| Krakowski Klub Przodowników Turystyki Górskiej (Organizacja) |
| |
Krakowski Klub Przodowników Turystyki Górskiej
(KKPTG). Z inicjatywy Jadwigi i Andrzeja Wiśniewskich powstał w 1966 przy
Oddziale Krak. PTTK i zrzesza przodowników turystyki górskiej z terenu jego
działania. Posiada schrony tur. w Beskidach, m.in. w Gorcach. Rozwija
działalność tur. i szkoleniową głównie w Karpatach Pol ., m.in. w Tatrach i na Podtatrzu , ale urządza dla swych członków
również wycieczki w dalsze góry: Bułgarii (1969, 1970,...
|
|
| Krakowski Klub Taternictwa Jaskiniowego (Organizacja) |
| |
Krakowski Klub Taternictwa Jaskiniowego (KKTJ) przy
Oddziale Krak. PTTK. Powstał 15 I 1966, początkowo pod nazwą Krakowski Klub
Turystyki Jaskiniowej. Prowadził żywą działalność odkrywczą w jaskiniach Tatr Pol . i w in. górach. Wydawał biuletyny »
"Jamnik " (1970-72 i 1976-79) i "Eksplorancik " (1981-91).
|
|
| Kraków (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
|
|
| Král' Fraňo (Ludzie) |
| |
Král Fraňo (9 III 1903 Barton, Ohio, USA - 3 I 1955
Bratysława). Słow. literat i działacz komunist., z zawodu nauczyciel. Był synem
emigrantów słow. ze wsi Smreczany na
Liptowie , u stóp Tatr . Matka wróciła z dziećmi do Smreczan,
gdy K. miał 2 lata; młodość spędził w wielkiej biedzie.
Jego twórczość lit. składa się z wierszy o tendencjach społ. i rewol. oraz z
bajek i powieści dla dzieci i młodzieży. W jego zbiorze...
|
|
| Král' Janko (Ludzie) |
| |
Král Janko (24 IV 1822 Mikułasz Lipt . - 23 V 1876 Zlaté Moravce,
okres Nitra, poch. w Marcinie). Najwybitniejszy słow. poeta romantyczny,
prawnik, z zawodu urzędnik, potem adwokat (1862-76 w mieście Zlaté Moravce,
gdzie ma obecnie pomnik).
W 1844 uczestniczył w wejściu grupy patriotów słow. na
Krywań ; była to jedna z pierwszych
"wycieczek narodowych" na ten szczyt. K. należał do »szturowców
,
ale w swym...
|
|
| kram (Nie okreslony) |
| |
kram. Drewniana szopa lub prymitywny kamienno-drewniany domek, stawiany
dawniej przez górników przy kopalniach w Tatrach, a także na ziemiach słow. na
pd. od Tatr. Słowo to pochodzi z niem. Kram ; w
niem. literaturze także: Bergkram, Grubenkrämen. Pamięć o takich górn.
kramach była żywa wśród góralskich pasterzy w Tatrach Pol. jeszcze w
1930-tych latach, a od nie istniejących już kramów
|
|
| Kram (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Kram; Płasienka przy orogr. pr. odnodze » Czerwonych Żlebków na pd.-zach. stokach Ciemniaka , przy zielono znakowanym szlaku
wiodącym z Tomanowej Doliny na Przełączkę
pod Chudą Turnią (i dalej na Ciemniak).
Gdy w Czerwonych Żlebkach czynne były kopalnie rudy żelaznej (do
1876), stał na tej płasience górniczy » kram (np. w 1865 i
1866), i stąd późniejsza nazwa tej płasienki: Kram.
|
|
| Kramy (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Kramy;
Stały tu niegdyś górnicze » kramy i od nich
pochodzi późniejsza nazwa tych płasienek: Kramy.
|
|
| Kras i Speleologia (Wydawnictwo) |
| |
"Kras i Speleologia". Czasopismo nauk. wydawane co
kilka lat od 1977 przez Uniw. Śląski w Katowicach. Jest kontynuacją czasopisma »
"Speleologia " (miało 9 tomów), więc
numeracja jego tomów zaczyna się od 1 (X).
Redakcja: Stanisław Dżułyński, Jerzy Głazek
, Ryszard Gradziński , Alfred Jahn , Marian Pulina i in. Tom 8 ukazał
się w 1996.
Ogłaszane prace o zjawiskach krasowych i badaniach jask.
w niewielkiej części dotyczą...
|
|
| Krasiński Zygmunt (Ludzie) |
| |
Krasiński Zygmunt (19 II 1812 Paryż - 23 II 1859
tamże, poch. w Opinogórze k. Ciechanowa).
Poeta, dramaturg i powieściopisarz. W Tatrach ani na Podtatrzu
nigdy nie był, ale w jego dramacie Wanda (1837), zachowanym tylko we fragmentach,
występują postacie górali i "podhalańska okolica", mało jednak mają cech
autentyzmu.
|
|
| krasnorosty (Nie okreslony) |
| |
krasnorosty (Rhodophyta ). Rośliny niższe, należące do glonów,
żyjące gł. w morzach. K. słodkowodne są rzadkie. Nazwa pochodzi od zawartego w
ich komórkach czerwonego barwnika, zwanego fikoerytryną. W tatrz. wodach
spotykamy kilka gatunków k. Najbardziej znana jest skrzeczka słodkowodna
(Batrachospermum moniliforme ), która występuje w Smreczyńskim Stawie i w
odpływie z cieplicy w Jaszczurówce. Krasnorost Hildenbrandia...
|
|
| krasowe zjawiska (Terminologia) |
| |
Kras i krasowienie występuje w Tatrach niemal
wyłącznie na terenach wapiennych, a w
słabszym stopniu również na dolomitach.
Krasowienie jest to proces chem., polegający na rozpuszczaniu skał (wapieni i
dolomitów) przez zawierające kwas węglowy wody powierzchniowe i podziemne. Proces ten powoduje tworzenie się
różnych form zjawisk krasowych. Nazwa pochodzi od krainy Kras (Karst) w Jugosławii, gdzie
zjawiska takie są szczególnie wybitne i...
|
|
| Krásy Slovenska (Wydawnictwo) |
| |
"Krásy Slovenska". Słow. miesięcznik tur. i
krajozn., uwzględniający też szeroko taternictwo i speleologię , a w ostatnich czasach również i
alpinizm (głównie czechosł.). Tematyce tatrz. poświęca dużo miejsca. Czasopismo
to zaczęło ukazywać się w 1921; w 1993 rocznik 70. Pod względem treściowym jest
mn.w. odpowiednikiem zarówno "Wierchów "
jak i "Taternika ", a częściowo również i
"Światowida ", chociaż od nich
wszystkich...
|
|
| Kraszewski Józef Ignacy (Ludzie) |
| |
Kraszewski Józef Ignacy (28 VII 1812 Warszawa - 19
III 1887 Genewa, poch. w Krakowie na Skałce). Powieściopisarz, poeta,
publicysta, historyk, krytyk lit. i artyst., działacz społ. i polit., rysownik i
malarz.
Na Podtatrzu i w Tatrach był tylko raz, w 1866 (a nie w 1863, jak to się
czasem mylnie podaje), ale już wcześniej interesował się tymi górami, tatrz.
literaturą i malarstwem, pisał o Tatrach, np. recenzując Stare gawędy i...
|
|
| Kraszewski Wacław (Ludzie) |
| |
Kraszewski Wacław (22 IX 1872 Piotrków - 1 X 1931
Zakopane).
Lekarz, od 1907 osiadły w Zakopanem , b.
aktywny działacz polit. (PPS) i społeczny. Był jednym z założycieli TOPR i od 1909 członkiem jego zarządu (m.in.
prezesem) aż do swej śmierci. Był też pierwszym lekarzem TOPR i od 1909
prowadził szkolenie jego ratowników w zakresie pierwszej pomocy, ale w wyprawach
ratunkowych nie uczestniczył. Od 1913 zabierał głos w prasie zakop....
|
|
| Kratochvíl Josef (Ludzie) |
| |
|
|
| Kray (Ludzie) |
| |
Kray; Protestancka egzulancka rodzina morawska,
która po bitwie na Białej Górze (1620) przybyła na Słowację. Potomkowie tej
rodziny przez kilka pokoleń odgrywali ważne role w dziejach Spisza .
|
|
| Kray Jakob (Ludzie) |
| |
Kray Jakob, jun. (27 XI 1686 Kiezmark - 1753 lub
1755 Bratysława), syn » Jakuba Kraya sen.
Spiskoniem. wojskowy i polityk, historyk Kiezmarku . W 1717-18 walczył przeciw Turkom,
a w 1742 pod Pragą.
Pełnił różne funkcje w Kiezmarku: notariusza miejskiego, potem radcy, a w
1751 delegata (senatora) na węg. sejm krajowy w Bratysławie. Jest autorem pracy
Geschichte der Stadt Käsmark (1740, rps w bibliotece liceum kiezm.);...
|
|
| Kray Jakob (Ludzie) |
| |
Kray Jakob, sen. (24 IV 1661 Bardiów - 16 XII 1709
Kiezmark). Od 1685 sprawował różne funkcje miejskie w Kiezmarku , od 1704 jako burmistrz.
Uczestniczył w powstaniu Franciszka II Rakoczego, za co po zajęciu Kiezmarku
przez wojska cesarskie został stracony wraz z innymi w dzielnicy Kiezmarku od
tego czasu aż po dziś zwanej Krwawe Pole (Krvavé pole). Jest gł. postacią w
hist. powieści Nory Baráthovej Muž,...
|
|
| Kray Paul (Ludzie) |
| |
Kray Paul, także Paul Kray von Rokus (5 XI 1688
Kiezmark - 27 VII lub 16 VIII 1720 Rakusy, poch. w Kiezmarku), syn » Jakuba Kraya sen., a brat » Jakuba Kraya jun.
Spiskoniem wojskowy (walczył przeciw Turkom) i kartograf.
W 1715 sporządził najstarszą mapę Spisza : Ichnographische Delineation des
ganzen Zipser Comitates w podziałce 1:115 000 (rps w archiwum wojsk. w
Wiedniu). Mapę tę mocno przerobioną pt. Terrae seu...
|
|
| Kray Paul (Ludzie) |
| |
Kray Paul, także Paul Kray von Krajova und Topolya
(5 II 1735 Kiezmark - 19 I 1804 Peszt), syn » Jakuba Kraya jun. Z wykształcenia matematyk i
kartograf, inżynier.
Służył w austr. wojsku cesarskim od 1754, został generałem w 1790, a
marszałkiem polnym w 1796.
W 1755 (jako kadet) sporządził mapę Kiezmarku wraz z jego posiadłościami w Tatrach
. Mapa ta znajdowała się w archiwum miejskim w Kiezmarku jeszcze w 1900.
K....
|
|
| kret (Nie okreslony) |
| |
kret (Talpa europaea ). Owadożerny ssak, w samych Tatrach niezbyt
częsty, choć spotykany nawet nieco powyżej piętra kosodrzewiny, do 2000 m. Różni
się od niżowego trochę mniejszymi rozmiarami i smuklejszą czaszką. B. rzadki
inny gatunek kreta - k. ślepy (Talpa caeca ) był znaleziony tylko
dwukrotnie: raz w kosówce w okolicy Zielonego Stawu Kiezmarskiego, drugi raz w
lesie świerkowym w pobliżu Tatrz. Łomnicy.
|
|
| Kreutz Feliks (Ludzie) |
| |
Kreutz Feliks lub Szczęsny (19 XI 1844 Nowy Sącz -
22 IX 1910 Zakopane, poch. w Krakowie).
Mineralog, prof. Uniw. Lwow. (1870-87) i UJ (1887-1903), autor pierwszych
pol. prac mineralog. opartych na nowoczesnych metodach mikroskopowych, czł. AU
(1887).
W czasie studiów na UJ (od 1867) uczestniczył w
wycieczkach geologicznych prof. Alojzego Altha
, m.in. w Tatry
i Pieniny. Rezultatem tych wycieczek było
kilka prac z...
|
|
| Kreutz Stefan (Ludzie) |
| |
Kreutz Stefan (6 VI 1883 Lwów - 30 III 1941 Kraków),
syn » Feliksa Kreutza .
Mineralog, petrograf i krystalograf, w 1916-39 prof. UJ, czł. PAU (1918).
M.in. prowadził badania nad skałami krystalicznymi w Tatrach i nad fliszem karpackim. Odkrył w 1908
pod Osobitą jedyną skałę wybuchową w
Tatrach, » limburgit . Pierwszy zwrócił
uwagę na odmienność petrograficzną granitu
tatrz .
Z jego prac nauk. wiele dotyczy Tatr, np....
|
|
| Kreysel Johann Sigmund (Ludzie) |
| |
Kreysel Johann Sigmund, także Krajzell i Krajzel (5
IX 1717 Bardiów - 28 X 1768 Lewocza).
Spiskoniem. lekarz i balneolog. Uczył się w gimnazjach w
Bratysławie i Toruniu, studia lek. odbył w Jenie (od 1737), gdzie w 1741 został
doktorem medycyny na podstawie rozprawy Dissertatio inauguralis medica de
morbo Hungarico sive febre castrensi (Jenae 1741). Następnie był
lekarzem urzędowym komitatu spiskiego i lekarzem miejskim...
|
|
| Krępak (Terminologia) |
| |
Krępak, Krempak lub Krapak.
Nazwa używana dawniej na oznaczenie całych Karpat lub Tatr , a także » Łomnicy (2634 m).
|
|
| krioplankton (Nie okreslony) |
| |
krioplankton. Zespół b. drobnych (często mikroskopijnych) organizmów
roślinnych i zwierzęcych, żyjących w niskiej temperaturze na powierzchni
wysokogórskich pól śnieżnych i lodowców (także w okolicach arktycznych), w
kroplach lub warstewkach wody z topniejącego śniegu albo lodu.W k. tatrz. ze
świata roślinnego występują m.in. glony, które powodują zabarwienie » śniegu
barwnego. Ze świata zwierzęcego występują w krioplanktonie np. »...
|
|
| Kriššák Milan (Ludzie) |
| |
Kriššák Milan (30 I 1944 Straża = Stráže, obecnie
część Popradu - 2 VII 1979 Poprad).
Słow. taternik i alpinista, z zawodu
hydraulik, od 1970 przewodnik tatrz. (kl. I), od 1974 zawodowy ratownik tatrz.
Górskiej Służby (HS), od 1977 trener
alpinistyczny.
Taternictwo uprawiał od 1960, przeszedł w Tatrach wiele nowych dróg o dużych
trudnościach, uczestniczył też w pierwszych wejściach zimowych. W 1966-68
wspinał się w...
|
|
| Kroebl Adam (Ludzie) |
| |
Kroebl Adam (13 XII 1880 Kraków - 9 V 1950 tamże).
Taternik , alpinista, narciarz, dr praw
(UJ), kolejno urzędnik, starosta, wicewojewoda (najdłużej w Kielcach), wreszcie
notariusz w Tomaszowie Lubelskim i w tym okresie poseł na Sejm przez jedną
kadencję. W 1940 władze niem. usunęły go z notariatu.
Po Tatrach zaczął chodzić przed 1900, jako taternik był
najbardziej aktywny w 1902-14 i uczestniczył wtedy w licznych pierwszych
wejściach...
|
|
| Krok Wojciech (Ludzie) |
| |
Krok Wojciech (13 VII 1939 Zakopane). Inż.
budowlany, były nacz. dyr. przedsiębiorstwa budowlanego "Podhale" w Zakopanem .
Od 1 VII 1988 naczelnik GOPR .
Przyrzeczenie ratownika górskiego złożył ok. 1978 w Grupie Podh. GOPR w Rabce,
gdzie wówczas mieszkał. Pochodzi z Zakopanego.
|
|
