- Jesteśmy służbą państwową, wszelkie nasze działania muszą mieć odpowiednie umocowanie w programach wojewódzkich lub ogólnopolskich - tłumaczy Rita Lech-Jóźwiakowska, powiatowy inspektor sanitarny w Nowym Targu.

Pytana, czy nowatorska stacja ma zamiar podjąć jakąś akcję informacyjno-profilaktyczną (np. w szkołach i przedszkolach) na temat zagrożenia sepsą powodowaną przez meningokoki, odpowiada: - O podjęciu akcji edukacyjnej decydują główny lub wojewódzki inspektor sanitarny, oni też wskazują jej adresatów.

Również decyzję o rozpoczęciu szczepień podejmuje główny inspektor sanitarny. A może ją podjąć, gdy liczba przypadków chorób zakaźnych ośrodkowego układu nerwowego będzie to uzasadniała.

Pojedyncze przypadki zachorowań, które odnotowano w powiatach tatrzańskim i nowotarskim, jak widać, nie są do tego wskazaniem. Zakłady podstawowej opieki zdrowotnej też nie dokonują na własną rękę zamówień szczepionki.

Tymczasem mieszkańcy - zwłaszcza rodzice dzieci z grup podwyższonego ryzyka (od 3 miesięcy do 5 lat) i kilkunastoletniej młodzieży oraz bliscy osób o obniżonej odporności - przeżywają silne niepokoje. Szczepionki przeciwko meningokokom w aptekach nie ma, a na zamówioną trzeba czekać nawet kilka tygodni. Kto poczucie bezpieczeństwa wiąże ze szczepieniem - może oczywiście wybrać się po nią na Słowację lub do Czech.

Nie ma też ze strony głównego inspektora zaleceń dotyczących badań przesiewowych. Pobieranie wymazów i wykonywanie badań mija się z celem, bo nosicieli meningokoków jest mnóstwo (ponoć co najmniej połowa populacji). Procedura postępowania w przypadkach chorób zakaźnych ośrodkowego układu nerwowego wymaga tylko wdrożenia chemioprofilaktyki wobec wszystkich osób, które miały kontakt z chorym. Tak też postąpiono z otoczeniem dziecka, które z początkiem roku trafiło do nowotarskiego szpitala z zapaleniem opon mózgowych na tle meningokokowym. Po przewiezieniu do Krakowa i 10-12 dniach leczenia wszystko jednak skończyło się dobrze.

Niepokój ludzi wiąże się z jeszcze jednym faktem: że pierwszych, niespecyficznych objawów groźnego dla życia zakażenia (przeważnie są to objawy grypopodobne) lekarz p.o.z. może nie rozpoznać, bo są identyczne ze zwykłym przeziębieniem. Tak było w przypadku dziewczynki z Zakopanego. Gdy natomiast wystąpią objawy specyficzne (jak czerwone plamy na skórze i sztywnienie karku) - choroba jest już zaawansowana. O życiu może decydować stan organizmu w najbliższych kilku godzinach. Ryzyko błędnego rozpoznania zawsze istnieje.

- Nie ma łatwo dostępnych badań pozwalających rozpoznać chorobę na wczesnym etapie, przy objawach niespecyficznych - mówi dr Rita Lech-Jóźwiakowska - ale też do rozwinięcia się choroby potrzeba zbiegu kilku czynników i okoliczności. Przypadki sepsy pochodzenia meningokokowego rzeczywiście są częstsze i wpływają na to różne czynniki związane z odpornością populacji, niewątpliwie też przebywanie z większych, zamkniętych skupiskach.

Na razie więc inicjatywa nabywania szczepionki "za miedzą" lub zamawiania jej w aptekach należy do samych zainteresowanych. Szpitale, POZ-ty, stacje sanepidu pozostają na naszym terenie tylko z instrukcją mówiącą o procedurze postępowania w zakaźnych przypadkach. (ASZ)