Tatar Szymon starszy

Tatar Szymon starszy, znany też jako Szymek Czarny (1828 Zakopane - 13 VI 1913 tamże, poch. na nowym cment.). Jeden z najsłynniejszych przewodników tatrz. Jego stryjem był Szymon Tatar-Myśliwiec, a szwagrem przewodnik Maciej Sieczka.

Podobnie jak jego rówieśnicy, Sieczka i Jędrzej Wala starszy, T. poznał Tatry jako zapalony kłusownik. Potem zasłynął jako jeden z najlepszych znawców Tatr i stał się jednym z gł. przewodników ks. Józefa Stolarczyka, a potem Tytusa Chałubińskiego. Ze Stolarczykiem był w 1867 na Baranich Rogach (I wejście) i Lodowym Szczycie, a w 1874 na Gierlachu. Z Chałubińskim był na Gierlachu, Wysokiej i na wielu in. szczytach.

Niejedno z przejść wówczas dokonanych zrobiono dzięki T., który je poznał dawniej w czasie polowań. Np. ok. 1875 przeprowadził Chałubińskiego i towarzyszy jako pierwszych turystów przez Kozią Przełęcz, ale sam przeszedł ją już ok. 1860.

Po 1890 przestał już chodzić po górach, a zajmował się rzeźbieniem łyżników i wyrobem spinek. Kazimierz Tetmajer poświęcił mu serdeczny wiersz pt. Ostatni. Niejednokrotnie rysował go i malował Walery Eljasz, m.in. na obrazie Przewodnik tatrzański w drodze na Polski Grzebień (1878), kilka wersji jego portretu wykonał w 1907 Leon Wyczółkowski, popiersie T. z mosiądzu wyrzeźbiła Felicja Modrzejewska (rzeźba ta znajduje się w krak. Muzeum Nar.).

Lit. - Eugeniusz Janota: Przewodnicy tatrzańscy. "Kłosy" 1866, t. 3, nr 74 i 75. - "Zakopane" 4, 1911, nr 16 i 17 (Wojciech Brzega); 6, 1913, nr 12 (tenże). - "Tat." 7, 1913, nr 3 (Stanisław Świerz). - "NCZ" 1988.

---