16.VIII.1773 |
|
Starostwo nowotarskie wraz z Zakopanem zostaje włączone do austriackich dóbr kameralnych. |
1793-1794 |
|
Bunt górali zakopiańskich przeciw wyzyskowi zarządców huty kuĽnickiej, spalenie KuĽnic. Wprowadzenia na Podhalu stanu wojennego. |
1800 |
|
Powstaje pierwsza kaplica w centrum osady, tzw. nawsiu, wybudowana sumptem Pawła Gąsienicy. |
1806-1810 |
|
Jan Wacław Homolacs zostaje właścicielem huty w KuĽnicach. |
1818 |
|
Według spisu ludności Zakopane wraz z Polanami (Kościeliskiem) liczy 340 domów, 445 rodzin: 871 mężczyzn i 934 kobiety. |
24.V.1824 |
|
Emanuel Homolacs za 65 030 zł reńskich (ok. 7,8 mld zł z 1994 r.) kupuje dobra zakopiańskie (część Kamery Nowotarskiej, obejmującą grunty w Tatrach i w wioskach Waksmund, Białka, Groń, Leśnica, Bukowina, Brzegi, Zakopane, Zubsuche, Bystre, Międzyczerwienne, Maruszyna, Ostrowsko, Dębno, Gronków). |
1845 |
|
Dekret cesarski o utworzeniu parafii w Zakopanem, początek budowy kościoła w "nawsiu". |
8.I.1848 |
|
Ksiądz Józef Stolarczyk obejmuje urząd pierwszego proboszcza w Zakopanem.
Proboszcz zakłada szkołę parafialną. |
około 1850 |
|
Powstaje cmentarz "Na Pęksowym Brzyzku". |
1854 |
|
W KuĽnicach i w Tatrach bawi arcyksiążę Karol Ludwik. |
1856 |
|
Pierwszy znany z nazwiska letnik, profesor UJ Jan Kanty Steczkowski zamieszkuje nie w KuĽnicach, ale we wsi, koło nowo wybudowanego kościoła. |
1860 |
|
Ukazuje się pierwszy polski przewodnik po Tatrach, pióra ks. Eugeniusza Janoty. |
1862 |
|
Otwarcie kąpieliska w dobrach Uznańskich w Jaszczurówce. |
1867 |
|
Utworzenie autonomicznej gminy zakopiańskiej. |
20.II.1867 |
|
Pierwsze wybory rady gminnej. |
27.II.1867 |
|
Wójtem zostaje Jan Gąsienica-Staszeczek. |
31.XII.1869 |
|
Właścicielem dóbr zakopiańskich zostaje Ludwig Eichborn. |
1870 |
|
Ukazuje się pierwsze wydanie Ilustrowanego przewodnika do Tatr, Pienin i Szczawnic Walerego Eljasza-Radzikowskiego. Powstaje poczta w KuĽnicach i pierwszy sklep Samuela Riegelhaupta przy ul. Kościeliskiej. |
lato-jesień 1873 |
|
Pierwszy dłuższy pobyt dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. |
3.VII.1873 |
|
Na przyjęciu w zakopiańskim Zwierzyńcu u Ludwiga Eichborna zapada postanowienie o założeniu Towarzystwa Tatrzańskiego. |
1.IX-10.X 1873 |
|
Epidemia cholery. |
1874 |
|
Towarzystwo Tatrzańskie urządza w domu Krzeptowskiego koło plebanii pierwsze kasyno - klub turystyczny z czytelnią gazet, biblioteką, wypożyczalnia sprzętu sportowego. Tam też odbywają się pierwsze imprezy kulturalne i powstaje druga - po KuĽnicach - poczta. |
1875 |
|
Doktor Ludwik Ganczarski zakłada w KuĽnicach pierwszy zakład wodoleczniczy. |
10.VII.1875 |
|
Poświęcenie szkoły snycerskiej, założonej przez Towarzystwo Tatrzańskie w wynajętej izbie przy ul. Kościeliskiej. |
1876 |
|
Ukazuje się pierwszy tom "Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego". Walery Eljasz-Radzikowski, jako pierwszy przybysz rozpoczyna budowę własnego domu przy Krupówkach. |
12.VIII.1877 |
|
Poświęcenie placu pod budowę murowanego kościoła przy Krupówkach. W paĽdzierniku - rozpoczęcie budowy. |
1878 |
|
Upaństwowienie Szkoły Przemysłu Drzewnego. |
1879 |
|
Zamknięcie hut w KuĽnicach. |
1880 |
|
Właścicielem dóbr zakopiańskich zostaje Magnus Peltz, zięć Ludwiga Eichborna. |
1881 |
|
Przekształcenie szkoły parafialnej w ludową: 1-klasowa, 2-oddziałowa, 200 dzieci. Mieściła się przy ul. Kościeliskiej.
Założenie w KuĽnicach pierwszej papierni. |
1882 |
|
Doktor Wenanty Piasecki otwiera zakład wodoleczniczy na Klemensówce. |
22.VII.1882 |
|
Uruchomienie linii telegraficznej do Zakopanego, na mocy kontraktu między rządem Galicji a Towarzystwem Tatrzańskim. |
30.VII.1882 |
|
Uroczyste otwarcie Dworu Tatrzańskiego przy Krupówkach. |
1.V.1883 |
|
Otwarcie Szkoły Koronkarskiej, utworzonej dzięki staraniom Heleny Modrzejewskiej i Tytusa Chałubińskiego. |
1884 |
|
Walerian Płonka zakłada przy Krupówkach "Cukiernię Zakopiańską" - pierwszy popularny lokal Zakopanego. |
23.XII.1884 |
|
Otwarcie linii kolejowej z Krakowa do Chabówki. |
3.XI.1885 |
|
Lwowskie Namiestnictwo Galicji zatwierdza statut klimatyczno-leczniczej stacji w Zakopanem. |
1886 |
|
Szkoła Przemysłu Drzewnego wykonuje wg projektów Magdaleny Butowtt-Andrzejkowiczówny pierwsze meble w stylu zakopiańskim, dla hr. Róży Raczyńskiej.
Powstaje "Hotel pod Gewontem" Romualda Kuliga - pierwszy hotel w Zakopanem. |
5.I.1885 |
|
Rozpoczyna funkcjonowanie nowa władza Zakopanego - zarząd uzdrowiska, nazywany Wydziałem Gospodarczym Stacji Klimatycznej. Doktor Andrzej Chramiec zostaje pierwszym lekarzem klimatycznym. Siedzibą władz uzdrowiska staje się dom Józefa Sieczki przy ul. Kościeliskiej, naprzeciw plebanii. Rok póĽniej "Klimatyka" przenosi się do domu Jana Krzeptowskiego przy Krupówkach. |
1887 |
|
Doktor Andrzej Chramiec otwiera największy zakopiański zakład wodoleczniczy. |
1888 |
|
Adolf Scholtze z Warszawy wraz z przyjaciółmi zakłada Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego. |
9.V.1889 |
|
Dobra zakopiańskie kupuje na licytacji hr. Władysław Zamoyski. |
15.V.1889 |
|
Zebranie założycielskie zakopiańskiej Straży Ogniowej. |
4.XI.1889 |
|
Umiera w Zakopanem dr Tytus Chałubiński, zostaje pochowany na Pęksowym Brzyzku.
W "Tygodniku Ilustrowanym" rozpoczyna się odcinkowy druk Na przełęczy Stanisława Witkiewicza. |
1890 |
|
Do KuĽnic przenosi się Szkoła Pracy Domowej Kobiet generałowej Zamoyskiej.
W Zakopanem osiada Stanisław Witkiewicz. |
27.I.1891 |
|
Chrzciny Stanisława Ignacego Witkiewicza. Ojcem chrzestnym jest Jan Krzeptowski-Sabała, matką - Helena Modrzejewska.
Stanisław Witkiewicz tworzy pierwsze szkice projektowe "Koliby" - pierwszej willi w stylu zakopiańskim.
W "Kurierze Warszawskim" ukazuje się artykuł Witkiewicza Styl zakopiański, w formie książkowej wychodzi Na przełęczy. |
26.VII.1891 |
|
Ukazuje się pierwszy numer pierwszego czasopisma zakopiańskiego pod tytułem "Zakopane". |
1892 |
|
Rozpoczyna się budowa "Koliby". |
6.VII.1893 |
|
Umiera ksiądz Józef Stolarczyk. |
1894 |
|
Drugim proboszczem Zakopanego zostaje ks. Kazimierz Kaszelewski.
Pierwsza wycieczka narciarska w Tatry, odbyta przez Stanisława Barabasza i Jana Fischera do Czarnego Stawu Gąsienicowego. |
8.XII.1894 |
|
Umiera Jan Krzeptowski-Sabała. |
1898 |
|
Dr Marian Hawranek zakłada pierwsze w Galicji sanatorium przeciwgruĽlicze. |
21.I.1899 |
|
Wielki pożar niszczy centrum Krupówek. |
20.VI.1899 |
|
Poświęcenie prowizorycznego szpitala w domu dra Tomasza Janiszewskiego na Gładkiem. Jeszcze w tym samym roku powstaje szpital przy dzisiejszej ulicy Stromej. |
3.VIII.1899 |
|
Ukazuje się pierwszy numer "Przeglądu Zakopiańskiego" pod red. Walerego Eljasza-Radzikowskiego. Potem pismo prowadzić będzie Dionizy Bek. |
16.IX.1889 |
|
Poświęcenie murowanego kościoła przy Krupówkach. |
25.X.1889 |
|
Otwarcie prywatnej linii kolejowej Chabówka-Zakopane.
Liczba gości w Zakopanem przekracza 5 tys. osób rocznie. |
21.I.1900 |
|
Pożar niszczy Dwór Tatrzański przy Krupówkach. |
14.VI.1900 |
|
Powstaje Towarzystwo "Pomoc Bratnia Uczącej się Młodzieży Polskiej", z prezesem Dymitrem Kirkorem. Przy Krupówkach powstają pierwsze domy murowane, m.in. hotel "Morskie Oko". |
1.I.1901 |
|
Spis ludności wykazuje w Zakopanem 4452 mieszkańców, na Olczy - 831. |
11.V.1901 |
|
Pierwszymi honorowymi obywatelami Zakopanego zostają Stanisław Witkiewicz i Władysław Zamoyski.
Umieszczenie żelaznego krzyża na Giewoncie. |
1.I.1902 |
|
Pierwsza w Zakopanem zbiorowa wystawa sztuki, urządzona staraniem Towarzystwa "Czytelni Zakopiańskiej". |
7.VI.1902 |
|
Wójtem Zakopanego zostaje dr Andrzej Chramiec. |
7.VII.1902 |
|
Stanisław Witkiewicz rozpoczyna publikowanie w "Przeglądzie Zakopiańskim" cyklu Bagno, ukazującego stosunki w Zakopanem. |
23.XI.1902 |
|
Otwarcie sanatorium dra Kazimierza Dłuskiego w Kościelisku. |
1903 |
|
Ukazuje się pierwsza seria Na skalnym Podhalu Kazimierza Tetmajera. |
15.VIII.1903 |
|
Odsłonięcie pomnika Tytusa Chałubińskiego.
Liczba gości w Zakopanem przekracza 10 tys. rocznie. |
4.III.1904 |
|
Zawiązanie Towarzystwa "Związek Górali pod wezwaniem Błogosławionego Andrzeja Boboli".
Osiada w Zakopanem Mariusz Zaruski. |
IX.1904 |
|
oddanie do użytku ulicy Marszałkowskiej (obecnie Kościuszki). |
1.VI.1905 |
|
Otwarcie nowego gmachu poczty przy Krupówkach. |
5.XII.1907 |
|
Powstaje Zakopiański Oddział Narciarzy, przekształcony potem w Sekcję Narciarską Towarzystwa Tatrzańskiego. |
25.XII.1907 |
|
Rozpoczęcie pierwszego cywilnego kursu jazdy na nartach. |
1908 |
|
Otwarcie nowego cmentarza przy ul. Nowotarskiej. |
4.I.1908 |
|
Ukazuje się pierwszy numer czasopisma "Zakopane", redagowanego przez dra Józefa Żychonia. |
21-22.X 1908 |
|
Odbiór techniczny pierwszego wodociągu zakopiańskiego. |
25.III.1909 |
|
Utworzenie Towarzystwa "Sztuka Podhalańska" z Janem Gwalbertem Pawlikowskim jako prezesem. |
11.XII.1909 |
|
Utworzenie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, z Kazimierzem Dłuskim jako prezesem i Mariuszem Zaruskim jako naczelnikiem. |
20.XII.1909 |
|
Otwarcie pierwszej wystawy plastycznej tego Towarzystwa w willi "Jutrzenka". |
1910 |
|
Grudniowy spis ludności wykazuje w Zakopanem (z Olczą) 7928 osób, mieszkających w 1347 domach. |
19-20.VIII 1911 |
|
W sali "Sokoła" obraduje pierwszy Zjazd Podhalan. |
20.VIII.1911 |
|
Odsłonięcie Pomnika Grunwaldzkiego. |
I.1919 |
|
Powstaje Towarzystwo Prywatnego Gimnazjum Realnego. Po pożarze Zakład dra Chramca zostaje odbudowany jako gmach murowany. |
VIII.1912 |
|
Wystawa Towarzystwa "Sztuki Podhalańskiej" w nowo otwartej sali wystawowej na piętrze "Bazaru Polskiego" przy Krupówkach (dziś - sala BWA). |
16.IX.1912 |
|
Początek nauki w Prywatnym Gimnazjum Realnym.
Jan Trybuła uruchamia pierwszą zakopiańską drukarnię "Polonia" przy ul. Nowotarskiej. |
16.III.1913 |
|
Inauguracja skautingu w Szkole Przemysłu Drzewnego i Gimnazjum. W Zakopanem osiada twórca polskiego harcerstwa - Andrzej Małkowski z żoną Olgą. |
3.VIII.1913 |
|
Poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę murowanego gmachu Muzeum Tatrzańskiego. |
1.VIII.1914 |
|
Wybuch I wojny światowej. Z Zakopanego do I Brygady Legionów wyruszają m.in. Władysław Orkan, Wacław Sieroszewski, Mariusz Zaruski, Jerzy Żuławski. Na cały okres wojny osiada w Zakopanem Stefan Żeromski. |
XII.1914 |
|
Żeromski i Kasprowicz zakładają międzypartyjną organizację niepodległościową z siedzibą w restauracji Karpowicza. Przetrwała do 1916 roku. |
1917 |
|
Książęco-Biskupi Komitet otwiera w willi "Nosal" na Bystrem zakład leczniczy dla dzieci chorych na gruĽlicę ("Kabeka"). |
VIII.1917 |
|
Towarzystwo Prywatnego Gimnazjum kupuje willę "Liliana" i przenosi tam siedzibę szkoły. |
13.X.1918 |
|
Powstaje w Zakopanem Organizacja Narodowa z Żeromskim jako przewodniczącym. |
30.X.1918 |
|
Przejęcie władzy w Zakopanem przez polskich żołnierzy. |
1.XI.1918 |
|
Utworzenie polskiej Rady Narodowej z Żeromskim jako prezydentem tzw. Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. |