Mnich (2068, 2070 m); Mních; Mönch; Barát. P. Charakterystyczna w krajobrazie Morskiego Oka iglica
skalna, wznosząca się na pd.-zach. od tego jeziora, na prawo od Mięguszowieckich
Szczytów, na skraju Doliny za Mnichem.
Niegdyś uważany za niedostępny, a potem za najtrudniej osiągalny szczyt
tatrz., dzisiaj M. jest jedną z najpopularniejszych turni w Tatrach, zwiedzaną
corocznie przez licznych taterników, ale nie jest to wycieczka dla turystów.
Pierwsze wejście: Jan Gwalbert Pawlikowski z przew. Maciejem Sieczką w 1879
lub 1880. Zimą: Henryk Bednarski, Jerzy Cybulski, Walery Goetel, Józef Lesiecki,
Leon Loria i Stanisław Zdyb w 1910.
Zwykła droga na M. prowadzi z Doliny za Mnichem "przez płytę" (od zach.). Z
licznych dróg wiodących dziś na ten szczyt najtrudniejsze są drogi pn.-wsch.
ścianą (zwaną też wschodnią), zwróconą w stronę Morskiego Oka; przejście
środkiem jej górnej części, w tatern. żargonie zwane "wariantem R", po wielu
próbach udało się dopiero w 1955 (Jan Długosz i Andrzej Pietsch, z pomocą
sztucznych ułatwień) i przez jakiś czas uchodziło za najtrudniejszą drogę w
Tatrach. Obecnie ścianą tą wiedzie wiele dróg, wszystkie o wielkich
trudnościach. W 1991 dokonano pierwszego wejścia "wariantem R" klasycznie, tj.
bez sztucznych ułatwień (Piotr Dawidowicz i Michał Wayda).
W marcu 1961 na ścianie tej reż. Sergiusz Sprudin z pomocą taterników
zrealizował krótki film Wariant R, obrazujący wejście ową drogą Długosza
i Pietscha.
Nazwa M. pochodzi od jego kształtu, podobnego do mnicha w kapturze i wiąże
się z lud. podaniami o wędrującym po Tatrach » mnichu. Tę samą nazwę posiadają
różne in. turnie w Tatrach, mniej znane od tej nad Morskim Okiem.
Lit. - "Góry" nr 2, 1991 (Piotr Drobot i Wojciech
Wiśniewski).
KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
