Polskie Towarzystwo Historyczne w Nowym Targu
Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu

zapraszają na otwarty wykład

Roberta Kowalskiego
(Uniwersytet Rzeszowski, PTH)

Prawo patronat – czyli jak wybierano nowotarskich proboszczów

7 grudnia 2017 r. (czwartek) godz. 17.00
w Muzeum Podhalańskim im. Cz. Pajerskiego w Nowym Targu ...
Ratusz - Rynek 1

Projekt „Klio – ratuszowe debaty o przeszłości”
realizowany przy wsparciu finansowym: Gminy Miasto Nowy Targ

* * *

W powszechnej świadomości parafian o tym kto będzie ich przewodnikiem duchowym oraz zarządcą majątku tj. beneficjum podejmuje biskup diecezjalny. To on powołuje kandydata, ale także decyduje o zakończeniu misji proboszcza. Czy jednak taka procedura obowiązywał również w przeszłości, a jeżeli nie to kto miał głos decydujący oraz jakie tego aktu były podstawy prawne. W tym kontekście niezwykle interesujący jest przebieg procesu tzw. prezenty proboszczów nowotarskiej fary na przestrzeni dziejów. Z uwagi bowiem na fakt, iż prawa miejskie stolicy Podhala nadał król, który również uposażył nowotarska farę, to zgodnie z prawem patronatu, to władzy królewskiej przysługiwał przywilej ale i obowiązek prezenty proboszcza. Tak winno pozostawać, aż do połowy XX wieku, a precyzyjniej do roku 1945 tj. do śmierci proboszcza ks. dr Franciszka Karabuły. Podczas swojego wystąpienia prelegent wykaże jednak, iż proces wyboru proboszczów był o wiele bardziej skomplikowany niż powszechnie się sądzi. Jak pokazują przeprowadzone drobiazgowe badania archiwalne, prawo prezenty co najmniej od XVII wieku pozostawało przy Radzie Miasta. W jakich okolicznościach do tego doszło i jak ów proces prezenty przebiegał, stanie się kanwą wykładu kończącego cykl otwartych spotkań z dziejami miasta i regionu organizowanych w nowotarskim ratuszu.