Czas wiosny to czas porządków w przydomowych ogrodach. Niestety, w porządkowych zapędach niejednokrotnie więcej sobie i przyrodzie szkodzimy niż pomagamy. Istną plagą stało się ogławianie drzew. Panuje przekonanie, że ogławiając drzewo rozwiązuje się problemy takie jak: zagrożenie bezpieczeństwa, zacienianie, zatykanie rynien itp. Faktycznie jednak ogławianie stwarza dużo więcej problemów niż rozwiązuje!

Ogłowienie to drastyczne pozbawienie drzewa ulistnienia przez obcięcie gałęzi i konarów, a nawet pnia w sposób, który powoduje, że pozostawione części drzewa nie są w stanie przejąć funkcji życiowych. Ogławiając usuwa się najczęściej 50-100% korony drzewa wraz z ulistnieniem, które jest niezbędne do produkcji składników pokarmowych. Obcinając wszystkie gałęzie niszczymy naturalny pokrój drzewa pozostawiając brzydki kikut. Stres spowodowany przez wykonane cięcie wywołuje reakcję obronną drzewa. Objawia się ona przez wypuszczanie nowych pędów, które próbują odtworzyć zredukowane ulistnienie, ale nigdy nie zrekompensują utraconych gałęzi. Te nowe pędy nazywa się odroślami lub wilkami.

Na skutek obcięcia gałęzi, konarów lub pnia powstają kikuty z rozległymi ranami, których drzewo nie będzie w stanie zaleczyć. Odsłonięcie drewna prowadzi do infekcji grzybami patogenicznymi, powstawania próchnicy oraz umożliwia łatwe zasiedlenie przez owady niszczące drewno. Jednoczesne usunięcie korony drzewa wystawia na działanie słońca (wysokie temperatury i promieniowanie UV) pozostały pień i kikuty konarów, czego skutkiem może być oparzenie słoneczne żywych tkanek objawiające się pękaniem kory, tworzeniem rakowatych narośli, a nawet obumieraniem pozostałych części. Ogłowienie rozpoczyna proces obumierania drzewa!

Ogławianie nie tylko szkodzi drzewom, ale również nie przynosi żadnych korzyści ich posiadaczom. Wypuszczanie pędów odroślowych, w perspektywie kilku-kilkunastu lat stwarza kolejne problemy. Pędy odroślowe rozwijają się z pąków uśpionych znajdujących się blisko zewnętrznej powierzchni drewna i są zakotwiczone tylko w zewnętrznych warstwach macierzystych gałęzi lub pnia i są słabo z nimi zrośnięte, przez co są podatne na odłamania, szczególnie podczas wiatrów lub opadów śniegu. W powszechnym przekonaniu ogławianie ma poprawić bezpieczeństwo przez zmniejszenie wysokości i wzrostu drzewa, ale tak naprawdę poważnie zwiększa przyrost pędów oraz ryzyko powstania uszkodzeń na skutek złamania się drzewa, konaru lub gałęzi.

Ogławianie traktowane jest jako niedopuszczalna praktyka przycinania drzew powodująca ich zniszczenie, dlatego jego wykonanie skutkuje prowadzeniem postępowania administracyjnego i naliczeniem kary pieniężnej.

Jeżeli drzewo przeżyje ogłowienie, to będzie wymagało przycinania co kilka lat, gdyż szybko rosnące pędy odroślowe będą musiały być usuwane, żeby zmniejszyć ryzyko powstawania uszkodzeń.

Czasami przycięcie gałęzi albo korekta korony drzewa jest nieunikniona. Wykonanie pielęgnacji dużych drzew wymaga specjalistycznej wiedzy, a także może być niebezpieczne, dlatego do tych prac należy zatrudnić wykwalifikowanych arborystów. Arborysta potrafi określić jaki rodzaj cięć jest możliwy w celu poprawy sylwetki drzewa oraz zapewnienia bezpieczeństwa w jego sąsiedztwie, a także zna techniki i metody wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, które minimalizują ingerencję w żywą tkankę drzewa.

Wybierając arborystę, należy sprawdzić, czy:

- jest członkiem organizacji branżowej, skupiającej arborystów,

- posiada przeszkolenie w wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych drzew,

- posiada aktualną polisę ubezpieczeniową od odpowiedzialności za szkody,

- posiada referencje od poprzednich klientów.

Tekst: Wydział Ochrony Środowiska

(AP)