| Klaklik Marian (Ludzie) |
| |
Klaklik Marian (22 VII 1895 Częstochowa - 7 IV 1964
Zakopane).
Malarz (warsz. SSP 1924-28), głównie pejzażysta i portrecista, ale malował
też sceny rodzajowe i in. Z powodu choroby płuc osiadł w 1929 w Zakopanem . Wystawiał od 1928, na wystawach
indywidualnych od 1930, m.in. w Zakopanem.
Wśród jego licznych krajobrazów tatrz. i zakop. są np.: Stary jesion w
Zakopanem (1934), Stary krzyż w Zakopanem (akw.), ponadto...
|
|
| klamra (Nie okreslony) |
| |
klamra. Zagięty z dwóch końców pręt żelazny, utwierdzony na stałe w
skale. Służy na trudniejszych szlakach tur. (np. na Orlej Perci) jako chwyt lub
stopień, ułatwiając przejście.
|
|
| Klanica Ján (Ludzie) |
| |
Klanica Ján, też Klanitza Johann lub János, również
Klanitzay i Klaniczay (ok. 1750 - ok. 1810 lub później), pochodził z Turca
(Turiec) na Słowacji i był Słowakiem.
Pedagog, botanik, duchowny ewang. Do 1776 studiował na uniw. w Jenie, m.in.
botanikę, po czym zamieszkał w Kiezmarku .
W 1781-84 był profesorem i konrektorem w liceum kiezm., gdzie prowadził też
nabożeństwa w języku słow. dla uczących się tam Słowaków. W 1784-87...
|
|
| Klarner Janusz (Ludzie) |
| |
Klarner Janusz (1910 Warszawa).
Taternik i alpinista, z zawodu inż.
mechanik. W Tatrach wspinał się krótko, w lecie 1938 m.in. z Janem Sawickim , a z Jakubem Bujakiem i Adamem Karpińskim w styczniu 1939 dokonał I
wejścia zim. z Suchej Doliny pn.-zach. ścianą na Lodowy Szczyt .
W 1939 brał udział w I Pol. Wyprawie w Himalaje, gdzie z
Jakubem Bujakiem zdobył szczyt Nanda Dewi
Wschodnia (7434 m), co było ówczesnym pol. rekordem...
|
|
| klasyczna droga (Terminologia) |
| |
klasyczna droga lub wspinaczka, klasyczne przejście,
klasyczne taternictwo itp. W taternictwie
drogami klasycznymi nazywano dawniej przejścia wspinaczkowe b. wybitne, jak np.
droga Bednarskiego na pd. ścianie Zamarłej
Turni. W obecnej terminologii taternickiej wspinaczka klasyczna to taka, na której nie
stosuje się techniki hakowej, ani żadnych sztucznych ułatwień, a więc haki,
kostki itd. służą jedynie do asekuracji, a nie jako chwyty czy...
|
|
| Kleczyński Bohdan (Ludzie) |
| |
Kleczyński Bohdan (1852 Dubno, Wołyń - 26 IV 1920
Kraków), brat stryjeczny muzykologa » Jana
Kleczyńskiego .
Malarz (studia w Warszawie, Florencji i Monachium), ale wpierw studiował
ekonomię w Heidelbergu. Jego ojciec od czasu studiów w Dorpacie przyjaźnił się z
Tytusem Chałubińskim .
W czasie studiów w Heidelbergu i poprzednio, gdy chodził
do szkoły w Krakowie, Bohdan K. jeździł do Zakopanego i odbywał wycieczki w Tatry ....
|
|
| Kleczyński Jan (Ludzie) |
| |
Kleczyński Jan (8 VI 1837 Janiewicze, Wołyń - 15 IX
1895 Warszawa).
Muzykolog, krytyk muzycz., kompozytor, pianista, red. "Echa Muzycznego (i
Teatralnego)" 1879-93, prof. Konserw. Warsz. 1887-89. W czasie pobytów w Zakopanem w 1882 i 1884 chodził po Tatrach i Podhalu z drem Tytusem Chałubińskim i Sabałą , z którymi się przyjaźnił.
Jako jeden z pierwszych badał podh. muzykę lud. i zapisywał melodie. Pisał na
ten temat kilkakrotnie:...
|
|
| Kleczyński Jan jun. (Ludzie) |
| |
Kleczyński Janjunior (24 VI 1875 Warszawa - ok. I X
1939 tamże), syn muzykologa » Jana
Kleczyńskiego .
Literat, krytyk sztuki (zwł. malarstwa i rzeźby), ale też krytyk lit., teatr.
i muzycz. , publicysta. Ożeniony był z Anielą Zawadzką, siostrą Anny, drugiej
żony Stefana Żeromskiego .
W swych artykułach i krytykach, publikowanych w licznych
czasopismach, pisał też o Stanisławie
Witkiewiczu
i jego stylu...
|
|
| Kleczyński Władysław (Ludzie) |
| |
Kleczyński Władysław (1871 - 23 X 1897 Kraków).
Dr praw, urzędnik prokuratorii skarbu w Krakowie, taternik. Był synem prof.
UJ, Józefa Kleczyńskiego (1841-1900), a bratankiem muzykologa » Jana Kleczyńskiego .
Z powodu choroby płuc często i długo przebywał w Zakopanem , ale uprawiał taternictwo przez
szereg lat. Wszedł zwykłymi drogami na najwyższe szczyty tatrz., ok. 1894 z
przew. Klimkiem Bachledą dokonał I wejścia
na...
|
|
| Klein Franz (Ludzie) |
| |
Klein Franz (na przełomie XVIII i XIX w.).
Niem. (austr.?) leśniczy na Podhalu i w
Tatrach . Na Podhale przybył po rozbiorach
Polski i po zajęciu pol. dóbr królewskich starostwa nowotarskiego na własność
skarbu austriackiego. W 1805-09 i w latach nast. był zarządcą hut w Kościeliskiej Dolinie . Ok. 1827 był leśniczym
na Bukowinie Tatrz . (przy ówczesnej drodze
do Morskiego Oka ), a następnie podobno
leśniczym w Jaworzynie Spiskiej...
|
|
| Klein Jacob Theodor (Ludzie) |
| |
Klein Jacob Theodor (15 VIII 1685 Królewiec - 27 II
1759 Gdańsk).
Jeden z najwybitniejszych przyrodników XVIII w., przede wszystkim zoolog, ale
zajmował się różnymi działami nauk przyr. i in. Był Niemcem (ale znał język
pol.), dużo podróżował po Europie, a w 1712 osiadł w Gdańsku, gdzie piastował
różne urzędy, stworzył przyr. gabinet (muzeum) z bogatymi zbiorami i prowadził
ogród naukowy. Podróżował po ziemiach pol. aż po...
|
|
| Klemens Jozef Božetech (Ludzie) |
| |
Klemens Jozef Božetech (8 III 1817 Mikułasz Lipt. -
17 I 1883 Wiedeń).
Słow. malarz (studia na akademii w Pradze do 1843), rzeźbiarz i przyrodnik,
także nauczyciel rysunku i przyrodoznawstwa w szkołach. W 1843-46 przebywał na
Orawie i w Szaryskiem, w 1848-55 w Mikułaszu Lipt .
Najlepsze jego prace to portrety (np. członków rodzin Szmrecsányi i Berzeviczy oraz Michała M. Hodžy z lat
1843-46). Malował też pejzaże (m.in. o tematyce...
|
|
| Klemensiewicz Zygmunt Aleksander (Ludzie) |
| |
Klemensiewicz Zygmunt Aleksander (24 IV 1886 Kraków
- 25 III 1963 Gliwice, poch. w Krakowie).
Taternik , alpinista, narciarz
wysokogórski, wybitny fizyk i fizykochemik, prof. politechn. we Lwowie
(1920-39), Londynie (1947-51) i Gliwicach (1956-60). Autor licznych prac z
dziedziny fizykochemii, elektrochemii, termodynamiki i fizyki jądrowej. W
1892-1940 mieszkał z przerwami we Lwowie, potem przez Kazachstan (1940-42), Iran
(1942-43) i Egipt...
|
|
| Klemensiewiczowa Stefania (Ludzie) |
| |
Klemensiewiczowa Stefania, do 1912 Wieniewska, żona
» Zygmunta A. Klemensiewicza . Taterniczka i alpinistka.
W Tatrach bywała od
1904, uprawiając przez wiele lat turystykę, a od 1907 także dorywczo taternictwo
w towarzystwie Zygmunta Klemensiewicza .
Uczestniczyła w przejściu nowych dróg tatern. na Gąsienicowej Turni (w 1907), Sokolej Turni (1913) i Sławkowskim Szczycie
(1921). Po Alpach chodziła ze...
|
|
| Kleszczyński Zdzisław (Ludzie) |
| |
Kleszczyński Zdzisław (14 VII 1889 Warszawa - 6 IV
1938 tamże).
Literat (poeta, autor powieści, nowel, komedii i felietonów), publicysta,
tłumacz. W 1920 walczył na froncie jako ochotnik. W 1924-38 był członkiem
redakcji "Kur. Warsz.", a w 1926-31 redaktorem nacz. tygodnika "Radio".
Był częstym bywalcem Zakopanego i dużo chodził po Tatrach turystycznie, a dorywczo także
taternicko: uczestniczył w 1911 w I wejściu zach. granią...
|
|
| kleterki (Nie okreslony) |
| |
kleterki (z niem. Kletterschuhe ). Żargonowa, ale od dawna
rozpowszechniona wśród taterników nazwa pantofli wspinaczkowych. Przed I wojną
świat. i w latach międzywoj. stosowano tę nazwę zasadniczo do specjalnego obuwia
o sznurkowej (dawniej) lub manszonowej (później) podeszwie. Nie określano tą
nazwą pantofli tenisowych i trampek, które w latach międzywoj. stały się w
Tatrach najczęściej używanym obuwiem wspinaczkowym.
|
|
| Klika Jaromír (Ludzie) |
| |
Klika Jaromír (26 XII 1888 Praga - 12 V 1957
Leningrad).
Czes. botanik, działacz ochrony przyrody, od 1946 prof. uniw. w Pradze, czł.
koresp. ČSAV (1955). Kolejno zajmował się głównie fitopatologią, dendrologią i
geobotaniką, a także nauk. zasadami hodowli lasu.
Od 1922 wiele jego prac nauk. i pop.-nauk. dotyczy Tatr , Podtatrza i
sąsiednich pasm górskich na Słowacji, np. o drzewach i krzewach tatrz.:
Poznámka k...
|
|
| Klimaszewski Mieczysław (Ludzie) |
| |
Klimaszewski Mieczysław (26 VII 1908 Stanisławów).
Geograf, geomorfolog, działacz ochrony przyrody, prof. Uniw. Wrocł. (1946-49)
i UJ (1950-78), dyr. Inst. Geogr. UJ (1952-78), czł. PAN (1960), w 1965-72 poseł
na Sejm PRL i zastępca przewodniczącego Rady Państwa. Autor licznych prac nauk.
z zakresu geomorfologii trzeciorzędu i czwartorzędu, m.in. z terenu Karpat .
Przez szereg lat prowadził badania także w Tatrach i na Podtatrzu...
|
|
| klimat (Terminologia) |
| |
W Tatrach nie jest kontynentalny, jak to czasem
podawano. Jest to klimat wysokogórski stref umiarkowanych, o wpływach
oceanicznych, o rocznej amplitudzie temperatury zmniejszającej się wraz ze
wzrostem wysokości n.p.m.
Dobowe wahania temperatury są b. duże, zwł. na jesieni.
Średnia roczna temperatura jest niewysoka: Nowy Targ 5,5 C, Poronin 4,6 C, Zakopane 4,9 C, Gąsienicowa Hala 2,4 C, Morskie Oko 2,5 C, Kasprowy Wierch -0,8 C, Łomnica -3,8...
|
|
| Klimek (Inne) |
| |
"Klimek"; Radiotelefon przenośny, przeznaczony
specjalnie dla ratowników GOPR ,
produkowany od ok. 1970 przez zakład Wojciecha Nietykszy w kolejnych,
ulepszanych wersjach. Stosowanie radiotelefonów "Klimek" wybitnie usprawniło
działalność ratowników GOPR w górach. Nazwa tego sprzętu pochodzi od imienia
słynnego przewodnika i ratownika tatrz., Klimka
Bachledy .
|
|
| Klimek Kazimierz (Ludzie) |
| |
Klimek Kazimierz (30 I 1934). Geograf (studia na UJ
1952-56, staże nauk. w Szwecji 1967 i Anglii 1976), dr 1965, prof. od 1982.
W 1960-79 pracownik Inst. Geografii PAN (Zakład Geomorfologii i Hydrologii w
Krakowie), w 1979-91 kierownik Zakładu Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych
PAN w Krakowie. Uczestnik wypraw nauk. na Islandię (1968) i do in. krajów, w
1974-80 kierownik 7 ekspedycji Inst. Geogr. PAN do Mongolii.
Rezultatem jego badań...
|
|
| Klimiński Jerzy (Ludzie) |
| |
Klimiński Jerzy (18 XII 1932 Rabka), brat » Janiny Pawłowskiej .
Taternik i ratownik górski, technik
budowlany i absolwent AWF Kraków.
Taternictwo uprawiał gł. w 1950-65, m.in. z Krzysztofem Berbeką i Jerzym Hajdukiewiczem , w lecie i zimą.
Członek Klubu Wys
. od 1951, instruktor
taternictwa, przewodnik tatrz.
Od 1952 jest czł. TOPRu
i potem Grupy Tatrz. GOPRu . W 1977-81
i 1985-87 był zastępcą...
|
|
| Klimkovics Béla (Ludzie) |
| |
Klimkovics Béla lub Klimkovič Vojtech (22 III 1833
Koszyce - 10 II 1885 tamże).
Węg. malarz (studia w Wiedniu) i pedagog w Koszycach, gdzie od 1853 prowadził
własną szkołę malarstwa. W Koszycach był też współzałożycielem i w 1876-85
kierownikiem muzeum. Ok. 1865 namalował panoramę Tatr . Był pochodzenia
słowackiego.
|
|
| Klimkovics Ferenc (Ludzie) |
| |
Klimkovics Ferenc lub František (31 VIII 1826
Koszyce - 9 IV 1890 Budapeszt).
Węg. malarz i pedagog pochodzenia słowackiego. Po studiach w Peszcie, Wiedniu
i Paryżu działał w 1859-69 w Koszycach, m.in. ucząc wsp. z bratem (» Klimkovics Béla ) w jego szkole malarstwa. Od
1869 był profesorem rysunku w Budapeszcie. W 1886 namalował z Popradu panoramę
Tatr , z której Węg. Towarzystwo Karp. (MKE) dało
sporządzić kolorowe...
|
|
| Klimkowa Przełęcz (Przełęcze) |
| |
Klimkowa Przełęcz; Pierwsze wejście: Jan Fischer , Michał Siedlecki oraz przew. Klemens Bachleda i Józef Gąsienica-Gładczan w 1893.
Zimą: Wanda Czarnocka (-Karpińska) i Adam Karpiński w 1924.
Nazwę Klimkowej Przełęczy (w postaci Bachleda-rés), w
celu upamiętnienia słynnego przewodnika tatrz. Klemensa (Klimka) Bachledy , zaproponował w
1901 znany taternik węg., Károly Jordán
.
|
|
| Klimkowa Turnia (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Klimkowa Turnia; Główny, najwyższy (pn.-wsch.)
z czterech wierzchołków »Staroleśnego Szczytu
.
Nazwa ta - podobnie jak sąsiednie Klimkowe Wrótka i
Klimkowy Żleb - upamiętnia słynnego przewodnika tatrz. » Klemensa (Klimka) Bachledę
, którego
zasługą było zdobycie Staroleśnego Szczytu w 1892.
|
|
| Klimkówka (Hala - Polana) |
| |
Klimkówka; Dawniej stała tu leśniczówka.
Obecnie polanka ta zarasta drzewami i nazwę Klimkówka stosuje się też do
otaczającego ją lasu.
Nazwa ta jest nieraz zniekształcana na Klinkówka, ale poprawnie jest
Klimkówka i niewątpliwie pochodzi od jakiegoś Klimka.
|
|
| klin (Nie okreslony) |
| |
klin. Pol. i słow. termin topogr. (ludowy), w Tatrach oznaczający boczny,
odgałęziający się grzbiet, który na podobieństwo klina rozdziela dwie doliny lub
dwa żleby. Jako nazwa geogr., Klin bywa czasem przeniesiony z takiego grzbietu
na szczyt, w którym kulminuje (» Starorobociański Wierch).
|
|
| Klinowa Czuba (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Klinowa Czuba, dawniej Kliny. Od wierzchołka K.Cz.
rozchodzi się kilka grzbietów, klinów, i stąd jej nazwa.
|
|
| klon (Nie okreslony) |
| |
klon (Acer platanoides ), z rodziny Klonowatych (Aceraceae
). Drzewo liściaste do 20 m wysokie. Liście 5-7-klapowe o wcięciach szeroko
zaokrąglonych, a szczytach klap długo i ostro wyciągniętych. Kwiaty dość
niepozorne, zielonawe, w podbaldaszkach, rozwijają się przed liśćmi w końcu
kwietnia. Owoce skrzydlaki, ustawione do siebie pod kątem prawie 180 stopni.
W Tatrach k. jest b. rzadki: pod Muraniem, nad Łysą Polaną, w...
|
|
