| Cooper Winifred (Ludzie) |
| |
Cooper Winifred (1879 Cheltenham, Anglia - 16 II
1931 Warszawa, poch. na cment. kalwińskim). Ang. malarka, poetka, tłumaczka. W
Polsce przebywała w 1906-07, 1910-14 i 1923-31, w tym w Zakopanem 1923-28.
W 1924 sprzedała Janowi
Kasprowiczowi dom, znany potem jako "Harenda". C. uczestniczyła w Zakopanem
w życiu środowiska artyst.-lit., w 1925 występowała w przedstawieniach Teatru
Formistycznego Stanisława Ignacego
Witkiewicza. Malowała i...
|
|
| Csáky (Ludzie) |
| |
Csáky . Węg. ród szlachecki (od 1560 hrabiowie),
znany w historii od 1366 i rozgałęziony na Węgrzech, gdzie aż do 1945 liczni
członkowie tego rodu zajmowali ważne stanowiska państw., wojsk. i kościelne.
Członkowie linii spiskiej tego rodu od 1638 władali Spiskim Zamkiem, mieli duże
posiadłości ziemskie i przez długi okres byli dziedzicznymi żupanami komitatu
spiskiego. Swe majątki na Słowacji stracili w 1945. Kilku członków tego rodu...
|
|
| Csáky Albin (Ludzie) |
| |
Csáky Albin (19 IV 1841 Krompachy, Spisz - 15 XII
1912 Budapeszt, poch. w Bijacowcach na Spiszu). Polityk węg., w 1867-88 nadżupan
komitatu spiskiego, w 1888-94 min. wyznań rel. i oświaty Austro-Węgier.
Zawsze zajmował się żywo sprawami Spisza. W 1880-91 był
prezesem, a od 1892 hon. prezesem MKE i położył duże zasługi dla rozwoju tego
towarzystwa i turystyki w Tatrach, m.in. dla budowy dróg i ścieżek oraz budowy
Muzeum Karp. w...
|
|
| Csáky Gyula (Ludzie) |
| |
Csáky Gyula (9 IV 1839 Koszyce - 12 IV 1938 Budapeszt). Polityk węg.,
red. i wydawca węg. dzienników polit., w 1889-96 nadżupan spiski; starał się
wtedy o rozwój uzdrowisk podtatrz. Ogłosił projekt rozbudowy miejscowości
klimatycznych pod Tatrami: Von dem Tátra-Villenbau-Projekt ("Zipser Bote" 1892, nr 26).
|
|
| Csáky István (Ludzie) |
| |
Csáky István (1741 - 1810). Do posiadłości jego
siostry należał teren późniejszego Smokowca. Będąc zamiłowanym myśliwym postawił
sobie tam w 1793 domek myśl., a w 1794-97 również domki dla gości, dając w ten
sposób początek późniejszemu uzdrowisku.
|
|
| Csáky Zenó (Ludzie) |
| |
Csáky Zenó (8 III 1840 Krompachy, Spisz - 2 X 1905
Budapeszt), brat » Albina Csákyego. Działacz
społ. i gosp. na Spiszu, od 1896 nadżupan
spiski, prezes Spiskiego Tow. Hist., działacz i czł. hon. MKE. Przyczynił się do
rozwoju miejscowości i budowy dróg pod Tatrami (m.in. z Jaworzyny Spiskiej do Łysej Polany). W parku w Tatrz. Łomnicy w 1908 uczczono go pomnikiem, który po
I wojnie świat. został usunięty.
|
|
| Csiba Stephanus Mich. (Ludzie) |
| |
Csiba Stephanus Mich. , także Cschiba (28 X 1673 Suchá nad Parnou k.
Tyrnawy - 9 VIII 1719 Koszyce). Jezuita, prof. uniw. kolejno w Tyrnawie i
Koszycach. Ogłosił pod swym nazwiskiem pracę Dissertatio historico-physica de
admirandis Hungariae aquis (Tyrnaviae 1713), w której pisze o źródłach mineralnych (m.in. na Spiszu i Liptowie) i daje b. krótki opis Tatr
; jest to
jednak właściwie przedruk (plagiat) pracy » Georga...
|
|
| Csorba Tibor (Ludzie) |
| |
Csorba Tibor (15 III 1906 Podegrodzie Spiskie - 5 IX
1985 Warszawa). Węg. malarz i grafik (studia na ASP w Budapeszcie 1929), literat
i publicysta, dr filoz. (uniw. budapeszt. 1944). Wiele lat mieszkał w Polsce:
1936-38 i od 1945.
Jednym z gł. tematów jego malarstwa są Tatry. Od 1949 często wystawiał w Polsce, np.
w 1959 i 1978 w Zakopanem
(akwarele tatrz. i zakop.), ponadto za
granicą. W 1959-69 wydał kilka tek pejzaży z...
|
|
| Cubryna (Szczyty) |
| |
Cubryna .
Nazwa Cubryna (dawniej czasem także Czubryna, Cubrzyna i Czupryna) pochodzi
od gwar. odpowiedników (cubryna i
cubrzyna) wyrazu czupryna (sterczące włosy na przedniej części
głowy), a to z powodu podobieństwa góry z pozębioną granią szczytową do głowy z
czupryną. Bardziej lit. formy tej nazwy (Czubryna i Czupryna) nie przyjęły się;
taternicy utrzymali tę nazwę w jej czysto...
|
|
| Cubrynka (Wydawnictwo) |
| |
"Cubrynka" . Powiel. informator wydawany przez Klub
Turystyki Wysokogórskiej PTTK Warszawa-Wola. W okresie III 1981 - III 1982
informator ten wychodził jako "Cubrynka" (nry 1-3), a od XI 1982 jako
"Komunikaty Klubowe" (nry 1-7 do VIII 1983). Red.: Andrzej
Wypych.
|
|
| Cubrynka (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Cubrynka Pierwsza i zarazem najwybitniejsza
turnia w grani ciągnącej się od Cubryny ku
pd.-zach., w kierunku Koprowego
Wierchu.
Nazwa Cubrynka pochodzi od sąsiedniej Cubryny. Wprowadzili ją taternicy, i to
najpierw w formie bardziej literackiej: Czubrynka, ale ostatecznie przyjęła się
Cubrynka (podobnie jak Cubryna a nie Czubryna).
|
|
| Cubryńska Przełączka (Przełęcze) |
| |
Cubryńska Przełączka
Pierwsze wejście: Ludwik Chałubiński,
Karol Potkański oraz przew. Kazimierz
Bednarz, Jan Fedra i Szymon Tatar starszy w 1884. Zimą: Jan K. Dorawski, Kazimierz Piotrowski i Adam Sokołowski w 1925.
|
|
| Cubryński Śnieżnik (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Cubryński Śnieżnik
Jeden z najtrwalszych » śnieżników Tatr
Pol., położony w górnej części Zadniej Galerii Cubryńskiej, u stóp urwisk Cubryny. Wymiary zmienne, we wrześniu
1982: szer. (w pobliżu górnej szczeliny brzeżnej) 88 m, dług. w kierunku spadku
78 m, pow. ok. 3000 m2. Ten gł. płat C.Ś. czasem łączy się z mniejszymi w jego
sąsiedztwie.
|
|
| Cubryńskie Galerie (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Cubryńskie Galerie . Trzy wielkie, pochyłe,
piarżyste, często zaśnieżone tarasy w masywie Cubryny, wszystkie podcięte urwiskami w stronę
Morskiego Oka.
Wielka Cubryńska Galeria (ok. 2080-2200 m) znajduje się u
stóp szczytowej części pn.-wsch. ściany Cubryny, przy żlebie spadającym z Hińczowej Przełęczy
.
Mała Cubryńska Galeria (ok. 1990-2030 m) jest zawieszona
nad górną częścią Żlebu pod...
|
|
| cuha (Nie okreslony) |
| |
cuha (nie cucha ani czucha). Ubiór góralski: wierzchnie okrycie, rodzaj
kurtki nie do wdziewania na rękawy wąskie i ciasne, tylko do zarzucania na
siebie niby krótką pelerynę. Zawiązuje się ją lub zapina na piersiach pod szyją.
Cuhę szyje się z białego filcu (takiego jak góralskie spodnie - portki) i
ozdabia kolorowym haftem na plecach, przy szyi i na rękawach. W rękawie Sabała
zawsze nosił gęśle. C. była normalnym okryciem góralskim na...
|
|
| Cybulska Krystyna (Ludzie) |
| |
Cybulska Krystyna (1915 Zakopane - 23 IV 1984 tamże),
żona » Jana Cybulskiego, siostra » Jerzego Ustupskiego. Narciarka, turystka. Po
II wojnie świat. przez szereg lat pracowała w zakop. biurze Koła Przewodników Tatrz., potem razem z mężem
prowadziła schronisko PTTK w Starej
Roztoce.
|
|
| Cybulski Jan (Ludzie) |
| |
Cybulski Jan (27 I 1908 Grębałów k. Krakowa - 14 VII
1982 Zakopane). Działacz narc. i tur.,
przewodnik tatrz. od 1951, czł. GOPR,
pracownik PTTK (ORT) w Zakopanem, w 1968-74 kier. schroniska PTTK w Starej Roztoce. W 1965 był członkiem zarządu
Koła Przewodników Tatrz. w Zakopanem.
Pisywał na tematy narc. i tur. ("Turysta"
1954-59).
|
|
| Cybulski Jerzy (Ludzie) |
| |
Cybulski Jerzy (ok. 1890 - ok. 1942 Sandomierz).
Narciarz i taternik, adwokat w Kielcach. W 1936 był czł. Klubu Wysokogórskiego.
W czasie II wojny świat. rozstrzelany przez Niemców w Sandomierzu.Najbardziej
aktywny w Tatrach był w lutym i marcu 1910, kiedy uprawiał narciarstwo
wysokogórskie i taternictwo z Henrykiem
Bednarskim, Józefem Lesieckim, Mariuszem Zaruskim, Stanisławem Zdybem i in. Uczestniczył wtedy
m.in. w I zim. przejściu Grani Fajek,...
|
|
| Cybulski Marek (Ludzie) |
| |
Cybulski Marek (1915 - VIII 1944 Warszawa), syn » Jadwigi Roguskiej-Cybulskiej. Taternik, student Konserw. Warsz.,
początkujący kompozytor. Zamordowany przez Niemców w warsz. więzieniu przy al.
Szucha.
Maturę zdał w zakop. gimnazjum w 1935 i już wtedy
uprawiał taternictwo; w 1937 przeszedł zach. ścianę Kościelca (z Tadeuszem Polcynem i Jerzym
Pytlakowskim). W pierwszych latach II wojny świat. przebywał w Zakopanem i wtedy
wsp. z Pawłem...
|
|
| Cyprian, brat (Ludzie) |
| |
Cyprian, brat lub Frater Cyprianus (28 VII 1724
Polkowice, woj. legnickie na Śląsku - 16 IV 1775 Czerwony Klasztor?). Nazwisko
świeckie wg metryki chrztu (niemiecka): Franz Ignatz Jäschke (dopiero w 1987
odszukane, bowiem - też od niedawna - znane było tylko przekręcone: Jaisge lub
Jajge).
C. był mnichem zakonu Kamedułów w Czerwonym Klasztorze w
Pieninach, do którego przybył w 1756. Był on tam lekarzem (studia we Wrocławiu),
aptekarzem,...
|
|
| Cyprian Tadeusz (Ludzie) |
| |
Cyprian Tadeusz (21 II 1898 Zabłotów k. Śniatynia -
1979). Wybitny fotografik (także tatrzański), prawnik (UJ, dr 1922), od 1948
prof. prawa karnego na Uniw. Pozn. W 1945 czł. delegacji pol. na proces
norymberski, współautor książek o tym procesie.
Znaczna część jego działalności fot. dotyczy gór, już w 1913 na wystawie
krajobrazu górskiego we Lwowie demonstrował swoje zdjęcia z Karpat Wsch., a w
okresie międzywoj. i po II wojnie...
|
|
| cyrhla (Nie okreslony) |
| |
cyrhla , w wymowie lud. i potocznej także cyrla. Na Podhalu i w
sąsiednich regionach występuje często w nazwach geogr. (np.Toporowa Cyrhla lub
gdzie indziej po prostu Cyrhla), ale pierwotnie jako słowo pospolite
cyrhla oznaczało polanę, która powstała przez wykarczowanie lasu. Słowo
cyrhla (pisane też błędnie cyrchla, cyhrla i cyrla) wbrew opublikowanym
przypuszczeniom nie pochodzi od słowa » cerkiel lub cyrkiel, lecz od...
|
|
| Cyrhla nad Białką (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Cyrhla nad Białką
Najwyższe wzgórze między Bukowiną Tatrz.
a polaną Głodówką , bezpośrednio na
pn.-wsch. od tej ostatniej.
Zob. też Głodówka Wyżnia
.
|
|
| Cyrhlanie (Organizacja) |
| |
"Cyrhlanie" lub "Cyrhla" (także "Cyrlanie" i
"Cyrla"). Nieformalna grupa turystów i taterników z lat 1927-30, przebywająca
wsp. w lecie na Toporowej Cyrhli w
Zakopanem i stamtąd podejmująca wycieczki w Tatry. Byli to przeważnie nauczyciele szkół
średnich, razem 7 osób (m.in. starsza siostra Kazimierza Kupczyka), a ich "przywódcą" był
»Wincenty Birkenmajer. Uprawiali
głównie turystykę, a wspinaczkę przeważnie dorywczo. Wybitnymi...
|
|
| cyrkuł sądecki (Nie okreslony) |
| |
cyrkuł sądecki . Cyrkuł (lub obwód) był jednostką administracji państw.
pod zaborem austr. w Galicji, która w 1772 została podzielona najpierw na 6
cyrkułów, a następnie na 18. Urząd cyrkularny ze starostą na czele (i podległymi
mu komisarzami) był władzą nadrzędną dla »dominiów. Cyrkuły istniały do 1867,
kiedy Galicję podzielono na powiaty (zwane też starostwami lub starostwami
powiatowymi).
W latach 1772-1867 Podhale wraz z...
|
|
| Cywiński Władysław (Ludzie) |
| |
Cywiński Władysław (12 VIII 1939 Wilno). Inż.
elektronik (Politechn. Gdańska 1963), taternik od 1959, alpinista. Uczestniczył
w przejściu ok. 30 nowych dróg tatern., a główną grań Tatr przeszedł samotnie w 1975 w trzy i
pół dnia. Instruktor taternictwa. Uczestnik wypraw alpin. w Hindukusz i Alpy. W
Tatrach był na wszystkich szczytach i turniach.
Jest przewodnikiem tatrz. od 1967 (II klasy w 1969, I klasy w 1970),
instruktorem...
|
|
| Czaja Mieczysław (Ludzie) |
| |
Czaja Mieczysław (12 IV 1903 Gorlice - 30 XII 1958
k. Nawojowej, woj. nowosądeckie, poch. w Krakowie). Zootechnik, biolog, prof. UJ
(1949-52) i warsz. SGGW (1952-58), czł. PAN (był także w prezydium) i PROP.
Autor licznych prac z dziedziny fizjologii i hodowli zwierząt gospodarskich i
leśnych (również o ich ochronie).
Pochodził z rodziny góralskiej z Nowego Targu i zawsze zajmował się żywo
wszelkimi sprawami gosp., związanymi z Podhalem i...
|
|
| Czaki Franciszek Florian (Ludzie) |
| |
Czaki Franciszek Florian , także Csaky (zm. 1772).
Pol. kartograf i inż., pochodzenia węg. Opracował różne mapy z terenu Polski
oraz mapę pn. Spisza i Tat w skali ok. 1:168 000, wydaną w 1762
(reprodukcja m.in. w "Wierchach" 1935).
Mapa ta stanowi ważną pozycję w rozwoju kartografii Tatr.
|
|
| Czambel Samo (Ludzie) |
| |
Czambel Samo , tj. Samuel (24 VIII 1856 Slovenská
Lupča k. Bańskiej Bystrzycy - 18 XII 1909 Csillaghegy k. Budapesztu, poch. w
Békásmegyer). Słow. językoznawca, dialektolog (badania terenowe m.in. na Spiszu), literat, od 1879 urzędnik państw. w
Budapeszcie. Swoimi pracami nauk. i podręcznikami przyczynił się wybitnie do
uformowania się słow. języka lit. na przełomie XIX i XX w.
Dwie jego prace z dziedziny historii języka słow. i jego...
|
|
| Czapiński Kazimierz (Ludzie) |
| |
Czapiński Kazimierz (18 XI 1882 Mińsk - 1941
Oświęcim). Prawicowy działacz socjalist. (1920-39 we władzach nacz. PPS),
publicysta ("Naprzód", "Robotnik"), w 1919-35 poseł na sejm. Z zamiłowań turysta
i taternik, często bywał w Zakopanem
i dużo chodził po Tatrach .
Od 1907 mieszkał w Krakowie i był czł. zarządu gł. Uniw. Lud. im. Adama
Mickiewicza, w którego krak. sali zorganizował Leninowi jego pierwszy odczyt na
ziemiach...
|
|
