| Karczma (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Karczma
Otoczenie trzech źródełek wysoko na pd. od Polany Upłaz , na pn.-zach. stokach Upłaziańskiej Kopy . Nazwa pochodzi stąd, że
juhasi tam popijali (ale wodę). Zob. też Karczmisko .
|
|
| Karczmarski Wierch (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Karczmarski Wierch, dawniej Wierch Skałki; Skalka
itp
Duże, lesiste, uwieńczone skałkami wzgórze w grupie Szerokiej Jaworzyńskiej , między Golicą a Gombosim Wierchem .
|
|
| Karczmarza, Żleb (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Karczmarza, Żleb
Długi (ok. 800 m), b. stromy (ok. 45-60o), głęboki, prawie zawsze
zaśnieżony żleb, zbiegający z Lawiniastej
Przełączki w masywie Gierlachu ku pn.-wsch. w kierunku Długiego Stawu Wielickiego . Poniżej wylotu
Ż.K. znajduje się ogromny stożek piargowy, jeden z największych w Tatrach , powoli zasypujący Długi Staw .Pierwsze wejście tym żlebem na Gierlach : Ludwig Darmstädter , August Otto i przew....
|
|
| Karczmisko (Terminologia) |
| |
Karczmisko. Jest to druga nazwa Przełęczy między Kopami , nad Doliną Jaworzynką . Nazwa K. w pewnym okresie
(zwł. w latach międzywoj.) była często używana mylnie przez turystów, mapy i
przewodniki na oznaczenie pobliskiej Królowej
Równi . Przez Przełęcz między Kopami wożono niegdyś rudę żelazną spod Kopy Magury do Kuźnic i wg niektórych górali nazwa Karczmisko pochodzi stąd, że na tej
przełęczy za czasów "Hamulaców"...
|
|
| Kardaś Rafał Mieczysław (Ludzie) |
| |
Kardaś Rafał Mieczysław (1950). Geolog, taternik
jask., speleolog, taternik, instruktor tatern. PZA.
Taternictwo jask. uprawiał od 1969, był kierownikiem
szeregu wypraw jaskiniowych. Główne osiągnięcia w Tatrach : znaczne odkrycia w Miętusiej Jaskini (kierował jej badaniem
od 1978), eksploracja nowych ciągów w Wielkiej
Śnieżnej Jaskini i Wielkiej
Litworowej Jaskini , a także szereg wybitnych przejść jask. o charakterze...
|
|
| Kardolin (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Kardolin
Małe osiedle nad zach. brzegiem Bielskiego Potoku , u podnóża Czarnego Wierchu
w Tatrach Biel ., nieco na pn. od Tatrz. Kotliny , przy Drodze Wolności , założone w 1874 przez
Kardolińskiego, Polaka, który nazwał to osiedle Kardolinem od swego nazwiska.Z
wydobywanych w sąsiedztwie kwarcytów wyrabiano kamienie młyńskie, a margli
używano do wyrobu cementu; wydobywano tu też ciemny marmur. Eksploatacja okazała
się nieopłacalna,...
|
|
| Karłowicz Jan (Ludzie) |
| |
Karłowicz Jan (28 V 1836 Subortowicze k. Merecza, pow. trocki, Litwa - 14
VI 1903 Warszawa). Historyk, etnograf, językoznawca, muzyk, red. czasopisma
"Wisła" 1887-1901, inicjator i współautor Słownika języka polskiego
(Wa.1900-27, t. 1-8,
przedruk: Wa.1952-53), czł.koresp. AU (1877).
Jego prace nauk. dotyczą przeważnie in. regionów lub szerszych obszarów, ale
niejedna zawiera też nawiązania lub przyczynki do spraw tatrz. i...
|
|
| Karłowicz Mieczysław (Ludzie) |
| |
Karłowicz Mieczysław (11 XII 1876 Wiszniew, pow.
święciański, Litwa - 8 II 1909 w Tatrach, poch. 16 II w Warszawie), syn » Jana Karłowicza. Muzyk, jeden z największych
pol. kompozytorów-symfoników, wybitny taternik i narciarz, współinicjator
założenia TOPR.
Po raz pierwszy przyjechał do Zakopanego w 1889 jako 13-letni chłopiec i
zaczął poznawać Tatry jeszcze za życia dra
Tytusa Chałubińskiego. Z matką i rodzeństwem
mieszkał...
|
|
| Karmański Józef (Ludzie) |
| |
Karmański Józef (9 I 1865 Bursztyn, pow. Rohatyn,
Galicja Wsch. - 3 XII 1904 tamże). Malarz (studia w krak. SSP u Jana Matejki w 1885-86, w Monachium i
Paryżu), także chemik, założyciel (przed 1894) i właściciel znanej fabryki farb
artyst. w Krakowie. Z powodu gruźlicy płuc przebywał dużo w Zakopanem .
Malował głównie pejzaże, także portrety, wystawiał w 1887-1904 w Krakowie,
Lwowie i Warszawie, m.in. pejzaże tatrz. i zakop.,...
|
|
| Karpackie Towarzystwo Narciarzy (Organizacja) |
| |
Karpackie Towarzystwo Narciarzy (KTN). Druga z
kolei, ale pierwsza trwalsza pol. organizacja narciarska. Powstała 27 I 1907 we
Lwowie z inicjatywy grupy mieszkających tam wówczas taterników i narciarzy; byli
to: Maksymilian Dudryk , Zygmunt Klemensiewicz , Roman Kordys , Jerzy Maślanka , Kazimierz Panek , Tadeusz Smoluchowski i in. KTN działało
głównie w Karpatach Wsch., jego członkowie jednak odegrali ważną rolę w rozwoju
narciarstwa...
|
|
| Karpatenjahrbuch (Wydawnictwo) |
| |
"Karpatenjahrbuch". Rocznik wydawany przez
Arbeitsgemeinschaft der Karpatendeutschen aus der Slowakei, Stuttgart. Ukazały
się tomy za lata 1950-71 (i następne?). Redaktorem był m.in. » Johann Lipták . Ogłoszono tam prace o różnej
tematyce, często historycznej, dotyczącej m.in. Tatr i Podtatrza, np. J. Liptáka
i Alfreda Grosza .
|
|
| Karpathen, Die (Wydawnictwo) |
| |
"Karpathen, Die". Spiskoniem. czasopismo tur., organ
Karpathenvereinu, zasadniczo dwumiesięcznik (w czasie wojny ukazywał się
nieregularnie). Wychodził w 1934-44 (z przerwą w 1940) w Kiezmarku jako kontynuacja roczników »
"Magyarországi Kárpátegyesület Évkönyve" ("Jahrbuch des Ungarischen
Karpathenvereins") oraz jako bezpośrednia kontynuacja miesięcznika » "Turistik,
Alpinismus, Wintersport". Redaktorzy: Oskar
Zuber (1934-38),...
|
|
| Karpathenland (Wydawnictwo) |
| |
"Karpathenland". Niem. kwartalnik wychodzący w
1928-38 w Libercu (Reichenberg) jako "Karpathenland" oraz w 1941-43 w
Bratysławie (Pressburg) jako "Karpatenland", razem 13 roczników. Wydawnictwo to
zajmowało się historią, etnografią i kulturą ludności niem. na terenie Słowacji.
Dużo prac dotyczy Podtatrza (zwł. Spisza), a także Tatr.
|
|
| Karpathen-Post (Wydawnictwo) |
| |
"Karpathen-Post". Spiskoniem. tygodnik wydawany w Kiezmarku od 1880 do 1942, w 1887-91
organ Sekcji Tatrzańskiej Węg. Tow. Karp. (MKE). Zajmował się sprawami
Podtatrza, przede wszystkim Spisza
(zwł. Kiezmarku i okolicy), ze stanowiska Niemców spiskich, gł. z dziedziny
gosp., społ. i tur., a problemy polit. poruszał w dużym stopniu dopiero od 1918.
Ogłaszał dużo wiadomości i liczne artykuły o Tatrach i o uzdrowiskach podtatrz.
na...
|
|
| Karpathenverein (Organizacja) |
| |
Karpathenverein (KV), w pol. literaturze także Towarzystwo Karpackie. Spiskoniem.
towarzystwo tur., które istniało w 1919-45 w Czechosłowacji z siedzibą w Kiezmarku . Było bezpośrednią kontynuacją
Węgierskiego Tow. Karpackiego (Magyarországi Kárpátegyesület, MKE), ale zaraz po
powstaniu państwa czechosł. odpadły wszystkie sekcje (oddziały) dawnego MKE,
mające siedziby poza granicami Czechosłowacji, a więc na Węgrzech...
|
|
| Karpaty (Wydawnictwo) |
| |
"Karpaty". Podtytuł: Materiały szkoleniowe o
Karpatach... Jest to kontynuacja periodyku » "Gotek ". "Karpaty" ukazywały się w Krakowie w
1974-79 zrazu jako kwartalnik, potem rzadziej (razem nrów 16, częściowo
podwójnych). Red.: Andrzej Łączyński; w zespole redakc.: Wiesław A. Wójcik , Krystian Waksmundzki, Janusz Zdebski i in. Wydawca: Krakowski Klub Przodowników Turystyki Górskiej
PTTK. Sporo tekstów dotyczy Tatr i Podtatrza.
|
|
| Karpaty (Terminologia) |
| |
Karpaty (nazwa). W ostatnich kilku stuleciach aż
mn.w. do poł. XIX w. nazwy Karpaty, Krępak (także Krapak itp.) i Tatry były
stosowane każda z osobna lub równocześnie jako synomimy na oznaczenie albo
całych Karpat, albo wyłącznie Tatr. U niektórych pisarzy z owych czasów nazwa
Karpaty oznacza więc same Tatry. Zob. też: Krępak i Tatry (nazwa).
|
|
| Karpaty Centralne (Terminologia) |
| |
Karpaty Centralne
Nazwa rozpowszechniona w dawniejszej literaturze na oznaczenie części
Karpat o rozmaitym zasięgu u różnych autorów. Najczęściej dotyczyła wspólnie Choczańskich Wierchów i całych Tatr , czasem łącznie z niektórymi sąsiednimi
pasmami górskimi, a kiedy indziej samych tylko Tatr lub nawet jedynie Tatr Wysokich .
|
|
| Karpiński Adam (Ludzie) |
| |
Karpiński Adam (16 XII 1897 Turka, woj. lwow. -
18-19 VII 1939 w Himalajach). Lotnik, inż. mechanik, konstruktor lotn., jeden z
czołowych taterników i alpinistów polskich.
W 1918-20 służył w wojsku pol., od 1919 w lotnictwie (obserwator). Potem
został wybitnym projektantem i konstruktorem lotn. (szybowce i samoloty), był
też jednym z pionierów polskiego lotnictwa sport. i szybownictwa jako zawodnik i
organizator (m.in. badał możliwości...
|
|
| Karpiński Marek (Ludzie) |
| |
|
|
| Karpiński Ryszard (Ludzie) |
| |
Karpiński Ryszard (2 IV 1930 Warszawa - 2 VIII 1967
w Kaukazie, poch. w Warszawie na Bródnie). Taternik, alpinista, grotołaz,
ratownik górski i jask., mgr. inż. mechanik (Politechn. Warsz.).
Wspinał się w Tatrach od 1950, przechodząc drogi wielkie
i trudne w lecie i zimą, także w górach Bułgarii (1956), w Alpach (1957) i
Kaukazie (1966 i 1967). Uczestniczył w eksploracji wielkich i trudnych jaskiń
tatrz., np. Miętusiej Jaskini w...
|
|
| karple (Terminologia) |
| |
Sprzęt tatern. i alpin., pierwotnie i obecnie także
myśliwski, używany do chodzenia po głębokim śniegu, gdy zabieranie nart nie jest praktyczne;
zapobiega zbytniemu zapadaniu się. Jest to para drewnianych (lub metalowych)
owalnych obręczy, wyplatanych stosunkowo rzadko krzyżującymi się sznurkami
(albo wąskim rzemieniem lub łykiem). Do butów są przymocowywane taśmami
(lub rzemieniami). Na Podhalu były znane góralom przed nartami. Taternicy...
|
|
| Karpowicz Stanisław (Ludzie) |
| |
Karpowicz Stanisław, przezwisko Karp (17 IX 1869
Skowiatyn, pow. borszczowski, woj. tarnopolskie - 10 II 1936 Zakopane).
Właściciel restauracji i hotelu w Zakopanem
, działacz społeczny.
Odwiedzał Zakopane od 1902, a zamieszkał tam na stałe w 1905. Prowadził w
1905-29 przy Krupówkach restaurację zwaną "Przełęcz", ale znaną powszechnie jako
restauracja Karpowicza, nawet gdy dzierżawili ją jego następcy (od 1929 Adolf
Gaugusch, potem...
|
|
| kask (Nie okreslony) |
| |
kask. W taternictwie (i alpinizmie) w latach powojennych weszły stopniowo
w użycie specjalne kaski (podobne do motocyklowych), których zadaniem jest
chronić głowę od spadających kamieni i od in. urazów.
|
|
| Kasprowa Dolina (Doliny) |
| |
Kasprowa Dolina. P.
Jedna z gł. odnóg Doliny Bystrej , od której
odgałęzia się nieco poniżej Kalatówek
i biegnie w górę ku pd.-wsch. do stóp Kasprowego Wierchu , Uhrocia Kasprowego i Kopy Magury . K.D. dzieli się w górze na Suchą Dolinę Kasprową i Dolinę Stare Szałasiska . W K.D. znajdowała
się dawniej » Kasprowa Hala
.
|
|
| Kasprowa Hala (Hala - Polana) |
| |
Kasprowa Hala. Dawna hala past., obejmująca niegdyś
Kasprową Dolinę . Dzieliła się na Niżnią
Kasprową Halę (z szałasem na Kasprowej Polanie
) i Wyżnią Kasprową Halę. Nazwa K.H. pochodzi zapewne od imienia czy
przezwiska dawnego właściciela: Kasper; notowane jest ono na Podhalu od XVII w.
Od XVIII w. na K.H. wypasali swe bydło i owce górale z Zakopanego (m.in. Gąsienicowie ), a w XX w. również górale z
Zębu.
|
|
| Kasprowa Jaskinia (Jaskinie) |
| |
Kasprowa Jaskinia (1228 m) lub Niżnia Kasprowa
Jasknia, a u górali: Dziura za Polaną.
Długa jaskinia (ok. 3000 m korytarzy, deniwelacja ok.50 m) z otworem na dnie
Kasprowej Doliny u podnóża Zawracika Kasprowego , nieco na pd. od Kasprowej Polany . Dalsze części jaskini są
trudno dostępne i to tylko po długotrwałej pogodzie, najlepiej w zimie ( jeden z
syfonów, Syfon Warszawiaków, liczy 333 m długości, jest to najdłuższy znany...
|
|
| Kasprowa Polana (Hala - Polana) |
| |
Kasprowa Polana
Duża polana (niegdyś z szałasem past.) w dolnej części Kasprowej Doliny nad wsch. brzegiem Kasprowego Potoku , poniżej pd. końca Jaworzyńskich Czół . K.P. wchodziła dawniej w
skład Niżniej Kasprowej Hali.
|
|
| Kasprowicz Jan (Ludzie) |
| |
Kasprowicz Jan (12 XII 1860 Szymborze k.
Inowrocławia - 1 VIII 1926 na Harendzie w Zakopanem , poch. na zakop. starym cment., a w
1933 we własnym mauzoleum na Harendzie).
Wybitny poeta, dramaturg, eseista, krytyk, tłumacz,
publicysta. Syn biednego chłopa, w czasie studiów uniw. uczestniczył w ruchu
socjalist. (1884-87), w 1889-1906 mieszkał we Lwowie, w 1906-08 w Poroninie
, potem znowu we Lwowie,
gdzie w 1909-22...
|
|
| Kasprowiczowa Maria (Ludzie) |
| |
Kasprowiczowa Maria, z domu Bunin (29 IV 1887, nie
1892 Petersburg - 12 XII 1968 Zakopane, poch. w mauzoleum Jana Kasprowicza na Harendzie), od 1911
trzecia żona » Jana Kasprowicza. Była Rosjanką, córką generała rosyjskiego.
Po śmierci Kasprowicza przyczyniła się wybitnie do
spopularyzowania i nawet kultu jego osoby i twórczości. Doprowadziła do
powstania Muzeum Jana Kasprowicza na
Harendzie w 1950 i była jego pierwszym...
|
|
