Od lat siedemdziesiątych górale obchodzą swój karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej

Niegdyś zabawa odbywała się w Zakopanem. Zwano ją „Świętem zimy".

W Bukowinie Tatrzańskiej trwa Góralski Karnawał. Jest to najgłośniejsza impreza tego typu na Podhalu, każdego roku gromadząca rzesze turystów. Nie jest jednak pierwsza. Niegdyś słynne karnawały organizowane były w Zakopanem. Teraz, aby bawić się w szampańskiej atmosferze nowego roku w stolicy Tatr jak w każdym zwykłym mieście w Polsce, pozostaje udać się do klubu.

Przed drugą wojną światową było inaczej. Miejscowi górale wraz z coraz liczniej przybywającymi w te strony (głównie do uzdrowiska jakim niegdyś było Zakopane) ceprami, obchodzili tzw. święto zimy, czyli potocznie mówiąc - karnawał w górach.

Inicjatorem przedwojennego karnawału w Zakopanem był Zakopiański Klub Literacki. Został on założony przez Tadeusza Koniewicza oraz Kornela Makuszyńskiego w 1932 roku. Pierwszy zorganizowany przez nich karnawał, z którego Zakopane dawno temu słynęło, odbył się w 1934 roku. Jego główną atrakcją były barwne korowody z pochodniami sunące przy akompaniamencie kapel ulicami miasta. Imprezom towarzyszyły pokazy sztucznych ogni.

Karnawałowe imprezy były przede wszystkim znakomitą okazją do zaprezentowania folkloru, w tym kapel góralskich. Te uliczne pokazy prezentujące grupy obrzędowe w latach trzydziestych XX wieku nie zawsze się podobały. Nowotarska „Gazeta Podhalańska" 2 marca 1935 roku pisała: „ostatni tydzień przeżyło Zakopane pod znakiem różnego rodzaju imprez wypełniających program Święta zimy. Imprezę zapoczątkował uliczny pokaz wesela góralskiego, nazywany zapustami podhalańskimi, które były transmitowane przez radio na całą Polskę. Ulicami Zakopanego przesunął się barwny korowód weselników, prowadzony przez pytaców. W kilku punktach Zakopanego weselnicy wykonali tańce góralskie. Wymieniony pokaz miał charakter widowiska ulicznego o wątpliwych wartościach propagandowo-regionalnych". Najwięcej wesel było bowiem w czasie karnawału.

- W czasie święta zimy organizowano również zawody sportowe. Na Równi Krupowej odbywały się zawody konne. Górale ścigali się w konkurencjach znanych nam dzisiaj z kumoterskiej gońby, czyli w skiringu - zaznacza Jan Karpiel Bułecka, znawca góralszczyzny.

Najświetniejsze lata Zakopiańskiego karnawału przypadły na lata trzydzieste XX wieku. Zakończyły się wraz z wybuchem drugiej wojny światowej i okresem okupacji.

Po wojnie karnawał zorganizowano w 1962 roku. Wzorowany był on na przedwojennej imprezie.

- Próba wskrzeszenia przedwojennej tradycji jednak umarła samorzutnie - dodaje Karpiel Bułecka.

Korzystałem z pracy zbiorowej „Zakopane. 400 lat dziejów"

Łukasz Razowski

PROGRAM KARNAWAŁU