Momatiuk Czesław (20 VII 1936 Katowice - 23 XI 1972 Nowy Jork, USA).
Taternik, alpinista, fotograf górski; po studiach na AWF w Warszawie (1955-59)
napisał pracę magisterską o wypadkach w Tatrach.
Taternictwo zaczął uprawiać w 1951. Na przełomie lat 1950. i 1960. był jednym
z czołowych pol. taterników i alpinistów, jednym z pionierów taternictwa
ekstremalnego. W technice hakowej w 1955 zapoczątkował w Tatrach stosowanie
nitów (wiercenie metodą udarową) i haków jedynek w czasie prób przejścia
pn.-wsch. ściany Mnicha jej środkiem, podejmowanych z Janem Długoszem; M. dotarł
wtedy najwyżej: pod okap na tzw. "wariancie R".
W 1952-62 M. przeszedł wiele najwybitniejszych dróg tatrz., a wśród jego
nowych dróg letnich i zim. są czołowe osiągnięcia owych lat: I wejście lw.
depresją pn.-wsch. ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej (w 1955 z Janem Długoszem),
I wejście środk. częścią pn.-wsch. ściany tejże Kazalnicy (drogą zwaną
Momatiukówką, w 1962 w zespole 5-osobowym) oraz I wejście zimowe pn.-wsch.
ścianą Kazalnicy (środk. depresją tej ściany, w marcu 1957 w zespole
4-osobowym). Dokonał też pierwszych przejść zimowych Komina Świerza w zach.
ścianie Kościelca (1954) i pn. ściany Świstowej Czuby (1958).
W 1957-63 wspinał się w Alpach na drogach należących wówczas do wybitnych,
np. zach. ścianą Petit Dru w 1957 ze Stanisławem Bielem i Janem Długoszem.
Później wspinał się też w górach Kalifornii i in. na zachodzie USA. Był dobrym
fotografem górskim i demonstrował swe zdjęcia na kilku wystawach. Zginął w
wypadku samochodowym.
O dziejach zdobywania środka pn. ściany Eigeru (wraz z próbą własną i Jana
Mostowskiego w 1963) pisał pt. Eiger-Nordwand wprost ("Tat." 1966, nr
3-4). O Janie Długoszu ogłosił dwa wspomnienia: Było dobrze i Wspinacz doskonały (oba w "Tat." 1967, nr 3). M.
jest też autorem drobnych notatek w "Tat." i artykułów w gazetach na tematy
tatern., alpin. i krajozn., np. Sprudin znowu w Tatrach ("Słowo Powsz."
1962, nr 159, o filmie o Zamarłej Turni) oraz dwóch książek: Szwajcaria
(Wa. 1967) i 500 zagadek o Tatrach (Wa. 1969, pod pseud. Stefan
Kwapiszewski).
Lit. - Danuta Topczewska-Baranowska (i redakcja): Pamięci Momy.
"Taterniczek" 21, 1974.
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
