Wysocka-Bernadzikiewiczowa Zofia (Nie okreslony) |
|
Wysocka-Bernadzikiewiczowa Zofia, potem Jakubowska (ur. 1910), w 1936-44
żona » Tadeusza Bernadzikiewicza, po II wojnie świat. żona Janusza Lecha
Jakubowskiego. Taterniczka, alpinistka. Wspinała się w Tatrach w 1934-47,
najczęściej w towarzystwie Tadeusza Bernadzikiewicza, ale także Macieja
Zajączkowskiego, Wawrzyńca Żuławskiego i in., przechodząc też nowe drogi, m.in.
na Świstowym Rogu, Świnicy, Świstowym Szczycie, Zmarzłych Czubach i Małej...
|
|
Wysoka (Nie okreslony) |
|
Wysoka (2565, 2560 m); Vysoká; Tatraspitze; Tátra-csúcs. S. Jeden
z najpiękniejszych oraz najciekawszych turystycznie i taternicko szczytów
tatrz., zarazem jeden z najwyższych (piąty z kolei, jeżeli liczyć tylko szczyty
zupełnie samodzielne). Masyw W. obejmuje szereg drugorzędnych szczytów i turni:
Smoczy Szczyt, Szarpane Turnie, Ciężki Szczyt. Wznosi się nad Ciężką Doliną
(odnogą Doliny Białej Wody) i nad Doliną Złomisk (odnogą...
|
|
Wysoka Jaskinia (Nie okreslony) |
|
Wysoka Jaskinia (gł. otwór 1487 m, górny 1499 m). P. Między
Wąwozem Kraków a kotłem Zadnie Kamienne w masywie Ciemniaka (Czerwone Wierchy),
po orogr. lw. stronie Żlebu Trzynastu Progów.
Odkryta w 1954 przez grotołazów zakop. i krakowskich, i przez nich
eksplorowana w latach1955-58; poznali wtedy ok. 970 m korytarzy o deniwelacji
199 m (-123, +76). W latach1958-59 grotołazi krak. odkryli dalsze korytarze. W
1978 grotołazi katowiccy...
|
|
Wysoka Jaskinia, Wielka (Nie okreslony) |
|
Wysoka Jaskinia, Wielka, także system jaskiniowy Wysoka - Za Siedmiu
Progami. P. Wielki system jask. o siedmiu otworach (na wys. 1455-1499 m)
znajdujących się po orogr. lw. stronie Żlebu Trzynastu Progów, nad Wąwozem
Kraków, na zach. końcu Wysokiego Grzbietu, w masywie Ciemniaka (Czerwone
Wierchy). W skład tego systemu, tj. Wielkiej Wysokiej Jaskini, wchodzą trzy
jaskinie odkryte oddzielnie: » Jaskinia za Siedmiu Progami, » Pośrednia...
|
|
Wysoka Ławka (Nie okreslony) |
|
Wysoka Ławka (ok. 2305 m); Vysoká lávka. S. Przełączka w
Soliskowej Grani, między Małym Soliskiem a Furkotnym
Soliskiem.
|
|
Wysoka, Mała (Nie okreslony) |
|
Wysoka, Mała (2429, 2429 m); pierwotnie Malá Vysoká, potem Východná
Vysoká; Kleine Viszoka, Kleine Vysoka; Kis-Viszoka. S. Zwornikowy szczyt
w gł. grani Tatr Wys., bezpośrednio na pn.-wsch. od Polskiego Grzebienia. W
pd.-wsch. kierunku od M.W. odchodzi długa boczna grań Tatr, w której wznoszą się
Staroleśny Szczyt i Sławkowski Szczyt. Widok z M.W. należy do najsłynniejszych w
Tatrach. Na wierzchołek doprowadza znakowana ścieżka od...
|
|
Wysoka Turnia (Nie okreslony) |
|
Wysoka Turnia ( 1643 m). P. Wybitna turnia wznosząca się po orogr.
pr. (pn.) stronie Wąwozu Kraków, między Upłazkową Turnią a Wysokim Grzbietem.
Pn.-wsch. stoki W.T. rozdzielają dolne części dwóch kotłów: Przednie Kamienne i
Zadnie Kamienne.
|
|
Wysoką, Polana pod (Nie okreslony) |
|
Wysoką, Polana pod (ok. 1300-1315 m); Polana pod Vysokou; Pod Viszoka,
Pod Visoka; Podviszoka, Pod Viszoka. S. Polana na dnie Doliny Białej
Wody, mn.w. u zbiegu jej górnych odnóg, u stóp Młynarza, głównie nad orogr. pr.
brzegiem Białej Wody. Na Polanie pod Wysoką postawiono w 1877 »Schronisko
Salamona (czynne tylko dwa lata), a w 1924-26 było tu małe schronisko KČST,
które się spaliło. Stały tu też dawniej szopy past., a po drugiej...
|
|
Wysoki Grzbiet (Nie okreslony) |
|
Wysoki Grzbiet (ok. 1520-2090 m). P. Opada spod Wierzchołka
Ciemniaka (w Czerwonych Wierchach) ku zach., a potem ku pn.-zach. w kierunku
Wysokiej Turni, ale przed nią urywa się nad Żlebem Trzynastu Progów. W.G.
oddziela obszar dawnej Hali Upłaz od terenów past. dawnej Tomanowej
Hali.
|
|
Wysoki Wierch (Nie okreslony) |
|
Wysoki Wierch (1016 m). P. Pierwsze wzgórze na drodze z Bukowiny
Tatrz. (z Wierchbukowiny) na Głodówkę.
|
|
Wysokie (Nie okreslony) |
|
Wysokie (1287, 1287 m). P. Lesista czuba w grzbiecie między
Nosalem a Skupniowym Upłazem, blisko górnej granicy lasu, na wsch. od Boczania,
a na pd.-wsch. od Nieboraka.
|
|
Wysokogórskie Rajdy Narciarskie (Nie okreslony) |
|
Wysokogórskie Rajdy Narciarskie, błędnie Tatrzańskie Rajdy Narciarskie.
Organizowane corocznie przez Komisję Turystyki Narc. PTTK w Tatrach Pol. (czasem
częściowo w Tatrach Słow.) od 1954, ale realizowane od 1955. Jednym z gł.
organizatorów i kierownikiem (komandorem) tych rajdów przez ćwierć wieku był »
Zbigniew Płonka. Trasy były zmienne, prowadziły terenem wysokogórskim (np.
Wołowiec, Czerwone Wierchy, Krzyżne, Szpiglasowa Przełęcz)....
|
|
wysokości (Nie okreslony) |
|
wysokości. W Tatrach wysokość szczytów była w dawnych czasach oceniana
tylko na oko i takie oceny, zwykle przesadne, daleko odbiegały od
rzeczywistości; np. w 1788 mineralog Johann E. Fichtel oceniał na oko wysokość
Krywania na ok. 3800 m nad poziom Dunaju (a więc ok. 3950 m n.p.m.) i uważał
Tatry za wyższe od Alp Austriackich.
Pomiary barometr. wysokości w Tatrach (dla kilkunastu punktów) pierwszy
wykonał Robert Townson w 1793,...
|
|
wysokościowe prace i usługi (Nie okreslony) |
|
wysokościowe prace i usługi. Są to prace remontowe i in., wykonywane na
wysokich budynkach i różnych konstrukcjach przemysłowych (np. kominach), na
wysokich drzewach itd., w miejscach trudno dostępnych, z wykorzystaniem techniki
tatern. (alpin.), bez stosowania kosztownych rusztowań. W takich usługach
wyspecjalizowali się niektórzy taternicy, posiadający nieraz dodatkowe
kwalifikacje malarzy, spawaczy itd., i stąd nowy zawód: robotnik...
|
|
Wyspiański Stanisław (Nie okreslony) |
|
Wyspiański Stanisław (15 I 1869 Kraków - 28 XI 1907 tamże, poch. w
grobach zasłużonych na Skałce). Poeta, dramaturg, reformator teatru pol., malarz
i grafik (krak. SSP 1889 i in. studia na UJ), autor Wesela.
Uczęszczał w Krakowie do szkoły św. Anny, gdzie rysunków uczył Walery
Eljasz, a jednym z kolegów W. był Stanisław Eljasz (-Radzikowski), z którym się
potem często stykał i korespondował. W. był na wycieczkach w Tatrach...
|
|
Wysranki (Nie okreslony) |
|
Wysranki (ok. 1050-1500 m). P. Lesiste zbocze opadające spod grani
Organów i Czarnej Turni do Żlebu pod Wysranki.
|
|
Wysranki, Żleb pod (Nie okreslony) |
|
Wysranki, Żleb pod. P. Żleb po wsch. stronie Kościeliskiej Doliny,
zaczynający się zaraz na pd. od Lodowego Źródła i biegnący w górę ku pd.-wsch.
aż pod pd. skraj Polany Upłaz. Przez dolną część Żlebu pod Wysranki przechodzi w
poprzek ścieżka wiodąca do Zbójnickich Okien, a nieco wyżej w tym żlebie ponad
jego dnem znajduje się jeden z wylotów Mroźnej Jaskini. Żleb pod Wysranki bywa
też zwany Dolinką Zbójnicką, lecz ta...
|
|
Wyszyński Wojciech Andrzej (Nie okreslony) |
|
Wyszyński Wojciech Andrzej (5 IV 1950 Warszawa). Leśnik (SGGW 1974), po
studiach osiadły w Zakopanem i pracujący w TPN na różnych stanowiskach.
Specjalizował się w ochronie przyrody na studiach podyplomowych w krak. AR. Od 1
II 1989 jest kustoszem Muzeum TPN w Zakopanem. Pisał o faunie tatrz.:
Zwierzęta Tatrzańskiego Parku Narodowego... ("Wierchy" 52, 1983; 53,
1984; 54, 1985) oraz Kozice w Tatrach ("Przyroda Pol." 1983).
Jest...
|
|
Wyścig Tatrzański (Nie okreslony) |
|
Wyścig Tatrzański. Wyścig samochodowy, organizowany przez Krakowski Klub
Automobilowy na szosie z Łysej Polany do Morskiego Oka. Była to początkowo
impreza lokalna, a od 1928 międzynarodowa w klasach osobowej, sport. i
wyścigowej. Pierwszy W.T. odbył się 19 VIII 1927, ostatni w 1931. Zwycięzcą w
klasie wyścigowej w 1928 i 1929 był krak. automobilista Jan Ripper. PROP i PTT
nie sprzeciwiały się urządzaniu W.T. w głębi Tatr, apelowały tylko,...
|
|
wywierzysko (Terminologia) |
|
Nazwa góralska od "wywierającej" na powierzchnię gruntu
wody. Jest to wielkie źródło, w typowej swej postaci krasowe, bijące z podziemnej żyły wodnej,
która trafiła na warstwę nieprzepuszczalną i w tym miejscu wytrysnęła na
powierzchnię. W Tatrach jest wiele wywierzysk, najbardziej znane są: Wywierzysko Bystrej (przy Kalatówkach), Olczyskie Wywierzysko i Chochołowskie Wywierzysko, jedno z największych
w Tatrach Zach., o wydajności ok. 500 litrów na...
|
|
wyżni (Nie okreslony) |
|
wyżni. W gwarze podhalańskiej słowo to jest zwykle wymawiane: wyźni
lub wyśni. Oznacza: wyższy, wyżej położony,
górny. Występuje często w lud. nazwach geogr. (np. Wyżnia Rówień), a także w
nieludowych (np. Wyżnia Kozia Przełęcz). Poprawnie mówi się i pisze: wyżni,
wyżnia, wyżnie itp., natomiast błędne są formy: wyżny, wyżna, wyżne
itp.
|
|
Wyżnie (Nie okreslony) |
|
Wyżnie, gen. Wyżniego (ok. 1230-1270 m), lub Wyżnie Małołąckie. P.
Wielka pochyła rówień na dnie Doliny Małej Łąki, u stóp Małego
Giewontu.
|
|