| Bobrowiecki Potok (Woda) |
| |
Bobrowiecki Potok . P.
|
|
| Bobrowiecki Żleb (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Bobrowiecki Żleb . P.
|
|
| Bobrowieckie Stawki (Woda) |
| |
Bobrowieckie Stawki ; S. Dwa małe stawki w górnej części Bobrowieckiej Doliny Lipt., na pn.-wsch. od Siwego Wierchu, powyżej Bobrowieckiej Polany. Są to »Czarny Stawek Bobrowiecki i » Biały Stawek Bobrowiecki.
|
|
| bobslejowy sport (Nie okreslony) |
| |
bobslejowy sport . Rozwinął się po obu stronach Tatr na pocz. XX w., przy
czym tory bobslejowe zbudowano w samych Tatrach. Równolegle, częściowo na tych
samych torach, rozwijało się saneczkarstwo sportowe.
W Starym Smokowcu w 1904 za tor saneczkowy służyła górna część drogi jezdnej
(do brzegu lasu), prowadzącej do Popradu. Od 1905 torem saneczkowym stała się
też droga jezdna na Siodełko i obie te drogi razem tworzyły jeden długi tor....
|
|
| Bocatius Ioannes (Ludzie) |
| |
Bocatius Ioannes (Johannes), właśc. Bock Johann (25
XII 1568 Wietoszów = Vetschau, Łużyce - 31 X 1621 Uherský Brod, pd. Morawy).
Serbołużyczanin, historyk, pedagog i poeta humanista, odznaczony tytułem "poeta
laureatus caesareus". W 1594-99 był rektorem szkoły w Preszowie, doprowadzając
ją do rozkwitu. Do programu szkolnego wprowadził wtedy wycieczki uczniów w
teren, m.in. w Tatry.
Wśród jego licznych dzieł poetyckich jednym z...
|
|
| Bocheński Leon (Ludzie) |
| |
Bocheński Leon (1909 Jordanów - VII 1964 Zakopane,
poch. na starym cment.). Chirurg, narciarz i turysta tatrz. W czasie okupacji
niem. za udział w konspiracji był więziony w 1941 w zakop. "Palace", potem w
więzieniu w Tarnowie (po roku zwolniony).
Od 1945 dyr. szpitala zakop., w którym rozwinął m.in. oddział chirurgii
urazowej w związku ze wzrastającą liczbą wypadków narc. i taternickich. Ogłosił
prace nauk. o urazach narc., ich...
|
|
| Bocheński Tadeusz (Ludzie) |
| |
Bocheński Tadeusz (17 IV 1895 Chrzanów - 16 XII 1962
Zakopane, poch. na starym cment
.). Literat, filolog, poliglota, tłumacz poezji, muzyk, działacz
społ. i kulturalny. Zrazu nauczyciel w Wiedniu, Lublinie i Krakowie, od 1936
zamieszkały w Zakopanem. Odczyty z dziedziny literatury pol. i obcej, kultury
antycznej i muzyki wygłaszał w Zakopanem już w czasie okupacji (od 1940) tajnie,
a po wojnie publicznie, w sumie blisko 1500, m.in. cykl...
|
|
| Bochníček Záviš (Ludzie) |
| |
Bochníček Záviš (20 IV 1920 Praga). Czes. astronom,
pracujący na bratysł. uniw. W 1956-58 był kier. Obserwatorium nad Łomnickim Stawem
. Jest autorem wielu
prac nauk. i pop.-nauk., m.in. w 1957 ogłosił liczne artykuły w czasopismach i
dziennikach słow. i czes. o obserwowaniu sztucznych satelitów Ziemi z
Obserwatorium nad Łomnickim Stawem. Pisał też o tym w swej książce Hviezdy
mieru a štastia (Br. 1958, ze zdjęciami...
|
|
| bocian biały (Zwierzęta) |
| |
bocian biały (Ciconia ciconia), z rodziny bocianów
(Ciconiidae). W
samych Tatrach i tuż u ich podnóża nie przemieszkuje, gł. z powodu braku
większych podmokłych otwartych łąk. Ale już w odległości kilkunastu km od Tatr
można go zobaczyć, np. w okolicach Nowego Targu, Czarnego Dunajca lub Jabłonki,
a także w Trzcianie na Orawie, jest jednak coraz rzadszy. Ogólna liczba bocianów
w Polsce stale się zmniejsza z powodu melioracji...
|
|
| bocian czarny (Zwierzęta) |
| |
bocian czarny (Ciconia nigra), nazywany też hajstrą, różni się od poprzedniego upierzeniem czarnym
o metalicznym połysku, tylko pierś i brzuch są białe; dziób i nogi czerwone,
podobnie jak u bociana białego. Gnieździ się zazwyczaj na brzegach lasu, grup drzew, niekiedy pod samymi Tatrami,
np. na Zazadniej. Po słow. stronie Tatr ok.
1970 były gniazda b.cz. w okolicy Białej Wody Kiezmarskiej, Podspadów oraz Mięguszowiec.
Oba...
|
|
| Boczań (Szczyty) |
| |
Boczań . Wzgórze po wsch. stronie dolnej części Doliny Jaworzynki nad Kuźnicami, a właściwie pd.-zach. zbocze
(obecnie bezleśne) owego wzgórza, opadające ku wspom. dolinie. Las został tu
wyniszczony rabunkową gospodarką dawnego prywatnego właściciela oraz nadmiernym
wypasem. Zbocze to zostało z wielkim trudem sztucznie zalesione w celu
uchronienia resztek gleby od dalszego spłukiwania przez wody deszczowe. Od
przeciwnej strony wchodzi na B....
|
|
| bodziszki (Nie okreslony) |
| |
bodziszki (Geranium), z rodziny Bodziszkowatych
(Geraniaceae). W Tatrach występuje kilkanaście gatunków b. Wszystkie
odznaczają się drobniej lub grubiej dłoniasto wcinanymi liśćmi i owockami
opatrzonymi długim wyciągniętym dzióbkiem. Przy dojrzewaniu owocki wraz z
dzióbkiem rozpadają się na pięć części, przy czym poszczególne części dzióbka
skręcają się ślimakowato i wraz z nasionami odskakują z impetem z rośliny...
|
|
| Bogdała Marian (Ludzie) |
| |
Bogdała Marian (15 XII 1936 Bieniec, pow.
wieluński). Poeta, aforysta, działacz kult., zamieszkały w Zakopanem. Sekr. redakcji "Podtatrza" od 1976, dyr. Klubu
Międzynar. Prasy i Książki w Zakopanem od 1986. Prezes Zakop. Klubu Literackiego
od 1993.
Liczne wiersze, fraszki i aforyzmy publikował w "Podtatrzu" od 1976, np.
wiersze Tatry (nr 5, 1976), Zimowit (nr 12, 1978),
Kasprowicz (nr 22, 1982, pseud. Barbara Glazor). Za...
|
|
| Bogówka (Hala - Polana) |
| |
Bogówka . Polana z osiedlem w Zakopanem , u stóp dawnych kamieniołomów na Krokwi, przy ul. Bronisława
Czecha, między Rondem a skoczniami narc. na
Krokwi. Dawniej osiedle to lub jego część zwało się Capkówki lub Do Capków (od
podh. nazwiska Capek). Powyżej Bogówki znajduje się Dolina nad Capkami, wcinająca się w pn. stoki
Krokwi.
|
|
| Bohúň Peter (Ludzie) |
| |
Bohúň Peter (29 IX 1822 Wieliczna = Veličná, Orawa -
20 V 1879 Biała k. Bielska, Śląsk, poch. na cment. ewang. na przedmieściu
Lipnik). Malarz i litograf, czołowy słow. portrecista XIX w.
Już w 1844 namalował widok Krywania . W 1847 rytował ryciny roślin do dzieła
J.S. Presla Rostlinář. W 1849 wydał serię
typów lud. z Liptowa, Orawy i Spisza
jako ręcznie kolorowane litografie, pełne romantycznej poezji. Na...
|
|
| Bohus (Bohusch) Georg (Ludzie) |
| |
Bohus (Bohusch) Georg , zwany też Senitzky lub
Beniczky (1687 Bańska Bystrzyca - 22 V 1722 Kiezmark). W 1711 - 22 rektor liceum w
Kiezmarku i zarazem słow. kaznodzieja ewang. tejże szkoły, z zamiłowań
przyrodnik. Swój księgozbiór zapisał w testamencie bibliotece licealnej i jest
uważany za jej założyciela.
Uczniów swoich prowadził co roku na wycieczki w bliższe
i dalsze okolice Kiezmarku, również i w Tatry. Badał jaskinie Tatr Biel...
|
|
| Bohuš Eugen (Ludzie) |
| |
Bohuš Eugen (3 V 1892 Brezno, okres Banská Bystrica
- 19 IV 1977 Poprad). Słow. prawnik (uniw. w Cluj i Budapeszcie, dr),
archiwista, historyk regionalny. W 1919-41 i 1945-52 był urzędnikiem państw. na
kierowniczych stanowiskach, m.in. na Liptowie i Spiszu, po II wojnie świat. w Popradzie. W czasie wojny był działaczem
nielegalnego ruchu antyfaszystowskiego. Po wojnie, pracując w radzie nar.
powiatu popradzkiego, wykonał projekt samodzielnego powiatu...
|
|
| Bohuš Ivan (Ludzie) |
| |
Bohuš Ivan (27 XI 1924 Dechtary = Dechtáre, Liptów),
syn » Eugena Bohuša. Słow. historyk
regionalny Tatr i Podtatrza, publicysta, muzeolog. W 1942-49
sekr. dyrekcji uzdrowiskowej Starego
Smokowca, a równocześnie w 1945-50 sekr. oddziału pogotowia ratunkowego
tatrz. (Záchranný zbor KSTL) w Starym Smokowcu i inicjator założenia Górskiej
Służby (Horská služba) w 1950 oraz w 1946-48 red. stałego działu tatrz. w radiu
koszyckim. Następnie w...
|
|
| boimka dwurzędowa (Nie okreslony) |
| |
boimka dwurzędowa (Oreochloa disticha, w dawniejszych pol. florach
Sesleria disticha), z rodziny Traw (Gramineae). Niewysoka trawa o
liściach cienkich, szydlasto zwiniętych, a kłoskach okrągławo-owalnych,
skierowanych w jedną stronę, najczęściej nabiegłych niebieskawo lub fiołkowo.
Rośnie tylko na granicie, w postaci niewielkich kępek od 10 do 30 cm wysokich.
Razem z » sitem skuciną tworzy charakterystyczny zespół...
|
|
| Bojczuk Mychajło (Ludzie) |
| |
Bojczuk Mychajło (30 X 1882 Romanówka k. Tarnopola -
1938 Kijów).
Ukr. malarz, twórca ukraińskiej nowobizantyjskiej szkoły malarskiej. W
1899-1905 studiował w Wiedniu i w krak. ASP (u Leona Wyczółkowskiego ), potem w Monachium i
Paryżu. Wystawiał w Krakowie i Lwowie.W 1917-30 i 1932-36 był prof. Ukr. ASP w
Kijowie. Ożeniony z pol. malarką, Zofią Nalepińską (1883-1938), jedną z sióstr
poety Tadeusza Nalepińskiego . B. w 1938
wraz z...
|
|
| boksyt (Nie okreslony) |
| |
boksyt . Skała osadowa o barwie najczęściej czerwonawej, szarej lub
brunatnej, obfitująca w wodorotlenki glinu obok in. przymieszek. W Tatrach,
m.in. w Dolinie Białego, znaleziono ślady boksytu, nieopłacalne jednak do
eksploatacji.
|
|
| Boldireff Włodzimierz (Ludzie) |
| |
Boldireff Włodzimierz (15 I 1883 Paryż - 21 IV 1970
Łódź), syn Polki i Rosjanina, w dzieciństwie mówiący tylko po franc., w 1925
przyjął nazwisko Strzemiński (usynowił go dziadek żony, powstaniec z 1863).
Turysta tatrz., taternik i narciarz,
inż. budowy dróg i mostów.
W Paryżu opiekowali się nim częściowo Kazimierz i Bronisława Dłuscy . W celu nauki
języka pol. wysłała go matka w 1895 do gimnazjum w Krakowie pod opiekę...
|
|
| Bolesław Chrobry, król (Ludzie) |
| |
Bolesław Chrobry, król (967-1025).
Nie są znane żadne hist. przekazy o pobycie króla tego w Tatrach , występuje on jednak w niektórych
podaniach lud. o » śpiących rycerzach
.
|
|
| Bolesław Śmiały, król (Ludzie) |
| |
Bolesław Śmiały, król (ok. 1040-1081).
W źródłach hist. nie ma żadnych danych o pobycie tego króla w Tatrach , natomiast Seweryn Goszczyński
w swoim
Dzienniku podróży do Tatrów (1853) pisze, że na Podhalu istnieje lud. podanie, iż król ten
wciąż błąka się w Tatrach, pokutując za swe grzechy, jednakże podh. podania lud.
najczęściej mówią o królu Bolesławie Śmiałym w związku ze » śpiącymi...
|
|
| Boller Ludwig (Ludzie) |
| |
Boller Ludwig (1862 Frankfurt - V 1896 Monachium).
Malarz niem. Malował
przeważnie krajobrazy. Współpracował przy malowaniu Panoramy
Racławickiej. Był jednym z gł. twórców » Panoramy Tatr .
Przy jej wykończaniu w Monachium spadł z rusztowania i w kilka dni potem
zmarł.
|
|
| Bombówna Maria (Ludzie) |
| |
Bombówna Maria (13 XII 1922 Kraków). Limnolog,
hydrochemik, pracownik nauk. (dr) Zakładu Biologii Wód PAN w Krakowie.
Badała chemizm jezior w Tatrach Pol . oraz rzeki Dunajec i niektórych potoków tatrz
. Tematyki tej dotyczy szereg jej prac, np. Hydrochemical investigations
of the Morskie Oko lake and the Czarny Staw lake above the Morskie Oko in the
Tatra Mountains ("Komit. Zagosp. Ziem Górs. PAN" nr 11, 1965),...
|
|
| Boniecki Aleksander (Ludzie) |
| |
Boniecki Aleksander (1886 - 8 IX 1963 Kraków).
Prawnik, działacz narc., wieloletni prezes TTN
oraz wiceprezes (do 1939) i prezes (1945-49) PZN. Autor
szkicu Historia narciarstwa polskiego 1907-1914 ("Narc. Pol." 1925) i in. artykułów na tematy
narciarskie.
|
|
| boraks (Terminologia) |
| |
Narc. nazwa gatunku śniegu. Powstaje ze świeżego puchu, którego
wierzchnia warstwa pod wpływem promieni słonecznych stapia się w cieniutkie małe
płytki, oślepiająco lśniące w słońcu. Jest to doskonały śnieg dla narciarzy.
Powstaje tylko w zimie; na wiosnę, przy silniejszej operacji słonecznej, tworzy
się już firn.
|
|
| Borbás Vince (Ludzie) |
| |
Borbás Vince (29 VII 1844 Ipolylitke, Węgry - 7 VII 1905 Kluż = Cluj,
Kolozsvár, wówczas
Węgry, obecnie Rumunia).
Wybitny węg. botanik, prof. uniw. w Budapeszcie i od 1902 w Kluż, gdzie był
też kier. ogrodu botanicznego. Autor licznych prac nauk., z których wiele
(przeważnie drobnych) dotyczy Tatr i Podtatrza
, gdzie prowadził badania terenowe. Jedna z jego
większych prac z...
|
|
| Borek (Przełęcze) |
| |
Borek; Przez przełęcz Borek prowadzi droga
jezdna z Orawic do Habówki (przez Mihulczą Dolinę i Błotną Dolinę ).
|
|
