E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Nowiny
 Przegląd prasy i nowin
   Zakopane
   Tatry
   Podhale
   Kultura
   Narty
Felietony
Opowiadania
Multimedia
Gastronomia
Fotoreportaże
Dziennikarze PPWSZ
Kalendarz imprez
Pogoda/kamery
Ogłoszenia
Forum dyskusyjne
Redakcja
 Reklama
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

  Przeglądasz dział: Terminologia
ilość pozycji w dziale: 171
Zmień dział na:
 
śnieg barwny
   W krajach polarnych i wysokich górach spotyka się nieraz większe lub mniejsze przestrzenie śniegu zabarwionego na czerwono, zielono, żółto, brązowo itd. W okolicach podbiegunowych pola czerwonych śniegów ciągną się nieraz kilka kilometrów, w górach natomiast barwne plamy na śniegu rzadko mają więcej niż kilka m średnicy. W głąb śniegu zabarwienie sięga do kilkunastu cm. Zjawisko to jest wywołane masowym rozwojem pewnych gatunków glonów...
więcej
śnieg wieczny
   Bywają lata, a nawet wiele lat z rzędu, kiedy niektóre płaty śniegowe w Tatrach leżą nie topniejąc w ciągu sezonów letnich. Płaty takie nazywa się czasem "wiecznym śniegiem", aczkolwiek nie w dosłownym znaczeniu. Słynna z takich "wiecznych śniegów", a nawet rzekomego "lodowczyka" Dzika Dolina pod Łomnicą, jak również Śnieżna Dolina pod Lodowym Szczytem, w ciągu ostatnich 70 lat, jak zaobserwowano, bywały niejeden sezon prawie wolne od...
więcej
śniegołomy
   Zniszczenia w drzewostanie spowodowane przez wielkie opady śniegowe. Wczesne jesienne opady śniegu, kiedy jeszcze liście nie opadły z drzew, łamią gałęzie i konary nadmiernie obciążone śniegiem. Zdarza się to nieraz i w lecie, np. w Zakopanem w 1966, kiedy 29 i 30 czerwca, w same Zielone Świątki, spadło blisko 70 cm śniegu na zupełnie już rozwinięte ulistnienie, niszcząc liczne drzewa liściaste, a nawet częściowo i iglaste, łamiąc...
więcej
śnieżna, pokrywa
   Ok. 35% wszystkich opadów w Tatrach przypada na śnieg. Im wyżej, tym dłużej trwa okres p.ś. Np. Nowy Targ ma rocznie przeciętnie 106 dni z p.ś., Poronin 129, Zakopane 138, Kościelisko 144. Ogólnie można przyjąć, że na Podhalu szata śnieżna trwa ok. 4 miesięcy, a w Tatrach ok. 6-8 miesięcy, zależnie od wysokości. Wysoko w górach nawet w lecie trafiają się dni z silnym opadem śnieżnym, zwł. ok. połowy sierpnia. Od wysokości ok....
więcej
taras
   W tatern. terminologii topogr. jest to poziome lub mało strome, dość obszerne i na ogół płaskie miejsce na zboczu, na ścianie górskiej, w dolinie itd.; zdrobn.: tarasik. Synonimem słowa taras jest terasa, ale w taternictwie ten ostatni termin wyszedł już z użycia. Inne synonimy, stosowane w Tatrach: płaśń, płaśnia, płasienka, platforma, także (zwł. w dolinie) rówień, równia oraz (w ścianie górskiej) galeria.
więcej
taternictwo
   Jest to przechodzenie trudniej dostępnych partii Tatr, zwykle przy zastosowaniu specjalnych umiejętności (z zakresu wspinaczki wysokogórskiej) i odpowiedniego sprzętu (lina, haki, raki, czekan itd.). Ogólnikowo można powiedzieć, że t. jest uprawianiem trudniejszych wycieczek wspinaczkowych, podczas gdy turystyka górska obejmuje wycieczki niewspinaczkowe i tylko najłatwiejsze wspinaczki. W in. wysokich górach (poza Tatrami) odpowiednikiem t....
więcej
taternictwo jaskiniowe
   taternictwo jaskiniowe i in. formy zwiedzania jaskiń. Już w b. odległych czasach jaskinie poza Tatrami (np. na Liptowie, a nawet w samych Tatrach, jak Dupnica od początków n.e. do średniowiecza) służyły ludziom za miejsce zamieszkania lub chwilowego schronienia; potem (również w Tatrach) przyciągały poszukiwaczy skarbów, kruszców lub mleka wapiennego jako leku, następnie badaczy nauk. (obecnie zwanych speleologami) i...
więcej
taternictwo kobiece
   Okres do ok. 1900. Dzieje taternictwa i turystyki tatrz. są przez długi czas ściśle z sobą związane, ale nawet w ich wspólnej historii, poza pionierską wyprawą Beaty Łaskiej do Kiezmarskiej Doliny w 1565, o udziale kobiet w wycieczkach tatrz. nic nie wiadomo aż do 1807; odtąd zaczynają się pojawiać wiadomości o uczestnictwie kobiet w wycieczkach do dolin tatrz., a od 1841 również na wysokie, ale łatwo dostępne szczyty...
więcej
taternik
   Człowiek uprawiający » taternictwo; rodzaj żeński: taterniczka. Poprawny przymiotnik od słowa taternik: taternicki (a nie: taterniczy). Wyraz taternik oznacza więc alpinistę, ale jedynie takiego, który uprawia alpinizm w Tatrach. Każdy taternik jest też wspinaczem, natomiast wspinacz jest taternikiem tylko wtedy, gdy wspina się w Tatrach. Słowo taternik zostało wprowadzone do piśmiennictwa przez Tytusa Chałubińskiego...
więcej
technika taternicka
   Jest to zespół metod stosowanych w taternictwie, obejmujący zasady poruszania się w górach po skałach, śniegu i lodzie, zasady ubezpieczania (asekuracji), zasady » techniki hakowej (sztucznych ułatwień). Tzw. klasyczna t.t. obejmuje to wszystko, co wyżej wymieniono, bez techniki hakowej. Klasyczna wspinaczka nie korzysta ze sztucznych ułatwień.
więcej
terasa
   To samo, co » taras. W turystyce i taternictwie słowo terasa wyszło z użycia, a utrzymało się w geografii.
więcej
trawki
   Niewielka część zbocza lub ściany górskiej porosła trawą i nieraz b. stroma. Teren taki często nie jest płaski, lecz tworzy liczne stopnie porośnięte trawą. Jest to termin taternicki. Wspinanie się takim terenem to trawkowanie (w żargonie tatern.).
więcej
turnia
   W gwarze podh.: b. stromy, urwisty, skalisty szczyt, albo też wyróżniająca się urwista skała w grani szczytu lub w jego ścianie, czy też na zboczu. Zdrobn.: turniczka (turnicka). Synonimem słowa turnia jest turnica ; tym ostatnim terminem oznacza się też czasem turnię o kształcie mniej wysmukłym, bardziej przysadzistym. Wszystkie te słowa (turnia, turniczka, turnica) przeszły z gwary podh. do tatern. terminologii topogr. i do ogólnego...
więcej
wanta
   W gwarze podh., a z niej w terminologii tur. i taternickiej słowo to oznacza wielki odłam skalny, blok skalny, bryłę skalną, długości i wysokości nieraz nawet paru metrów lub więcej. Podobnie słowo wantula w gwarze podhalańskiej. W powyższym znaczeniu słowa wanta i wantula występują też w nazwach tatrz., np. Wanta (jedna przy szosie do Morskiego Oka, druga na wsch. stokach Wołoszyna), Zbójnickie Wanty, Wantule. W...
więcej
wiatrołomy
   Obszary pokryte leżącymi wyłamanymi przez wiatr drzewami. W Tatrach zwł. wiatr halny przyczynia się do powstawania w., które tworzą się przede wszystkim tam, gdzie "otworzono wrota" wiatrowi przez wyrąbanie choćby kilku drzew, szczególnie na brzegach lasu w jednolitej ścianie leśnej. Powstawaniu w. sprzyja skaliste lub gliniaste, zbite podłoże, gdzie korzenie drzew nie mogą się należycie zagłębić i siedzą płytko pod powierzchnią...
więcej
wiatry
   Obszar Tatr jest nawiedzany przez częste i silne w., zazwyczaj najsilniejsze jesienią i na wiosnę, ale nie jest to regułą. W. te można podzielić na dwie grupy: w. lokalne i w. panujące. Do w. lokalnych należą tzw. bryzy nocne i dzienne, tj. w nocy spływ wieczornego, oziębionego, cięższego powietrza ze stoków górskich ku dolinom, a w dzień podnoszenie się ku szczytom nagrzanych na dnie dolin ciepłych prądów powietrza. Bryzy te...
więcej
Wielki Redyk
   Pasterstwo tatrz., nasilając się nieustannie z racji przybywania pogłowia owczego, przekroczyło już przed I wojną świat. pojemność wypasową hal. Paszy zaczęło braknąć, a jeśli zdarzył się sezon niepomyślny: późna i zimna wiosna, długotrwałe opady śnieżne lub deszczowe, śnieg w czasie lata, to owce nie tylko źle się doiły i dawały mało wełny, ale chorowały i nierzadko zdychały. Okres okupacji niem. dopełnił miary,...
więcej
wierch
   W gwarze podh., zwł. w nazwach geogr., słowo wierch oznacza najczęściej szczyt górski, górę, ale też w ogóle wierzch lub górną część czegoś. Np. Kasprowy Wierch jest szczytem górskim, ale Wierch Ciche oznacza część wsi Ciche i nie jest nawet wyniosłością lecz zagłębieniem (górną częścią doliny). Nazwy tego ostatniego rodzaju ulegają nieraz zrostowi, np. Wierchcicha Dolina, Wierchcichej Doliny, lub Wierchporoniec, na...
więcej
wierzchołek
   W literaturze tatrz. słowo to jest używane w dwóch znaczeniach: 1) góra, szczyt, wierch; 2) najwyższa część (sam czubek) góry, szczytu, wierchu czy turni. W fachowej literaturze tatern. raczej w tym drugim znaczeniu. Zob. też szczyt.
więcej
wody krasowe
   Wody podziemne w szczelinach i komorach krasowych, m.in. w jaskiniach. Czasem wypływają na powierzchnię jako » wywierzysko lub jako » wypływ krasowy. Zob. też: krasowe zjawiska.
więcej


Pierwsza [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2025