E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański» O Tatrach» Geologia

Geologia - skały Tatr


  
Tatry Wysokie - widok
z Czerwonych Wierchów
(fot. Paweł Murzyn)

Najczęściej spotykaną skałą Tatr jest granit. Z niego zbudowane są Tatry Wysokie. Granit to skała powstała w głębi ziemi z zastygnięcia magmy i jest skałą magmową głębinową. Składa się z kryształów: skaleni, kwarcu i łyszczyków.

Na północnych zboczach Tatr spotykamy różne skały osadowe. Powstały one w wyniku gromadzenia się w zbiornikach wodnych lub na lądzie elementów pochodzących z niszczenia skał, chemicznego wytrącenia z wody zbiorników (przeważnie morskich), z produktów życia organicznego (muszle, szkielety wewnętrzne itp.).

Nagromadzony materiał pod wpływem czasu ulega cementacji przez wytrącanie się wewnątrz osadu związków, które go zespalają. Pod wpływem nacisku wyższych warstw osadu "nasz" osad zmniejsza swą objętość.

Skały osadowe powstałe z okruchów starszych skał nazywamy okruchowymi, wśród nich wyróżniamy luźne i zwięzłe. I tak zcementowany piasek to piaskowiec, zcementowany żwir to zlepieniec, gruz - brekcja, muł - mułowiec, ił - iłowiec, ił z węglanem wapnia to margiel. Skały takie jak mułowce, iłowce pod wpływem późniejszych nacisków nabywają charakterystycznej łupliwości i zwane są powszechnie łupkami.

Skały osadowe powstałe w wyniku działalności organizmów nazywamy organogenicznymi i należą do nich przede wszystkim:

  • wapienie, główny składnik CaCO3, powstałe z nagromadzenia szkieletów organizmów jak muszle, gałązki korali, gąbki, organizmy planktoniczne, albo też z wytrącenia z wody morskiej,
  • dolomity, główny składnik Ca, Mg (CO3)2, to wapienie zmienione w dolomity przez roztwory bogate w magnez,
  • skały krzemionkowe, gdzie głównym składnikiem jest SiO2, powstałe z części szkieletowych organizmów takich jak: np. radiolarie - skała radiolaryt,
  • margle, główny składnik to węglan wapnia i minerały ilaste w przybliżeniu w równych proporcjach.
Giewont od strony południowej
(fot. Paweł Murzyn)
  

W Tatrach Zachodnich, w ich częściach południowych spotyka się skały przeobrażone inaczej metamorficzne. Skały te powstają z innych, wcześniej istniejących skał, które na skutek procesów geologicznych znalazły się w głębszej części skorupy ziemskiej. W skutek wysokiej temperatury, wysokiego ciśnienia i zmiany środowiska chemicznego zmienia się skład mineralny a nowopowstałe minerały układają się wzdłuż równoległych powierzchni. Wśród skał metamorficznych najważniejsze dla nas to gnejsy (z widocznymi kryształami kwarcu i skaleni) oraz łupki krystaliczne.

Często skały magmowe głębinowe i skały metamorficzne bywają określane jako skały krystaliczne, a to ze względu na widoczne gołym okiem kryształy różnych minerałów.


źródło:
Sądecki Klub Taternictwa Jaskiniowego (http://www.sktj.com.pl/)
1 2 











Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024