Gliczarów to jedna z najpiękniej położonych miejscowości na Podhalu. Gliczarów Dolny, będący starszą, północną częścią wsi, położony jest w dolinie potoku Gliczarowskiego. Najstarsza część Gliczarowa Dolnego do dzisiaj nazywana jest Wójcizną. Oprócz tego w Gliczarowie Dolnym znajdują się jeszcze osiedla: Stefaniaki, Kułachy, Smalce, Do Małych i Wojciasy, natomiast Gliczarów Górny, młodszy historycznie, jest jedną z najwyżej położonych miejscowości na Podhalu i w Polsce. Wieś zlokalizowana jest na równoleżnikowym wzgórzu rozpostartym od Białego Dunajca na zachodzie aż po Bukowinę Tatrzańską na wschodzie. Składa się z następujących osiedli: Jurzyste, Cudzichowie, Cupoki, Grzechy, Skowyry, Matygówka, Bartków Wierch, Fiśkowa Dolina, Golocki-Rząski i Dziadówka. Grzbiety te wraz z pasmem Bukowińskim tworzą wspólne Pogórze Gliczarowsko-Bukowińskie, biegnące równolegle do Doliny Porońca. Wzniesienie Pogórza Gliczarowskiego w kilku miejscach przekracza 1000 m n.p.m. (Grzychów Wierch 1006 m n.p.m.). Miejscowość ta należy do gminy Biały Dunajec.

Historia

Nazwa miejscowości ma dwojakie pochodzenie. W języku pasterzy wołoskich, (czyli w starorumuńskim) słowo "glicza" wskazywało miejsce silnego wiatru. Natomiast w języku niemieckim "gletscher" oznacza lodowiec. Niegdyś teren obecnego Gliczarowa stanowił obszar pasterski należący do przyległych wsi. W związku z tym w okolicy powstawały szałasy pasterskie, które służyły pasterzom i ich rodzinom za mieszkanie latem; później jako stałe miejsce zamieszkania. Pierwsze wzmianki o Gliczarowie pojawiają się w dawnych kronikach około roku 1630, kiedy to zasadźca Marcin Bafia lokuje na prawie wołoskim tę wieś. Syn Marcina, Andrzej Bafia uzyskuje w dniu 4 lutego 1668 roku w Krakowie z rąk króla Jana Kazimierza przywilej na sołectwo w "Gleycarowie". Również w przypadku rodu Bafiów obowiązywała zasada dziedzicznego przekazywania funkcji sołtysa najstarszemu synowi. Oprócz Bafiów w Gliczarowie osiedlili się idąc polanami następujący gospodarze: Smalec, Wojcias, Rzepka, Wyrostek, Barnaś, Stefaniak, Rzadkosz, Kułach, Gał, Lach, Kowal, Palider, Sądelski, Jurzysta i Skowyra. Od tego momentu można już mówić o początkach osadnictwa na terenie Gliczarowa Górnego.

Działania wojenne na obszarach Gliczarowa Górnego dały się we znaki mieszkańcom na początku 1940 roku. Wraz z wyzwoleniem Podhala, nadeszło także i wyzwolenie wsi. Intensywny rozwój miejscowości nastąpił, gdy w 1969 roku zbudowano wodociąg wiejski oraz gdy w 1976 roku utwardzono drogę z Bukowiny Tatrzańskiej. Dzięki pracowitości mieszkańców Gliczarowa Górnego i Stołowego, Pogórze Gliczarowskie stało się dobrze zagospodarowanym terenem, oferującym turystom swą bogatą bazę turystyczną zarówno w okresie zimowym jak i letnim.

Warto odwiedzić

W Gliczarowie Dolnym można zwiedzić kaplicę rzymskokatolicką pod wezwaniem Jana Chrzciciela, która podlega pod parafię Biały Dunajec, natomiast w Gliczarowie Górnym godny zwiedzenia jest kościół parafialny z budową którego związana jest niebagatelna historia walki górali z władzą komunistyczną. Warto chociażby wspomnieć o tym, że dla dobra sprawy nawet sołtyska nie zawahała zapisać się do partii! Poza kościołem i kaplicą Gliczarów szczyci się niezwykłymi kapliczkami, które zostały wykonane przez wybitnego miejscowego rzeźbiarza ludowego - Wojciecha Kułacka "Wawrzyńcoka" (1812-1897)*. Nawiasem mówiąc Jemu to zawdzięcza swoje trzy oryginalne ołtarze tzw. Stary Kościółek na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.

Gliczarów Dolny i Górny to istna oaza spokoju, toteż wypoczywający tu turyści mogą zażywać niepowtarzalnych widoków i czystego powietrza, warto więc spędzać urlop możliwie najczęściej na powietrzu bez względu na porę roku. Latem z gliczarowskich wierchów można zapoznawać się z topografią Tatr, poznawać uroki życia góralskiej wioski, przyglądać się starym drewnianym chatom zawieszonym niby na obłokach, można również wędrować od kapliczki do kapliczki i studiować świątki wyrzeźbione przez Wawrzynioka, tym bardziej, że niedawno powstał specjalny szlak im. Gliczarowskiego rzeźbiarza, który łączy nie tylko poszczególne części Gliczarowa ale biegnie również przez inne wioski podhalańskie. Zimą Gliczarów oferuje narty, warto z nich skorzystać, bowiem już na wstępie zjeżdża się w dół! Natomiast, kiedy pada deszcz warto w Gliczarowie odwiedzić dom Andrzeja Skupia Florka, góralskiego poety i bajarza, a potem w terenie poszukać np. płanetników (wg góralskiej mitologii płanetnicy to takie istoty, które zawiadują wiatrami i pogodą, a gdy pada deszcz w Gliczarowie nie brakuje ani wody ani wiatru!)

Regularnie organizowane są imprezy kulturalno-rozrywkowe (Festyn Gliczarowski 15.VIII, Dożynki) oraz sportowe (Rajd Narciarski o Puchar Gliczarowa, tutaj też następuje start biegu narciarskiego im. Jana Pawła II).

* Wojciech Kułach Wawrzyńcok to najsłynniejszy rzeźbiarz ludowy Podhala XIX wieku. Urodził się 24 marca 1812 roku w Gliczarowie. Rzeźbił w drewnie i kamieniu, a także w metalu. Zwieńczeniem jego pracy są trzy ołtarze w starym kościółku w Zakopanem przy ulicy Kościeliskiej. Podobno odbył pieszą pielgrzymkę do Rzymu, której plonem był zbiór rysunków, szkiców, studiów nad rzeźbą. Stąd też motywy barokowe w jego dziełach. W 1840 roku otrzymał I nagrodę w konkursie na wykonanie popiersia do pomnika Franciszka Karola Habsburga. Jego dziełem jest także krzyż nad Czarnym Stawem pod Rysami. Wojciech Kułach Wawrzyńcok to na pewno postać nietuzinkowa - dzięki swoim zainteresowaniom (np. chęć wybudowania skrzydeł do latania) zdobył przydomek "Leonardo da Vinci z Gliczarowa". W Gliczarowie Górnym, w izbie pamięci Andrzeja Skupia-Florka znajdują się szkice autorstwa Wawrzyńcoka, a także fragmenty jego pamiętnika. Jego liczne dzieła rozsiane są po wielu wioskach podhalańskich:

• Gliczarów Dolny: św. Jan Nepomucen, św. Florian, kuźnia u "Wawrzyńcoków", kapliczka przy Jarząbkach, drewniany ołtarzyk u Gandery.
• Gliczarów Górny: na Jurzystych stoi wykonany przez niego kamienny świątek - św. Jan Nepomucen.
• Groń: MB w Janiłowej w Kaplicy na Koszarkowym Wierchu.
• Bukowina Tatrzańska: rzeźby MB i Serca Pana Jezusa w kruchcie starego kościoła.
• Białka Tatrzańska: cztery aniołki na starym kościele; w nowym kościele MB z Syneczkiem.
• Jurgów: ołtarz z figurą św. Józefa w bocznej kaplicy kościoła.
• Szaflary: MB w murowanej kapliczce obok domu na ul. Suskiego 146.
• Biały Dunajec: kapliczki przy prywatnych posesjach.
• Ludźmierz: św. Jan, MB, ukrzyżowany Chrystus - plebania.