| Matejko Jan (Nie okreslony) |
| |
Matejko Jan (24 VI 1838 Kraków - 1 XI 1893 tamże). Wybitny pol. malarz,
autor słynnych obrazów historycznych.
Był w Zakopanem i w Tatrach już w 1858 (z Władysławem Tarnowskim, Aleksandrem
Kotsisem, Florianem Cynkiem i Stanisławem Jaroszyńskim), a potem znowu w
Zakopanem w 1885 i 1892, ale nie odzwierciedliło się to w twórczości malarskiej
M., który pejzażem się nie zajmował, choć w 1864 rysował zamek w
Czorsztynie.
W Muzeum...
|
|
| Matiaszowce Liptowskie (Nie okreslony) |
| |
Matiaszowce Liptowskie (623 m) lub po prostu Matiaszowce; Liptovské
Matiašovce; - ; Mathiassfalva, Matyasóc. S. Wieś na Liptowie, na
pd.-zach. od wylotu Suchej Doliny Sielnickiej, a na pd.-wsch. od Kwaczan.
Mieszk. 291 w 1980.
Powstała w 1924 z połączenia dwóch pobliskich wsi: Niżnie Matiaszowce (Nižné
Matiašovce, Alsó-Matyasóc) i Wyżnie Matiaszowce (Vyšné Matiašovce,
Felső-Matyasóc). Starsza wieś, Niżnie Matiaszowce...
|
|
| Matka Boska Jaworzyńska (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Matka Boska Małołącka (Nie okreslony) |
| |
Matka Boska Małołącka (ok. 1400 m). P.Pomalowany żelazny posąg
Matki Boskiej (wys. ok. 140 cm) znajdujący się we wnęce skalnej u podnóża
pn.-zach. urwisk Wielkiej Turni nad Doliną Małej Łąki, po pd. stronie szerokiej
dolnej części żlebu Zagon. Posąg ten został ustawiony w 1892 przez matkę
chłopca, który tam spadł ze skał, ale się nie zabił jak jego kolega. Był to z
pewnością wypadek, który wydarzył się 18 VIII 1886, a owym...
|
|
| Matlakowski Władysław (Nie okreslony) |
| |
Matlakowski Władysław (19 XI 1850 nie 1851 Warka k. Warszawy - 26 VI 1895
Zbijewo na Kujawach, poch. w Chodczu). Lekarz chirurg, etnograf, badacz
podhalańskiego budownictwa i sztuki lud., pisarz i tłumacz z ang., franc. i
niemieckiego. Jako chirurg pracował w Warszawie zdobywając wybitną pozycję i
ogłaszając cenne prace lek. aż do 1891, kiedy groźny rozwój jego gruźlicy płuc
zmusił go do porzucenia pracy zawodowej.
Na kurację...
|
|
| Matlary (Nie okreslony) |
| |
Matlary (ok. 885-920 m) lub Tatrzańskie Matlary; Tatranské Matliare,
potocznie Matliare, błędnie Tatranské Matliary; Matlarenau, Tatra-Matlarenau;
Matlárháza, Tátramatlárháza. S. Osiedle należące administracyjnie do
Tatrz. Łomnicy. Leży przy Drodze Wolności, 2 km na pn.-wsch. od Tatrz. Łomnicy,
nad pr. brzegiem potoku Łomnica. Mieszk. 199. Sanatorium wojsk. i dwa wielkie
domy wczasowe. M. dla turystów mają znaczenie jedynie jako punkt...
|
|
| Maturka (Nie okreslony) |
| |
Maturka (ok. 1225-1240 m). P. Dawna kopalnia rudy żelaza
(hematytu), eksploatowana w I poł. XIX w., a składająca się z kilku sztolni w
dolnej części grzbietu Maturowe Stoły, na pn.-zach. od Pisanej Polany w
Kościeliskiej Dolinie. Do tych sztolni doprowadzała droga hawiarska z Pisanej
Polany przez dolną część żlebu Żeleźniak. Sztolnie są częściowo zachowane.Nazwa
Maturka pochodzi niewątpliwie od znanego na Podhalu nazwiska czy...
|
|
| Maturowa Czuba (Nie okreslony) |
| |
Maturowa Czuba (1429, 1428 m), także Stoły i Suchy Wierch. P.
Kopiaste wzniesienie w grzbiecie łączącym masyw Kominiarskiego Wierchu z
Kominiarskim Przysłopem, bezpośrednio nad Polaną na Stołach. Od M.C. ku wsch.
odchodzi grzbiet » Maturowe Stoły.
|
|
| Maturowe Siodło (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Maturowe Stoły (Nie okreslony) |
| |
Maturowe Stoły (ok. 1100-1410 m). P. Grzbiet ciągnący się spod
wierzchołka Maturowej Czuby (1428 m) ku wsch. w kierunku dna Kościeliskiej
Doliny. Grzbiet ten od pn. jest porośnięty lasem, a ku pd. (w stronę żlebu
Żeleźniak) i ku wsch. opada skałami. Zob. też Maturka.
|
|
| Maturowy Stawek (Nie okreslony) |
| |
Maturowy Stawek (ok. 1380 m). P. Mały okresowy staweczek na
Maturowym Siodle.
|
|
| Matúšká Janko (Nie okreslony) |
| |
Matúšká Janko, właśc. Ján (10 I 1821 Dolny Kubin, Orawa - 11 I 1877
tamże). Poeta słow. z grupy » szturowców. Po studiach osiadł w 1844 na Orawie,
gdzie był wychowawcą, a potem w Trzcianie i Dolnym Kubinie - urzędnikiem. Z
powodu udziału w słow. ruchu nar. musiał w grudniu 1848 ukrywać się na Górnej
Orawie.
M. jest znany gł. jako autor wiersza (długo anonimowego) Nad Tatrou sa
blýska, w pierwotnej wersji Ponad Tatrú...
|
|
| Matuszyk Andrzej (Nie okreslony) |
| |
Matuszyk Andrzej (20 I 1936 Tarnów). Taternik, alpinista, studia:
filologia pol. (WSP Kraków 1961), od 1977 pracownik nauk.-dydaktyczny (od 1980
adiunkt) Zakładu Alpinizmu AWF w Krakowie, gdzie w 1980 uzyskał doktorat na
podstawie pracy z 1979: Wartości estetyczne przyrody Tatr w "Ziemiorodztwie
Karpatow" Stanisława Staszica jako składnik genezy ideologii taternictwa.
Uprawiał taternictwo od 1967, intensywnie do...
|
|
| Mauksch (Nie okreslony) |
| |
Mauksch, czasem Maugsch i Mauks. Rodzina Niemców spiskich i
siedmiogrodzkich. Z miasta Freiberg w Saksonii w 1572 przywędrował na ówczesne
Węgry do Kiezmarku założyciel linii węg. tej rodziny: Israel M. Po kilku
pokoleniach wyodrębniła się gałąź spiska (kiezmarska) i siedmiogrodzka tej
rodziny.Z gałęzi spiskiej, z rodu rzeźników kiezm., pochodził przyrodnik »
Thomas Mauksch, wybitna postać w dziejach poznawania Tatr. Również z gałęzi...
|
|
| Mauksch Johann Daniel (Nie okreslony) |
| |
Mauksch Johann Daniel (15 V 1749 Kiezmark -1831?). Spiskoniem. lekarz i
botanik. Po studiach lek. na uniw. w Tyrnawie uzyskał tam w 1776 doktorat z
medycyny na podstawie rozprawy bot.: Dissertatio inauguralis medica de
partibus plantarum (Tyrnaviae 1776); są tam dane z Tatr Bielskich. Jako
lekarz praktykował kolejno w Sobocie Spiskiej (od 1776), Kiezmarku (do 1780) i
komitacie gemerskim.
W czasie pobytu na Spiszu zajmował się wspólnie z »...
|
|
| Mauksch Thomas (Nie okreslony) |
| |
Mauksch Thomas (20 XII 1749 Kiezmark - 10 II 1832 tamże). Spiskoniem.
przyrodnik, jeden z pierwszych badaczy nauk. w Tatrach, z zawodu pedagog, pastor
ewang. i kupiec. Studiował m.in. w liceum kiezmarskim oraz teologię i nauki
przyr. na uniw. w Lipsku. W 1776-84 był prof. i subrektorem w liceum kiezm., w
1784-86 niem. proboszczem ewang. w Bardiowie, a w 1786-1802 w Wielkim Sławkowie,
gdzie też zaczął handlować winem. W 1802 zrzekł się probostwa i...
|
|
| Maurizio Marian (Nie okreslony) |
| |
Maurizio Marian, od 1979 także Maurizio-Abramowicz, przezwisko Dzik (18 X
1905 Lwów). Narciarz, taternik, inż. rolnictwa (UJ 1935), w 1937-38 nauczyciel w
Wysokogórskiej Szkole Roln. w Nowym Targu.
W 1906-25 mieszkał w Zakopanem i tam zdał maturę w 1925. Od 1931 (lub
wcześniej) był aktywnym działaczem Sekcji Narc. AZS w Krakowie, prowadził zbior.
wycieczki narc. w Tatry i szkolenie narc. tamże, występował jako zawodnik
narciarski. Był...
|
|
| Mazúr Emil (Nie okreslony) |
| |
Mazúr Emil (9 II 1925 Divina, okres Žilina). Słow. geograf (uniw. w
Bratysławie 1950), od 1963 kier. Inst. Geogr. SAV w Bratysławie, od 1975 prof.,
czł. koresp. SAV (1980) i ČSAV (1981).
Tatr i okolicznych obszarów dotyczy wiele jego prac z dziedziny
geomorfologii, m.in.: Príspevok k morfológii povodia Studeného potoka v
Liptovských Tatrách ("Geogr. Čas." 1955, nr 1-2), Geomorfológia a kvartér
vysokohorskej oblasti Slovenska...
|
|
| Mazur Jan (Nie okreslony) |
| |
Mazur Jan (3 II 1915 Zawoja - 1939 lub 1940). Poeta. Wychowany był przez
ciotkę w przysiółku Suche k. Poronina. Chodził do szkoły w Poroninie, Nowym
Targu i Lwowie, studiował polonistykę na Uniw. Lwow., ale tych studiów nie
ukończył. Pisał wiersze w gwarze podh., nieraz z domieszką słownictwa
literackiego. Tematyka jego poezji: podh. i tatrz.
W latach 1930. publikował swe wiersze w czasopismach: "Orędownik", "Orlęta",
"Polska...
|
|
| Mącznica, Dolina (Nie okreslony) |
| |
Mącznica, Dolina, Żleb pod Holek; dolinka Múčnica. S.Niewielka pd.
(lw.) odnoga Zuberskiej Doliny, pierwsza na wsch. od Wolarskiej Doliny. Wyloty
Doliny Mącznicy i Wolarskiej Doliny znajdują się tuż koło siebie, naprzeciw
Brestowej Polany.
|
|
| Mącznica, Potok (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Mączyński Franciszek (Nie okreslony) |
| |
Mączyński Franciszek (21 IX 1874 Wadowice - 28 IV 1947 Kraków).
Architekt, projektant wielu gmachów w Krakowie i gdzie indziej.
Projektował też od 1900 w stylu zakop. (również budynki murowane), np. willa,
ołtarz, schronisko przy Morskim Oku (projekt nagrodzony w 1903 i ogłoszony,
"Architekt" 1903). W 1912-13 zaadaptował projekt Stanisława Witkiewicza na
obecny murowany budynek Muzeum Tatrz. w Zakopanem.
Jest autorem książki Po...
|
|
| mąkinia (Nie okreslony) |
| |
mąkinia (Sorbus aria ) lub jarząb mączny, z rodziny Różowatych
(Rosaceae ), podrodziny Jabłkowych (Pomoideae ). Bliska krewna
zwykłej jarzębiny, na pozór zupełnie do niej niepodobna. Jest to spore drzewo,
rosnące w dolnym reglu. Liście ma duże, okrągławopodługowate, pokryte pod spodem
białym, gęstym kutnerem, jak warstwą mąki (stąd nazwa). Kwiaty białe w
baldachogronach, owoce koralowoczerwone, podobne do trochę...
|
|
| Mąkowa Dolina (Nie okreslony) |
| |
Mąkowa Dolina; Monkova dolina. S. Dolna część Doliny Bielskiego
Potoku, od wylotu Doliny do Regli (ok. 940 m) w dół aż do połączenia (ok. 870 m)
Doliny Bielskiego Potoku ze Zdziarską Doliną. Do M.D. uchodzą spadające z pn.
stoków Tatr Biel.: Dolina do Regli, Dolina Kępy i Dolina Jaworzynka Bielska.W
środk. części M.D., nad prawym brzegiem Bielskiego Potoku, leży Mąkowa Polana z
osiedlem Do Mączków (należy do Zdziaru), a nad lewym...
|
|
| Mąkowa Polana (Nie okreslony) |
| |
Mąkowa Polana (ok. 900-920 m); Monkova lúka. S.Duża polana w
środk. części » Mąkowej Doliny.
|
|
| mchy (Nie okreslony) |
| |
mchy (Musci ). Są roślinami zarodnikowymi, nie wydają kwiatów,
tylko puszki (torebki) z drobniutkim pyłkiem - zarodnikami (nie nasionami).
Większość m., zwł. te rzadkie, posiada tylko łacińskie nazwy. M. występują w
Tatrach b. obficie w różnych środowiskach: na ziemi, na skałach i kamieniach (m.
epilityczne), na pniach drzewnych (m. epifityczne), nawet w wodzie lub na
mokrych brzegach potoków.
Jest ogromnie wiele gatunków i...
|
|
| meander (Nie okreslony) |
| |
meander. Korytarz jaskiniowy o b. krętym przebiegu.
|
|
| Meander (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Mechy (Nie okreslony) |
| |
Mechy (1662, 1662 m). P. Przełęcz między Uhrociem Kasprowym a Kopą
Magury, blisko wierzchołka tej ostatniej. Stanowi połączenie Gąsienicowej Doliny
z Doliną Stare Szałasiska (odnogą Kasprowej Doliny).
|
|
| Mednyánszky László (Nie okreslony) |
| |
Mednyánszky László, w słow. literaturze Medňanský Ladislav (23 IV 1852
Beczkó = Beckov k. Nowego Miasta nad Wagiem - 15 (17?) IV 1919 Wiedeń, poch. od
1966 w Budapeszcie). Malarz węg. (studia w Monachium 1872 i Paryżu 1873-75).
Wystawiał w Budapeszcie i Paryżu od 1877, w Wiedniu, Bratysławie i Krakowie.
Życie prowadził wędrowne,od Paryża po Budapeszt (w Krakowie był w 1893 i
1900, także w Zakopanem), ale znaczną część swych lat...
|
|
