stawie, z którego wypływa Potok Roztoka. Łączna powierzchnia jeziorna w Dolinie
Pięciu Stawów Polskich wynosi 61,25 ha i jest większa niż w jakiejkolwiek innej
dolinie...
|
|
| Pięć Stawów Spiskich (Nie okreslony) |
| |
Pięć Stawów Spiskich lub po prostu Pięć Stawów,
dawnej Pięć Stawów Węgierskich; Pät Spišských plies, Pät plies, Spišské plesa;
Fünfseen, Zipser Fünfseen, Kleinkohlbacher Fünfseen; Öt-tó, Kis-Tarpataki Öt-tó.
S. Grupa pięciu gł. stawów w Dolinie Pięciu Stawów Spiskich. Wypływa z
nich potok Mała Zimna Woda. Nad pd.-wsch. brzegiem Pośredniego Stawu Spiskiego
stoi Schronisko Téryego. Pomiary stawów...
|
|
| Pięć Źródeł (Nie okreslony) |
| |
Pięć Źródeł (1089 m) lub Pięć Źródeł Smokowieckich, dawniej Trzy Źródła;
Pät prameňov, dawniej Tri pramene; Fünf Quellen, dawniej Drei Quellen;
Öt-forrás, dawniej Három-forrás. S. Grupa kilku źródeł na lesistym zboczu
na pn.-zach. od Starego Smokowca, przy znakowanej ścieżce wiodącej ze Starego
Smokowca na Sławkowski Szczyt.
Główne trzy źródła znajdują się blisko siebie, nieco poniżej Altany Rainera,
są...
|
|
| Piękny Widok (Nie okreslony) |
| |
Piękny Widok (970 m), dawniej Widok; Pekná Vyhliadka; Schöne Aussicht;
Szép Kilátás. S. Osiedle przy Drodze Wolności, 1 km na wsch. od Starego
Smokowca. Stanowi zach. część Górnego Smokowca. Są tu domy wczasowe, hotele,
schronisko tur., sklepy.
|
|
| Piękoś-Mirkowa Halina (Nie okreslony) |
| |
Piękoś-Mirkowa Halina (15 VII 1939 Cieszyn), od 1976 żona » Zbigniewa
Mirka. Botaniczka (studia na UJ 1962, dr 1968, doc. 1994), działaczka ochrony
przyrody, od 1977 kier. Tatrz. Stacji Nauk. ZOP PAN w Zakopanem, od 1985
zastępca red. nacz. rocznika "Ochrona Przyrody", od 1988 czł. rady Tatrz. Parku
Nar.
Autorka ponad 180 prac nauk. i pop.-nauk. oraz recenzji, notatek i in.
publikacji z dziedziny botaniki (zwł. florystyki, geobotaniki i...
|
|
| piętra klimatyczne (Nie okreslony) |
| |
piętra klimatyczne. Według badań Mieczysława Hessa (1965) średnia roczna
temperatura w Karpatach Zach. jest związana zarówno z wysokością n.p.m., jak i z
wystawą zboczy, i stanowi wielkości stałe (w okresach wieloletnich), obrazujące
strefowy układ klimatyczny, tzw. piętra klimatyczne.
Liczba pięter klimatycznych w danym masywie górskim jest zależna i od
wysokości n.p.m. danego masywu i od wzniesienia n.p.m. jego podstawy (podnóża)....
|
|
| piętra roślinności (Terminologia) |
| |
Roślinność górska, zależnie od wysokości n.p.m.,
tworzy w Tatrach (i w in. górach) specyficzne zbiorowiska, różniące się swym
składem i wyglądem. Zbiorowiska te zmieniają się w miarę wzrostu wysokości
n.p.m. w związku z równoczesną zmianą klimatu. Te zmiany w rozmieszczeniu pionowym
roślinności górskiej to jedna z najważniejszych jej cech fitogeograficznych.
Zmiany te nie zachodzą stopniowo lecz dość nagle, niejako skokowo, co paręset...
|
|
| piętra roślinności gospodarcze (Terminologia) |
| |
Gospodarka ludzka w Tatrach rozszerzając się coraz
bardziej doprowadziła do utworzenia się swoistych sztucznych pięter roślinnych,
zwanych piętrami gospodarczymi, które w pewnym stopniu pokrywały się z granicami
pięter naturalnych, a częściowo w nie
wkraczały.
Dawniej wyróżniana była tylko tzw. kraina uprawy, która
po pn. stronie Tatr wdzierała się w regiel
dolny do ok. 1000 m, ale nieraz dochodziła nawet do 1200 m (Palenica...
|
|
| Pigoń Stanisław (Nie okreslony) |
| |
Pigoń Stanisław (27 IX 1885 Kombornia k. Krosna - 18 XII 1968 Kraków,
poch. na Cment. Rakowickim, od 1970 na Salwatorze). Historyk literatury i
filolog (UJ 1911), edytor nauk., prof. Uniw. Wil. 1921-30 i UJ 1930-60, czł. PAU
1929 i PAN 1952. W 1939-40 wraz z in. profesorami UJ był więziony w niem. obozie
koncentr. w Sachsenhausen; w 1940-44 wykładał na tajnym UJ.
W jego bogatej twórczości nauk. (dotyczącej m.in. Adama Mickiewicza i
Juliusza...
|
|
| Pilát Rudolf (Nie okreslony) |
| |
Pilát Rudolf (27 III 1875 Bavorov, okres Strakonice - 18 X 1946 Praga).
Taternik i w swoim czasie jeden z czołowych alpinistów czeskich. Był też znanym
numizmatykiem, a z zawodu bankowcem.
Dokonał wielu wejść w Tatrach, Alpach, Pirenejach, w górach Korsyki i
Bułgarii. Był jednym z założycieli Klubu alpistů československých i przez 7 lat
jego prezesem, a potem hon. prezesem tegoż klubu oraz Svazu československých
horolezců. W pracy...
|
|
| Piłsudski Bronisław (Nie okreslony) |
| |
Piłsudski Bronisław, także Ginet-Piłsudski (2 lub 21 XI 1866 Zułów, pow.
Święciany, Litwa - 17 V 1918 Paryż, poch. na cment. w Montmorency), brat »
Józefa Piłsudskiego. Etnograf, muzeolog.
W 1887, w czasie studiów prawniczych na uniw. w Petersburgu, został oskarżony
o udział w organizowaniu zamachu na cara Aleksandra III i skazany na 15 lat
katorgi na Sachalinie. Już od 1889 pozwolono mu przejść do pracy w szkołach i
urzędach i...
|
|
| Piłsudski Józef (Nie okreslony) |
| |
Piłsudski Józef (5 XII 1867 Zułów, pow. Święciany, Litwa - 12 V 1935
Warszawa, poch. w Krakowie na Wawelu). Działacz niepodległościowy, komendant
Legionów Polskich, Naczelnik Państwa Polskiego, Pierwszy Marszałek Polski.
Od 1901 do 1914 dużo przebywał w Zakopanem, zarówno dla zdrowia jak i w
związku z jawnymi i tajnymi naradami PPS i in. organizacji. Stykał się tu ze
swym krewnym Stanisławem Witkiewiczem, a po 1906 także ze swym...
|
|
| Pinkwart Maciej (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Piotrowski Antoni (Nie okreslony) |
| |
Piotrowski Antoni (7 IX 1853 Nietulisko Duże k. Opatowa - 12 XII 1924
Warszawa). Malarz i rysownik (studia od 1868 u Wojciecha Gersona i in. w
Warszawie oraz w 1875 w Monachium), pedagog; wystawiał w kraju od 1874 i w
Paryżu: obrazy batalistyczne, rodzajowe, pejzaże i in.
W 1894 z Ludwikiem Bollerem i Stanisławem Janowskim przygotował wstępne
szkice do » Panoramy Tatr, ale nie był potem wśród jej rzeczywistych
wykonawców. W Krakowie...
|
|
| Piotrowski Jerzy (Nie okreslony) |
| |
Piotrowski Jerzy (4 X 1923 Kraków), syn » dra Kazimierza Piotrowskiego.
Taternik, alpinista, polarnik, mgr inż. architekt (Politechn. Krak. 1951).
Wspinał się w Tatrach od 1943, w lecie 1944 z grupą pol. taterników
(Stanisław Siedlecki i in.) ukrywał się przed Niemcami w Schronisku pod Wagą i
chodził na wspinaczki w okolicy przechodząc wtedy swe pierwsze nowe drogi
tatern., m.in. na pd. filarze Smoczego Szczytu (z Janem Stryjeńskim)....
|
|
