Jak wyglądają współczesne święta wie każdy. Ale czy wiemy jakie tradycje wiążą się z Wielkim Tygodniem? Wiele z nich odeszło w zapomnienie, pozostały tylko nieliczne.


Wielki Czwartek

W nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek dokonywano oczyszczenia poprzez obmywanie w okolicznych strumieniach lub rzekach. Jednak, aby oczyszczenie zakończyło się powodzeniem, należało wrócić do domu, nie oglądając się za siebie w przeciwnym wypadku do duszy powracały wcześniej wypędzone złe duchy. Ten obrzęd oznaczał narodziny nowego, „czystego” człowieka.


Wielki Piątek

W ten dzień kobiety były zajęte przygotowywaniem potraw wielkanocnych, wówczas piekły chleb w domowych piecach . Po wyrobieniu ciasta, nie myjąc rąk udawały się do ogrodu. Tam obejmowały drzewa owocowe rękoma, a później obmywały je wodą (tą samą co chleb), aby drzewa wydawały dorodne owoce.


Wielka Sobota

W Wielka Sobotę, po święceniu pokarmów, gospodarze wypędzali złe duchy z domów. Aby to zrobić należało trzy razy obejść dom dookoła zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
 
Z Wielką Niedzielą związany jest:

Mit o końcu świata
Kiedy Bóg strącił diabła pod ziemię,
przykuł go łańcuchem. Słowianie wierzyli, że wiosną
łańcuch ten staje się tak cienki, że grozi zerwaniem.
Według legendy zespojenie łańcucha na nowo, następowało
w dniu Zmartwychwstania Jezusa lub z chwilą uderzenia
pierwszego wiosennego pioruna. Mimo to łańcuch kiedyś
się zerwie, wówczas nastąpi koniec świata.
 
Wierzono również, że dzwony kościelne rozbrzmiewające w niedzielę wielkanocną, są w stanie obudzić śpiących rycerzy w Tatrach. Po przebudzeniu mieli ruszyć walczyć o wolność Polski. Póki co, spokojnie śpią i możemy ich podziwiać.
Dzwony te także miały moc odpędzania złych duchów.
 
Symbolem świąt wielkanocnych bez dwóch zdań jest jajko. W wierzeniach ludowych było ono lekarstwem na wszelkie choroby, pomagało odczarować zły urok i co ważne - zdobyć upragnioną dziewczynę lub chłopaka. Jeśli obdarowana osoba przyjęła pisankę i w zamian podarowała swoją, oznaczało to, że odwzajemnia uczucie.
 
Ostatnim dniem świąt jest Poniedziałek Wielkanocny. W ten dzień chłopcy polewają panny wodą. To zwyczaj, który w Polsce cieszy się ogromną popularnością. Dzień ten nazywany jest także Dniem św. Lejka. Pierwotnie dyngus był wymuszaniem wszelkich datków pod groźba niechcianej kąpieli. Z kolei słowo śmigus - znaczy smaganie gałązką lub palmą.
Dzisiaj te dwa obrzędy połączono w jeden śmigus-dyngus, ale na szczęście smaganie gałązką odeszło w zapomnienie.
 
 
Zwyczajów i różnego typu legend związanych ze świętami Wielkiej Nocy jest sporo. Warto zatem pielęgnować przekazywane z pokolenia na pokolenie zwyczaje i obrzędy, aby zachować je dla potomnych.
 
Tekst: Joanna Pałac - PPWSZ