Muzeum Lenina w Poroninie

Muzeum Lenina w Poroninie. P. Włodzimierz Uljanow-Lenin spędził lato 1913 i 1914 we wsi Biały Dunajec, gdzie mieszkał w domu Teresy Skupień (blisko granicy Poronina). W tym czasie często bywał w sąsiednim Poroninie: na poczcie i w domu Pawła Guta-Mostowego, gdzie zatrzymywali się ros. rewolucjoniści i gdzie odbywały się ich zebrania z udziałem Lenina. Towarzystwo Przyjaźni Pol.-Radz. w 1947 zorganizowało M.L. w domu Pawła Guta-Mostowego w Poroninie; w owym czasie mylnie informowano organizatorów muzeum, jakoby Lenin w tym właśnie domu mieszkał. Uroczyste otwarcie muzeum odbyło się 6 XI 1947.Po uzyskaniu prawdziwych wiadomości o pobytach Lenina na Podhalu i o ówczesnym stanie budynku muzealnego, dom ten w 1949 został przebudowany i przywrócony do stanu pierwotnego, z okresu pobytów tu Lenina. Do rzeczywistych faktów dostosowano też ekspozycję muzealną, a równocześnie dom Teresy Skupień w Białym Dunajcu stał się filią Muzeum Lenina i zrekonstruowano w nim urządzenie pokoju, w którym Lenin mieszkał i pracował w 1913 i 1914. W tymże domu urządzono też świetlicę i zorganizowano bibliotekę dla miejscowej ludności. Dnia 21 I 1950 odbyło się uroczyste otwarcie przebudowanego i zreorganizowanego M.L. w Poroninie; tegoż dnia nastąpiło też otwarcie "Domu Lenina" w Białym Dunajcu.W 1949-50 obok M.L. postawiono duży budynek kamienno-drewniany na działalność oświatową muzeum (odczyty, pokazy filmów itp.). Budynek ten oddano do użytku 23 VII 1950 i tegoż dnia odsłonięto przy M.L. pomnik Lenina, dzieło rzeźbiarza radz., D.P. Szwarca, dar robotników leningradzkich.W 1949 M.L. zostało upaństwowione i przejęte przez Min. Kultury i Sztuki. W 1963 białodunajecki "Dom Lenina" został w całości zrekonstruowany i włączony do ekspozycji.Stała ekspozycja w poronińskim M.L. początkowo była poświęcona ogólnej działalności Lenina i Stalina, ale ulegała ona ewolucji i potem obrazowała głównie życie Lenina w Polsce, m.in. w Białym Dunajcu, Poroninie i Tatrach. Ponadto w M.L. urządzano wystawy czasowe, o tematyce nieraz związanej z Podhalem i Tatrami.Na terenie M.L. odbywały się też różne imprezy i uroczystości o znaczeniu ogólnokrajowym i regionalnym, m.in. kończyły się tu » rajdy turystyczne. M.L. od 1983 wydawało » "Zeszyty Poronińskie", które zawierały wiele artykułów o tematyce podh., zakop. i tatrz.W 1990 M.L. zostało zlikwidowane, a pomnik usunięto.

Lit. - Wiesław Tokarski: 35 lat Muzeum. "Zeszyty Poronińskie" 1983. - a.j.: Wystawa. Tamże.

---