ul. Wierchowa, widok od ul. Jagiellońskiej (fot. Andrzej Samardak)

    Za terenem budowy "miasteczka wodnego" w lewo, na stok Antałówki odchodzi ulica Wierchowa. Nią właśnie pójdziemy. Ten odcinek trasy może być uciążliwy zimą, a po deszczu w górnej partii trzeba liczyć się z zabłoceniem butów...

    Po prawej stronie ulicy Wierchowej, w sporym parku, usytuowany jest pensjonat "Modrzejów" (ul. Wierchowa 1). Willę o tej nazwie wybudowano w tym miejscu w latach 1882-84 dla wielkiej polskiej aktorki Heleny Modrzejewskiej, według projektu jej przyrodniego brata Adolfa Opida.

Pensjonat "Modrzejów" ul. Wierchowa 1 (fot. Andrzej Samardak)

    Helena Modrzejewska (1840-1909), systematycznie bywała w Zakopanem w latach 1867-1902, kilkakrotnie występowała tu w różnych salach, w 1891 r. w starym kościółku była matką chrzestną Witkacego (u boku Jana Krzeptowskiego-Sabały). W 1883 r. dzięki jej subsydium otwarto w Zakopanem Szkołę Koronkarską, dziś Zespół Szkół Zawodowych (tkackich i odzieżowych) im. H. Modrzejewskiej.

    Uroczyste otwarcie "Modrzejowa" zgromadziło najwybitniejszych ówczesnych mieszkańców i bywalców Zakopanego, z dr Tytusem Chałubińskim, Sabałą i Ignacym Paderewskim na czele. Pensjonat służył artystce i jej rodzinie aż do 1898 r., kiedy to spłonął niemal całkowicie, ale po kilku latach został odbudowany. Jeszcze przed II wojną zakupiony przez związek nauczycielski, do dziś służy jako miejsce wypoczynku pedagogów.

    Obok "Modrzejowa", wysoki budynek z cegły to dawne Sanatorium Pocztowców, a wcześniej - luksusowy pensjonat "Sanato", wybudowany w 1912 r. wg projektu Eugeniusza Wesołowskiego. Jednym ze stałych gości był tu Kornel Makuszyński. Po II wojnie sanatorium przeciwgruźlicze, w latach 90-tych XX wieku zlikwidowane. Budynek został sprywatyzowany i sprzedany.

DW "Panorama" ul. Wierchowa 6 (fot. Andrzej Samardak)

Ścieżka na szczyt Antałówki (fot. Andrzej Samardak)

    Ulicą Wierchową podchodzimy coraz wyżej. Po lewej stronie niestylowe budynki zespołu rządowych domów wczasowych "Antałówka" (ul. Wierchowa 2) i Domu Wypoczynkowego "Panorama" (ul. Wierchowa 6). Za "Panoramą" asfaltowa droga się kończy i na szczyt Antałówki (940 m) dochodzimy polnymi ścieżkami. Przed nami wspaniały widok na pasmo tatrzańskie i południową część Zakopanego. Zimą w partii szczytowej Antałówki wytyczana jest narciarska trasa biegowa, a na południowym zboczu czynny jest wyciąg narciarski.

Antałówka - szczyt ścieżka do ulicy Antałówka (fot. Andrzej Samardak)

Antałówka - widok ze szczytu na Koziniec, Nosal i Tatry (fot. Andrzej Samardak)

    Idąc dalej w kierunku wschodnim, dochodzimy ponownie do uliczki o asfaltowanej nawierzchni, noszącej tak jak i wzgórze nazwę Antałówka. Między dość nowoczesnymi willami dochodzimy do poprzecznie biegnącej Drogi na Antałówkę i skręcamy w prawo. Narożny dom o stylowej architekturze to drewniana willa "Śmigło" (ul. Antałówka 7), wybudowana w 1935 r. wg projektu arch. Adolfa Szyszko-Bohusza. Od 1951 r. mieści się tu Tatrzańska Stacja Naukowa Zakładu Ochrony Przyrody PAN, uruchomiona dla ułatwienia pracy naukowcom, prowadzącym badania na terenie Tatr. Znajdują się tu pokoje gościnne, biblioteka i pracownie, a w ogrodzie "Śmigła" jest ogród roślin tatrzańskich, nad którymi prowadzone są badania naukowe. Organizatorką i pierwszą kierowniczka stacji była dr Zofia Radwańska-Paryska, a obecnie kieruje nią prof. Halina Piękoś-Mirkowa.

Ulica Antałówka (fot. Andrzej Samardak)

Willa "Śmigło" ul. Antałówka 7 (fot. Andrzej Samardak)

"Witkiewiczówka" ul. Antałówka 6 (fot. Andrzej Samardak)

    Koło "Śmigła" schodzimy drogą na południe i po chwili dochodzimy do dużego, drewnianego budynku o nazwie "Witkiewiczówka" (ul. Antałówka 6). Willę tę wybudowano w latach 1903-04 wg projektu Jana Koszczyca-Witkiewicza, bratanka twórcy stylu zakopiańskiego. Pierwszą właścicielką była siostra Stanisława Witkiewicza - Maria. Od grudnia 1931 do września 1939 r. mieszkał tu Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy (1885-1939) - pisarz, malarz, filozof, teoretyk sztuki, syn Stanisława. W "Witkiewiczówce" też miała główna siedzibę jego Firma Portretowa. Pod Giewontem mieszkał od dzieciństwa, a w latach międzywojennych był czołową postacią tutejszej cyganerii. Zakopane jest także miejscem akcji kilku jego powieści, a jego sztuki wystawiano m.in. w prowadzonym przezeń Teatrze Formistycznym z siedzibą w "Morskim Oku" przy Krupówkach. Zginął śmiercią samobójczą na Polesiu (wieś Jeziory, obecnie Ukraina) i tam został pochowany. Od 1985 r. w Zakopanem działa szeroko znany Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, założony i kierowany przez Andrzeja Dziuka.