E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Podhale
 Regiony Podhala
   gm. Bukowina Tatrz.
   gm. Nowy Targ i Szaflary
   gm. Kościelisko
   gm. Poronin
   gm. Czarny Dunajec
   gm. Biały Dunajec
   gm. Zakopane
Warto odwiedzić
Wycieczki po Podhalu
 Folklor podhalański
   Gwara góralska
   Muzyka
   Taniec
   Zwyczaje
   Strój regionalny
    Śpiewnik góralski
   Budownictwo
   Sztuka
   Pasterstwo
   Oscypek
   Ciupaga
   Górale
   Kuchnia
   Legendy
   Owczarek podhalański
 Kultura i sztuka
   Muzyka
   Malarstwo
   Rzeźba
   Literatura
   Architektura
   Artyści
 Imprezy w regionie
 Aktywny wypoczynek
    Rowery
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Powiat Tatrzański
Aktualności
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

Aktualności
Skrzydła Niepodległej – nowa wystawa w Muzeum Podhalańskim
 dodano: 3 Września 2018

W Muzeum Podhalańskim im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu otwarta została nowa wystawa czasowa wpisująca się w cykl wydarzeń kulturalnych związanych z jubileuszem 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Ekspozycję zatytułowaną „Skrzydła niepodległej. Nieznani i zapomniani podhalańscy żołnierze” objął swoim honorowym patronatem burmistrz Miasta Nowego Targu Grzegorz Watycha.


Okres dwudziestolecie międzywojennego to czas niezwykle burzliwego rozwoju polskiej awiacji. Sukcesy na krajowych i międzynarodowych zawodach lotniczych, powstające na desek kreślarskich nowoczesne, wpierw budowane na licencji a później rozwijane we własnych biurach konstrukcyjnych maszyny, były powodem dumy całego ówczesnego społeczeństwa.  

Na ten okres przypada także czas budowania od podstaw Polskich Sił Powietrznych, które już u zarania swoich dziejów na skrzydłach niosły ciężar zmagań na froncie wschodnim w walkach z Ukraińcami i Rosjanami. Wielu uczestniczących w nich  lotników poniosło bohaterską śmierć. Pamięć o skrzydlatych wojownikach kultywowana była zarówno w miejscach z którymi byli związani prywatnie, jak również kolegów i przełożonych w macierzystych jednostkach. Pamięć o ich dokonaniach trwa również dzisiaj, podobnie zresztą jak o szeregu lotnikach poległych podczas II wojny światowej.

Jest jednak spora grupa pilotów, o których pamięć dość szybko się zatarła i dziś niewiele wiemy na ich temat. Wynika to z prozaicznego, jakby się wydawało powodu … nie zginęli w czasie działań wojennych, tylko w okresie pokoju w następstwie katastrofy czy wypadków lotniczych. Brakuje w tym przypadku refleksji, że żołnierze Ci zginęli śmiercią lotnika, składając na ołtarzu ojczyzny swoje niejednokrotnie młode życie, podczas pełnienia obowiązków służbowych.

W dziejach Podhala Spisza i Orawy również odnajdujemy kilku takich pilotów, którzy pełniąc zaszczytną służbę pod biało-czerwoną szachownicą zginęli śmiercią lotnika. Właśnie im: pilotom i obserwatorom poświęcona jest wystawa w nowotarskim ratuszu. To właśnie ich sylwetki organizatorzy, chcą wydobyć z mroku zapomnienia i odzyskać dla nich społeczną pamięć i szacunek.

Dwóch z nich urodziło się na Podhalu: por. pil. Jan Kuros w Klikuszowej, zginał podczas lotu służbowego 1 listopada 1923 r. pod Będzinem oraz por. obs. Jan Wajda pochodzący ze Starego Bystrego, zginał 27 października 1924 r. podczas lotu treningowego na poligonie w Biedrujsku.

Kolejnym lotnikiem jest kpt. obs. Stefan Esztel. Urodził się w Starej Spiskiej Wsi na Spiszu a zginął podczas lotu służbowego 20 lipca 1923 r. pod Lublinem. Jakkolwiek z pochodzenia był Węgrem to jednak za swoją ojczyznę wybrał właśnie Polskę i dla niej oddał swoje życie. Ostatnim z lotników, którego postać została przybliżona na wystawie to por. pil. rez. Tadeusz Dmoszyński. Nie urodził się na Spiszu jednak to właśnie z tym regionie splotły się jego losy. Pod Frydmanem 10 lipca 1930 r. podczas loty służbowego z Lwowa do Nowego Targu jego samolot uległ katastrofie. Mimo doznanych obrażeń uniknął tragicznej śmierci. Niestety, kilka lat później 23 listopada 1937 r. w Górach Pirynu w Bułgarii przysłowiowe lotnicze szczęcie go opuściło i zginął pilotując rejsowy samolot pasażerski DC- 2, należący Polskich Linii Lotniczych „Lot”. Na wystawie zostały także przybliżone sylwetki członków załóg, którzy wraz z bohaterami wystawy ponieśli śmierć towarzysząc swoim kolegom w ostatniej dramatycznej drodze do gwiazd.

Ekspozycja przygotowana przez Roberta Kowalskiego kierownika Muzeum Podhalańskiego jest podsumowaniem kilku lat badań dziejów awiacji na Podhalu, dlatego można na niej zobaczyć po raz pierwszy szereg ciekawych dokumentów, archiwalnych zdjęć i pamiątek udostępnionych przez rodziny lotników. Wśród unikatowych eksponatów znajduje się m.in. jedyny zachowany w Polsce fragment samoloty Lublin R Xa, który rozbił się pod Frydmanem. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż łącznie wyprodukowane seryjnie zaledwie 7 egzemplarzy tego samolotu.

Wstawa, którą otwarto w salach nowotarskiego ratusza, wpisuje się w uroczyste obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Przy tej okazji z moralnego obowiązku należy przypomnieć wszystkich, którzy swoją pracą zawodową, działalnością społeczną i polityczną przyczynili się do odzyskania przez Polskę niepodległości. Wdzięczna pamięć należy się także, a może przede wszystkim, tym cichym bohaterom, którzy nie znaleźli się na pierwszych stronach naszych dziejów, ale swoją codzienną służbą dla kraju stanowili o jej sile i pomyślności. O nich właśnie w tym wyjątkowym okresie należy pamiętać i ich dokonania przybliżać młodemu pokoleniu Polaków.











«« Powrót do listy wiadomości


 Zapisz w schowku     Drukuj       Zgłoś błąd    670





Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024