| Buchholtz (Ludzie) |
| |
Buchholtz; Niem. rodzina wywodząca się z Kluczborka
(Creützburg) na Śląsku, skąd Simon B., po studiach m.in. we Wrocławiu, przybył
przed 1600 na dalsze studia do Bardiowa (na ówczesnych Węgrzech) i tam się
ożenił. Liczni potomkowie tej rodziny żyli w Szaryskiem i na Spiszu , wrastając w środowisko Niemców
spiskich. W dziejach poznawania Tatr ważną
rolę w XVII i XVIII w. odegrali wnuk Simona B., » Georg B. sen . oraz synowie tego ostatniego:...
|
|
| Buchholtz Georg junior (Ludzie) |
| |
Buchholtz Georg junior (3 XI 1688 Kiezmark - 3 VIII
1737 tamże).
Niemiec spiski, pedagog, przyrodnik, duchowny ewang. Studiował teologię i in.
nauki za granicą, m.in. w Gdańsku (1708). Był nauczycielem (rektorem) najpierw w
Paludzy na Liptowie
(1714-23), wtedy zbadał Demianowską Jaskinię i narysował jej
pierwszy plan, opublikowany w dziele M. Bela Hungariae antiquae et novae
prodromus (1723)....
|
|
| Buchholtz Georg senior (Ludzie) |
| |
Buchholtz Georg senior , zwany Buchholtz der »ltere
(1 V 1643 Sabinów k. Preszowa - 11 V 1724 Wielka Łomnica).
Spiskoniem. badacz Tatr , z zawodu
nauczyciel (1665-75), potem (gdy jako ewangelik nie mógł uczyć) zajmował się
handlem (1675-82), odbywając w 1678 podróż z towarem drogą wodną ze Spisza aż do Gdańska. W 1682 (gdy chwilowo
ustały prześladowania ewangelików) został wyświęcony w Lewoczy na duchownego
ewang. i mimo...
|
|
| Buchholtz Jakob (Ludzie) |
| |
Buchholtz Jakob (29 XII 1696 Kiezmark - 14 V 1758
tamże).
Z zawodu iglarz w Kiezmarku , z
zamiłowań badacz przyrody Tatr i ich
okolicy. Nabyte dzięki samouctwu wiadomości mieszały się u niego z naiwną wiarą
w skarby i różne cuda.
W 1746 przesłał do Wiednia wielki zbiór skał tatrz ., który tak zainteresował ces.
Franciszka (męża cesarzowej Marii Teresy), że w 1751 wysłał pierwszą komisję
nauk. na zbadanie Tatr i ich...
|
|
| Buczynowa Dolinka (Doliny) |
| |
Buczynowa Dolinka. Niewielka, mniej niż kilometr
długa, wisząca dolinka. Dolinkę tę otaczają Buczynowe Turnie , Granaty , Czarne Ściany i stoki Koziego Wierchu . Zawalona jest złomami i
piargami, a tylko przy jej wylocie rośnie kosodrzewina . Przez wał zamykający dolinkę
przebiega ścieżka wiodąca z Doliny Pięciu
Stawów Polskich na Krzyżne .
B.D. w dawnych latach stanowiła teren wypasu dla pasterzy z Doliny Pięciu
Stawów...
|
|
| Buczynowa Przełączka, Mała (Przełęcze) |
| |
Buczynowa Przełączka, Mała;
Małe wcięcie w grani między Małą Buczynową Turnią a Ptakiem , bezpośrednio przy tym
ostatnim.
|
|
| Buczynowa Przełęcz (Przełęcze) |
| |
Buczynowa Przełęcz; Przejście przez tę przełęcz
z Doliny Pańszczycy do Buczynowej Dolinki nie przedstawia większych
trudności (o ile w żlebach nie ma śniegu), ale rzadko jest wykorzystywane; jest
mniej dogodne od pobliskiego przejścia przez Krzyżne .
|
|
| Buczynowa Strażnica (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Buczynowa Strażnica; Pierwsza turniczka w grani
biegnącej od Przełączki nad Buczynową Dolinką
(2225 m) w stronę Koziego Wierchu . Orla Perć przechodzi tuż pod niepozornym od
tej strony wierzchołkiem B.S. ku Buczynowej
Dolince opada B.S. urwistą, 400-metrową pn.-wsch. ścianą, w której dolnych
partiach żłobi się głęboki, poprzewieszany Komin Pokutników. Pierwsze przejście
tego komina zimą jest tematem wspomnienia Jana
Długosza...
|
|
| Buczynowa Turnia, Mała (Szczyty) |
| |
Buczynowa Turnia, Mała;
Najwybitniejszy szczyt między Krzyżnem
a Wielką Buczynową Turnią , od której
oddziela go Buczynowa Przełęcz .
Pierwsze wejście: Walenty Gadowski z
towarzyszami w 1900. Przez ten szczyt przechodzi Orla Perć .
|
|
| Buczynowa Turnia, Wielka (Szczyty) |
| |
Buczynowa Turnia, Wielka;
Pierwsze wejście na W.B.T.: Walenty Gadowski
i Antoni Panek w 1902. Pd. stokami tego szczytu, omijając wierzchołek,
przebiega Orla Perć . Nazwa W.B.T. pochodzi
od sąsiedniej Buczynowej Dolinki .
W.B.T. i jej pn. ściana wcześnie znalazły się w kronikach
wypadków tatrz. i nawet w czytankach szkolnych. Już w 1908, przed
zorganizowaniem TOPR , Mariusz Zaruski , Klimek Bachleda...
|
|
| Buczynową Dolinką, Przełączka nad (Przełęcze) |
| |
Buczynową Dolinką, Przełączka nad;
Na stronę Koziej Dolinki spada z tej
przełączki wybitny Żleb Kulczyńskiego , a
na stronę Buczynowej Dolinki długi żleb,
który w swej górnej części jest niezbyt trudny, ale niżej jest podcięty
urwiskami. Przez przełączkę tę przebiega Orla
Perć (przechodząc koło grani z Koziego
Wierchu na Granaty ), a z Koziej
Dolinki wchodzi na nią znakowany szlak Żlebem...
|
|
| Buczynowe Czuby (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Buczynowe Czuby;
|
|
| Buczynowe Turnie (Szczyty) |
| |
Buczynowe Turnie; Działalność taternicką w B.T.
rozpocząl w 1895 Janusz Chmielowski
przejściem Pościeli Jasińskiego i
następnie w 1902 wejściem na Orlą Basztę, a Walenty Gadowski z towarzyszami w 1900-1903
dokonał m.in. wejść na Małą i Wielką Buczynową Turnię, a także zbudował na tym
odcinku Orlą Perć .
|
|
| Budapesti Egyetemi Turista Egyesület (Organizacja) |
| |
Budapesti Egyetemi Turista Egyesület (Budapeszteńskie
Akademickie Towarzystwo Turystyczne), w skrócie BETE.
Towarzystwo to miało swój początek w istniejącym od 1892 Oddz. Akademickim
(Egyetemi Osztály) Węgierskiego Tow. Tur. (» Magyar Turista Egyesület ). Wskutek dużych
różnic w poglądach na istotę taternictwa i metody jego uprawiania, jakie
objawiły się w dyskusjach w następstwie katastrofy Jenő Wachtera na Żabim Koniu w 1907, ów...
|
|
| Budkowski Gustaw Daniel (Ludzie) |
| |
Budkowski Gustaw Daniel (5 VI 1813 Ryga - 7 VIII
1884 Albano, Włochy).
Malarz i litograf. Studiował w akademii w Petersburgu (1843-46) i
Düsseldorfie (1854-56). Dużo podróżował po Europie, dłużej mieszkał w Paryżu i
Rzymie. Malował obrazy relig., hist. i rodzajowe, pejzaże i portrety. Wystawiał
w Krakowie od 1861, w Warszawie od 1862, we Lwowie od 1868 i za granicą.
Zwiedził Tatry w 1863, 1865, 1868 i 1875. Namalował wiele...
|
|
| budowa skalna Tatr (Nie okreslony) |
| |
budowa skalna Tatr . Pod względem rodzaju skał budujących Tatry można
góry te podzielić na dwie części:
1) Trzon krystaliczny, zbudowany ze skał magmowych głębinowych (zastygających
w głębi ziemi pod przykryciem in. skał) oraz ze skał metamorficznych czyli
przeobrażonych pod wpływem wysokiej temperatury, wielkiego ciśnienia i in.
czynników, co również zachodzi na dużej głębokości i pod przykryciem in. skał.
Ogólnie oba te...
|
|
| budownictwo ludowe (Terminologia) |
| |
W Tatrach było związane z gospodarką past. i
sianokośną, przy czym najbardziej charakterystyczne dla Tatr były » szałasy
służące pasterzom owiec, zwane też kolebami lub bardziej po góralsku
kolibami a także bacówkami. Oprócz szałasów w ścisłym tego
terminu znaczeniu stawiano w Tatrach i na Podtatrzu różnego rodzaju szopy dla
krów (stajnie) i ich pasterzy, dla wolarzy (wolarnie), czy na siano (tzw....
|
|
| Budz Jan (Ludzie) |
| |
Budz Jan (1797 Jurgów - ok. 1870 tamże?). Znany też jako
Bucz i Buc, a także jako Łysy Janek lub Łysy Jonek (w słow. literaturze Jonek
Lysý), Kasin Janek lub Kasin Jonek, albo po prostu Janek lub Jonek z Jurgowa. W
literaturze czasem podaje się mylnie Jana Budza i Łysego Janka jako dwie różne
osoby. Był pol. góralem z Jurgowa (a nie z Jaworzyny Spiskiej, jak czasem podawano, gdyż
w Jaworzynie tylko często bywał). Myśliwy, kłusownik,...
|
|
| Budz Wojciech (Ludzie) |
| |
Budz Wojciech (zm. ok. 1929). Góral ze wsi Brzegi k. Bukowiny Tatrz. Po matce pochodzącej z rodu
Nowobilskich w Białce Tatrz., odziedziczył udziały w Hali Pięć Stawów. Ożeniony
z Marią Jędrol, był ojcem » Wiktorii (Wikty)
Bigosowej i »Marii Krzeptowskiej.
W 1889 i 1890 dzierżawił i prowadził schronisko TT przy
Morskim Oku (w starej wozowni), a w 1906 i
1907 w Starej Roztoce i przy Pięciu Stawach Pol. W 1911-14 to drugie
schronisko...
|
|
| Budzak Tomasz (Ludzie) |
| |
Budzak Tomasz lub Budzák Tomáš (1910 Zdziar - 28 III 1935 w Tatrach, poch. w
Zdziarze). Góral (rolnik) ze wsi Zdziar u
stóp Tatr Biel. Podczas służby wojsk.
zapoznał się z taternictwem, następnie przeszedł kurs przewodnicki i w 1934 stał
się zawodowym przewodnikiem tatrz. Zginął w lawinie śnieżnej w Staroleśnej Dolinie.
|
|
| Budzowa Maria (Ludzie) |
| |
Budzowa Maria , z domu Jędrol. Żona » Wojciecha Budza z Brzegów. W 1911-14
dzierżawiła i prowadziła schronisko TT przy Pięciu Stawach Pol.
|
|
| Budzyński Arnold (Ludzie) |
| |
Budzyński Arnold (1917 Gdańsk). Malarz amator (dwa lata studiów mal.), od
1956 mieszka w Nowym Targu. W jego obrazach olejnych częsta jest tematyka tatrz.
i podh., np. Okolice Morskiego Oka, Zima w Tatrach, Pejzaż tatrzański, Stary
Nowy Targ.
Uczestniczył w wielu zbior. wystawach malarstwa nieprofesjonalnego i miał
wystawy własne.
|
|
| Bujacza Przełęcz (Przełęcze) |
| |
Bujacza Przełęcz ;
|
|
| Bujaczy Wierch (Szczyty) |
| |
Bujaczy Wierch;
|
|
| Bujak (Ludzie) |
| |
Bujak (zakop. rodzina narciarzy). Pierwszy członek
tej rodziny w Zakopanem to Józef B., który ok. 1890-95 przybył do
Zakopanego i osiadł w Jaszczurówce jako
gajowy w lasach Jerzego Uznańskiego. Józef
B. nie był entuzjastą narciarstwa, ale przed I wojną świat. posługiwał się
nartami przy pracy w lesie w swoim rewirze, obejmującym Olczyską Dolinę.
Wśród jego siedmiorga dzieci było trzech synów i wszyscy
odegrali wybitną rolę w...
|
|
| Bujak Franciszek (Ludzie) |
| |
Bujak Franciszek (25 XI 1896 Zakopane, Jaszczurówka - 11 IX 1975 Zakopane). Zakop.
narciarz, działacz sport., i społ., wytwórca nart.
W czasie nauki ciesielstwa w zakop. Szkole Przem.
Drzewn. (ukończył ją w 1914) robił narty pod kierunkiem dyr. Stanisława Barabasza i zaczął jeździć na
nartach, także w Tatrach. W zawodach narc.
startował od 1912 (bieg zjazdowy z Kasprowego
Wierchu na Kalatówki), zajmując już
wtedy i w nast. latach...
|
|
| Bujak Franciszek (Ludzie) |
| |
Bujak Franciszek (16 VIII 1875 Maszkienice k.
Brzeska - 21 III 1953 Kraków). Historyk, prof. UJ 1909-18 i 1946-52, UW 1919-21
i Uniw. Lwow. 1921-42, czł. PAU 1919 i PAN 1952. Wybitny badacz dziejów społ. i
gosp., zwł. wsi (B. był synem chłopa), geografii hist. i dziejów osadnictwa.
Metoda badań osadnictwa, propagowana przez B., wpłynęła
wybitnie na takie badania prowadzone przez in. historyków, m.in. na Podhalu. Prace B., zwł. jego...
|
|
| Bujak Ignacy (Ludzie) |
| |
Bujak Ignacy (1 VII 1890 Kwaczała k. Krakowa - 10
XII 1979 Zakopane, poch. na starym cment.). Zakop. narciarz oraz działacz
narc. i tur., z wykształcenia handlowiec. Od 1914 w wojsku austr. i jako jeniec
na Syberii, od 1920 w Polsce w WP (1920-22) i jako urzędnik bankowy w Toruniu
(1922-24), potem zamieszkał w Zakopanem. W czasie II wojny świat. był
uczestnikiem ruchu oporu i Powstania Warsz., po czym wrócił do Zakopanego.Już
przed I wojną świat....
|
|
| Bujak Jakub (Ludzie) |
| |
Bujak Jakub (6 XII 1905 Kraków - 5 VII 1945
Kornwalia), syn Franciszka Bujaka, prof. UJ.
Wybitny pol. taternik i alpinista, z zawodu inż. mechanik (Politechn. Lwow.
1930, w 1937 tamże dr nauk techn.), konstruktor silników spalinowych.Uprawiał
turystykę letnią i zimową w pol. górach, a jako taternik działał w Tatrach gł. w zimie dokonując m.in. I wejścia
zim. z Dzikiej Doliny na Durną Przełęcz i III wejścia zim. na Mały Durny Szczyt (w...
|
|
| Bujak Józef (Ludzie) |
| |
Bujak Józef (31 X 1898 Zakopane - 22 IV 1949 tamże). Zakop. narciarz
i działacz narc., wieloletni urzędnik magistratu zakopiańskiego. Narciarstwo
zaczął uprawiać przed I wojną świat., a po wojnie był jednym z najlepszych pol.
biegaczy narc. W 1920-27 zdobył czterokrotnie narc. mistrzostwo Polski w
slalomie oraz w biegach na 18 i 50 km.
|
|
