W willi "Koliba" przy ul. Kościeliskiej 18 w Zakopanem prezentowana jest nowa kolekcja prac Stanisława Ignacego Witkiewicza "Witkacego", zakupiona niedawno do zbiorów Muzeum Tatrzańskiego. Wystawa będzie czynna do końca października 2006 r. Serdecznie zapraszamy.
Na przełomie października i listopada 2005 roku do zbiorów sztuki Muzeum Tatrzańskiego zakupiona została z funduszów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego i Ministerstwa Kultury kolekcja prac Stanisława Ignacego Witkiewicza, obejmująca 18 portretów pastelowych z lat 1920 - 1935, 2 pejzaże olejne, które w przybliżeniu można datować na około 1905 r., i 4 rysunki z lat 1929-1933. Ten znaczny ilościowo zespół, o dużej wartości artystycznej i historycznej, w istotny sposób wzbogacił kolekcję "witkacjanów" w muzealnych zbiorach, chociaż ciągle jeszcze nie odpowiada ona w pełni pozycji, jaką zajmuje twórczość plastyczna Witkiewicza w sztuce polskiej. Stworzenie reprezentatywnej kolekcji twórczości plastycznej tego artysty, który - z niewielkimi przerwami - spędził w Zakopanem całe swoje życie, pozostaje jednym z priorytetów rozwojowych działu sztuki Muzeum Tatrzańskiego.
 |
Muzeum Stylu Zakopiańskiego
willa "Koliba"
ul. Kościeliska 18
(fot. Andrzej Samardak) |
|
|
Wśród zakupionych portretów tylko jeden - portret Józefa Diehla - nosi datę (19.XII.1920) sprzed powołania Firmy Portretowej, wszystkie pozostałe należą już do okresu swoistej prowokacji artystycznej i zabawy psychologicznej jaką była produkcja portretowa w ramach skodyfikowanej "pseudokapitalistycznej" Firmy.
Witkiewicz ogłosił oficjalnie rozpoczęcie działalności Firmy Portretowej "S. I. Witkiewicz" w kwietniu 1925 roku, podczas wspólnej wystawy obrazów Tymona Niesiołowskiego i wykonanych przez siebie 73. portretów w Salonie Czesława Garlińskiego w Warszawie. W katalogu wystawy artysta wyjaśnił powody zarzucenia malarstwa w Czystej Formie: "Wystawiam tego roku same portrety, ponieważ moich kompozycji nikt nie ceni, nie potrzebuje i nie kupuje, ponieważ krytyka je przemilcza, albo pisze o nich rzeczy nieistotne, a nawet czasem bzdury. Ponieważ - pisał dalej - portrecista powinien mieć nerwy jak postronki, stworzyłem sobie regulamin, który ma pozory humorystyki, a jest wynikiem ponurych doświadczeń." Regulamin wymieniał pięć typów portretów z cennikiem, datę 11 IV 1925 i adresy Firmy: Zakopane, Chramcówki 21, willa "Tatry" (później Firma miała siedzibę kolejno w willach "Zośka", "Olma" i "Na Antałówce") oraz Warszawa, Bracka 23 m. 42, III-cia brama.
| |
 |
Regulamin Firmy Portretowej
(fot. archiwum MT) |
|
W latach 1928 i 1932 wyszły drukiem kolejne, poszerzone edycje Regulaminu. Firma działała blisko piętnaście lat i powstały w niej tysiące portretów na barwnych kartonach, w technice określonej jako "mieszanina węgla, kredek, ołówka i pastelu". Portrety były sygnowane przez autora, datowane, oznaczone literowym kodem typu i często innymi skrótami informującymi na przykład o użyciu narkotyków, alkoholu (lub jego niepiciu), paleniu lub niepaleniu papierosów, użyciu herbaty, piwa, waleriany lub innych specyfików, a czasem nawet o rodzaju jedzonych wcześniej potraw.
Firma Portretowa, jawnie nastawiona na dostarczanie artyście pieniędzy, utrafiła w niesłabnące zapotrzebowanie na portret w sferach polskiej burżuazji i inteligencji, ale jednocześnie Witkiewicz wykonywał (bezinteresownie) wielką ilość portretów dla przyjaciół, którzy często pozowali mu podczas tzw. "orgii", czyli sesji malarskich z użyciem narkotyków. Te ostatnie, stanowiące "swoisty rezerwat dla uprawiania sztuki istotnej" - nazywane potocznie portretami psychologicznymi, często oznaczone jako bezcenny typ "C" - przeważają w zakupionym zespole".
Do zakupu kolekcji przyczyniło się Ministerstwo Sztuki oraz Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Muzeum za tę nieocenioną pomoc serdecznie dziękuje.
Przygotowała: Teresa Jabłońska, Dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem - www.muzeumtatrzanskie.com.pl
Zakopane
)
)
)
)
)
)
)
)
