| Stejskal Jaromír (Nie okreslony) |
| |
Stejskal Jaromír (ur. 1949). Czes. taternik i alpinista, publicysta na
tematy alpin., fotograf górski. W Tatrach dokonał wielu pierwszych wejść, np. w
zimie środkiem Galerii Gankowej (w 1973) i pn. ścianą Wielkiej Jaworowej Turni
(1975), a w lecie środkiem pn.-wsch. ściany Żłobistego Szczytu (1978).Wspinał
się też w in. górach, często nowymi drogami o wielkich trudnościach, w lecie i
zimą, m.in. w Alpach (w 1976-78), Pamirze (1977), górach...
|
|
| Stenz Edward (Nie okreslony) |
| |
Stenz Edward (22 I 1897 Warszawa - 21 II 1956 Sztokholm). Geofizyk i
klimatolog (UW), organizator i w 1937-39 pierwszy kier. Wysokogórskiego
Obserwatorium Meteor. na Kasprowym Wierchu, potem ekspert i dyr. techniczny
służby meteor. w Afganistanie 1939-47 i prof. uniw. w Kabulu 1942-48, od 1949
prof. UW. Prowadził obserwacje i wykonywał pomiary nauk. (aktynometryczne i in.)
w czasie licznych podróży od Alp po Syberię i na Atlantyku.Z jego licznych prac...
|
|
| Stephen Leslie (Nie okreslony) |
| |
Stephen Leslie (1832 Kensington - 1904). Literat, filozof i krytyk lit.,
w 1883-84 prof. uniw. w Cambridge, jeden z czołowych alpinistów złotej epoki
alpinizmu bryt., w 1865-68 prezydent Alpine Club, w 1869-72 red. "Alpine
Journal", autor klasycznego dzieła alpin. The Playground of Europe
(1871).Wspinał się prawie wyłącznie w Alpach (gł. w 1858-77), dokonując tam
licznych pierwszych przejść. Ze swym przyjacielem, Jamesem Bryce, był w 1866 w...
|
|
| Steżki (Nie okreslony) |
| |
Steżki (1530, 1529 m) lub Kiezmarskie Steżki; Stežky; Stösschen,
Kesmarker Stösschen; Farcsík. S. Wielki regiel wznoszący się od pn. ponad
dolną częścią Kiezmarskiej Doliny, między tą ostatnią a Czarną Doliną Rakuską. U
pd.-wsch. podnóża Steżek leży osiedle Kiezmarskie Żłoby.Steżki w dawniejszej
literaturze występują pod nazwami: Kopa nad Surowiną (słow. surovina =
młody las iglasty), Przysłop, Kiezmarski Przysłop,...
|
|
| Stęczyński Bogusz Zygmunt (Nie okreslony) |
| |
Stęczyński Bogusz Zygmunt, także Maciej Bogusz S. (20 I 1814 Hermanowice
k. Dobromila - 8 VIII 1890 Kraków). Pisarz, poeta, malarz, rysownik, litograf,
leśniczy, bibliotekarz, krajoznawca.
W 1833-56 wędrował dużo po Galicji i Śląsku oraz po niektórych sąsiednich i
dalszych krajach (dotarł pieszo do Włoch). Tatry zwiedzał w 1845, 1846, 1847 i
1851. Z jego publikowanych i rękopiśmiennych prac (dotąd poza fragmentami
jeszcze nie...
|
|
| Still Johann (Nie okreslony) |
| |
Still Johann (26 I 1805 Stara Leśna na Spiszu - 23 I 1890 Nowa Leśna).
Słynny spiskoniem. przewodnik tatrz., nauczyciel (samouk), rolnik, pszczelarz,
muzykant (z zespołem "Lock", szeroko znanym w okolicy). W 1826 ożenił się z
Marią Gellhof, od 1832 był nauczycielem w Nowej Leśnej w niem. wiejskiej szkole
rzym.-katolickiej.
Tatry poznał najpierw jako myśliwy na kozice polując m.in. w masywie
Gierlachu. Już w 1834 S. dotarł na najwyższy...
|
|
| Stodola Kornel (Nie okreslony) |
| |
Stodola Kornel (29 VIII 1866 Mikułasz Lipt. - 21 X 1946 Bratysława).
Przemysłowiec i polityk, jeden z pierwszych słow. taterników i narciarzy.
W 1903 dokonał I wejścia na Wołowiec Mięguszowiecki (z przew. J. Franzem
jun.). Ok. 1900 zbudował k. Mikułasza Lipt. pierwszy na Słowacji wyciąg narc., o
b. prymitywnej konstrukcji i o napędzie ręcznym.Swoje wcześniejsze wycieczki
tatrz. opisał w artykule V centrálnych Tatrách ("Slov....
|
|
| stok (Nie okreslony) |
| |
stok. Zbocze góry. B. stromy stok góry, zwł. skalisty, nazywa się »
ścianą.
|
|
| stokrotnica górska (Nie okreslony) |
| |
stokrotnica górska (Aster bellidiastrum, Bellidiastrum michelii ),
z rodziny Złożonych (Compositae ). Ogromnie podobna do zwykłej polnej
stokrotki, tylko o znacznie większych rozmiarach. Kwiaty języczkowe w
koszyczkach kwiatowych, tzw. błędnie "płatki", są zawsze czysto białe, bez
różowego odcienia pod spodem. Występuje gł. na wapieniach, kwitnie w maju i
czerwcu. Minim. zasięgu 769 m, maks. 2154 m.
|
|
| Stolarczyk Józef (Nie okreslony) |
| |
Stolarczyk Józef (12 II 1816 Wysoka k. Jordanowa - 6 VII 1893 Zakopane,
poch. na starym cment.). Ksiądz, pierwszy proboszcz zakop. (1848-93), taternik,
podobnie jak Chałubiński i Sabała stanowi jedną z "legendowych postaci
zakopiańskich".
Był pochodzenia chłopskiego, w Podolińcu na Spiszu ukończył gimnazjum
Pijarów. W 1842 wyświęcony w Tarnowie na kapłana, był potem aplikantem w Makowie
(1842-43), katechetą w Nowym Targu (do marca...
|
|
| Stolarczyka, Przełęcz (Nie okreslony) |
| |
Stolarczyka, Przełęcz (ok. 2370 m); Stolarczykovo sedlo; Stolarczykjoch;
Stolarczyk-hágó. S. Najniżej położona przełęcz między Baranimi Rogami a
Czarnym Szczytem. Przejście (bez ścieżki) przez P.S. stanowi najdogodniejsze
połączenie Czarnej Doliny Jaworowej z Dziką Doliną; znane było od dawna
jurgowskim myśliwym.Nazwa P.S., nadana jej przez Janusza Chmielowskiego w 1902,
upamiętnia ks. Józefa Stolarczyka, który wraz z towarzyszami...
|
|
| Stolfa Emil (Nie okreslony) |
| |
|
|
| Stołach, Niżnia Polana na (Nie okreslony) |
| |
Stołach, Niżnia Polana na (ok. 1230-1255 m). P. Niewielka polana
na pn.-wsch. od Polany na Stołach, przy drodze dochodzącej do tej ostatniej. Te
dwie polany są rozdzielone kawałkiem lasu. Niżnia Polana na Stołach niegdyś
wchodziła w skład Hali Stoły i stał na niej pojedynczy budynek
pasterski.
|
|
| Stołach, Polana na (Nie okreslony) |
| |
Stołach, Polana na (ok. 1300-1360 m), także Wielka Polana na Stołach lub
po prostu Stoły. P. Wielka pochyła polana położona wysoko po zach.
stronie Kościeliskiej Doliny, pod samym grzbietem łączącym masyw Kominiarskiego
Wierchu z Kominiarskim Przysłopem. Była to gł. polana » Hali Stoły, z szałasami
past., częściowo zachowanymi do dziś. Z Polany na Stołach roztacza się wspaniały
widok na Kościeliską Dolinę i jej otoczenie.
|
|
| Stoły (Nie okreslony) |
| |
Stoły. Nazwa lud. (past.), występująca w Tatrach Pol., np. na wsch.
zboczu Rakonia, na pn.-wsch. stokach Kamienistej. Nazwy takie pochodzą zwykle od
wyglądu (kształtu) obiektów tak nazwanych: płaśnie na stromych stokach itp.
Czasem jednak nazwy te zostały na mapach przesunięte na sąsiednie obiekty o
zupełnie in. kształcie. Zob. też Hala Stoły i Maturowe Stoły.
|
|
| Stoły, Hala (Nie okreslony) |
| |
Stoły, Hala lub Hala na Stołach, a także po
prostu Stoły. P.Dawna hala past. położona wysoko po zach. stronie
Kościeliskiej Doliny, na grzbiecie między nią a górną częścią Lejowej Doliny, na
pd. od Kominiarskiego Przysłopu, na pn.-wsch. stokach Kominiarskiego Wierchu.
Budynki past. na Hali Stoły (częściowo zachowane do dziś) znajdowały się gł. na
Polanie na Stołach, a jeden stał na Niżniej Polanie na...
|
|
| stopień (Nie okreslony) |
| |
stopień. Miejsce do stąpnięcia przy wspinaniu się (niekoniecznie na całą
stopę), a także niska ścianka czy próg (np. w żlebie), o ile na jej wierzchu
jest miejsce do stąpnięcia, mieszczące niekiedy nawet więcej niż jedną osobę (a
więc połączenie ścianki czy progu z platforemką). Również mały uskok na grani
nazywa się stopniem, jeżeli nad takim uskokiem znajduje się poziomy lub
stosunkowo niezbyt stromy odcinek grani.W stromym,...
|
|
| Stopka Jan (Nie okreslony) |
| |
Stopka Jan (ok. 1849 Zakopane? - po 1891). Przewodnik tatrz. z Zakopanego
(nr domu 171), klasy III w 1877, II w 1886, I w 1891. W 1900 już nie figurował w
spisie przewodników.Jako jeden z przewodników dra Tytusa Chałubińskiego
uczestniczył w III wejściu na Wysoką z I zejściem do Smoczej Dolinki (1876) oraz
w I przejściu przez Przełęcz pod Kozią Strażnicą (w 1876). Na Kominiarski Wierch
prowadził w 1878 geologów Alojzego Altha i Franciszka...
|
|
| Stopka-Ceberniak Jan (Nie okreslony) |
| |
Stopka-Ceberniak Jan (24 II 1882 Zakopane - 8 III 1962 Kościelisko).
Przewodnik tatrz. i ratownik górski.Przewodnikiem tatrz. został w 1905, klasy II
w 1906, klasy I w 1912. W 1905 uczestniczył w I wejściu na Wyżni Żabi Szczyt (z
Januszem Chmielowskim, Klimkiem Bachledą i in.), w 1906 w I wejściu pn. ścianą
Mięguszowieckiego Szczytu (ze Stanisławem Krygowskim i Jędrzejem Marusarzem), w
tymże roku w III wejściu pd. ścianą Ostrego Szczytu (z J....
|
|
| Stopka-Nazimek Andrzej (Nie okreslony) |
| |
Stopka-Nazimek Andrzej (2 X 1868 Kościelisko - 25 II 1934 Siedlec k.
Krzeszowic, poch. zrazu w Rudawie k. Krzeszowic, a w 1936 na starym cment. w
Zakopanem). Pisarz, nauczyciel (studia na UJ), badacz folkloru
podhalańskiego.
Uczył w seminariach nauczycielskich w Podgórzu, Tarnopolu, Samborze, Kętach i
Andrychowie; prowadził wycieczki swych uczniów w Tatry (np. z Sambora ok. 1900).
Był współtwórcą ruchu regionalnego na Podhalu oraz jednym z...
|
|
| storczyki (Nie okreslony) |
| |
storczyki (Orchideae ). Występują w Tatrach w wielu gatunkach.
Podlegają ustawowej ochronie gatunkowej na terenie całej Polski (z wyjątkiem
storczyka szerokolistnego, Orchis latifolia ).
Największym i najpiękniejszym jest » obuwik (Cypripedium calceolus ) o
dużych pantofelkowatych kwiatach. Najbardziej pospolity s. szerokolistny
(Dactylorhiza majalis, Orchis latifolia ), po góralsku kukułka,
kwitnie obficie...
|
|
| Stos, Dolina (Nie okreslony) |
| |
Stos, Dolina; Hromadná dolina, dolina Štos; Stosstal; Stósz-völgy.
S. Niewielka, przeważnie zalesiona dolina na pd.-wsch. stokach masywu
Gierlachu, poniżej Gierlachowskiego Kotła i Magistrali Tatrz. Znajduje się
między dolną częścią Batyżowieckiej Doliny a dolną częścią Wielickiej Doliny,
bliżej tej ostatniej. Dolny odcinek Doliny Stos jest przecięty Drogą Wolności
nieco na pn.-wsch. od Danielowa.W dolinie tej mieszkańcy...
|
|
| Stos, Potok (Nie okreslony) |
| |
Stos, Potok; Hromadná voda, potok Štos; Stossbach, Stosswasser;
Stósz-víz. S. Płynie dnem Doliny Stos, przecina Drogę Wolności zaraz na
wsch. od Danielowa, po czym nieco niżej uchodzi do Wielickiej Wody, na pd. od
Żółtej Ściany Wielickiej.
|
|
| Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowi (Nie okreslony) |
| |
Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza. Powstało w 1964 z
inicjatywy wdowy po poecie » Marii Kasprowiczowej. Popularyzuje twórczość
pisarską Kasprowicza (odczyty, sympozja, wystawy, publikacje), ułatwia pracę
badaczom tej twórczości, opiekuje się pamiątkami i dokumentacją związaną z
poetą, od 1968 prowadzi » Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie w
Zakopanem.Siedziba Stowarzyszenia: na Harendzie. Prezesi: Jerzy Kosteczka...
|
|
| straż ochrony przyrody (Nie okreslony) |
| |
straż ochrony przyrody. Pod różnymi nazwami i w różnej formie istniała w
Tatrach już od dawna. Po raz pierwszy została utworzona w 1866, dzięki staraniom
Maksymiliana Nowickiego i Eugeniusza Janoty; otrzymała ona nazwę Straż
Myśliwska, a pierwszymi jej członkami byli przew. Jędrzej Wala starszy i Maciej
Sieczka, specjalnie zaprzysiężeni; spełniali oni obowiązki strażników od ochrony
kozic i świstaków. W tej akcji pomagali również:...
|
|
| strąga (Terminologia) |
| |
W gwarze podh. jest to ogrodzenie przenośne lub
stałe, w którym gromadzi się owce do
dojenia, wypuszczając je w tym celu pojedynczo przez otwory (okienka), przy
których siedzą dojący juhasi. Bywa, że s. i
» koszar są osobno, ale niekiedy przenośny
koszar służy jako s. i wtedy ma okienka do wypuszczania owiec przy dojeniu. Zob.
też mraźnica.
|
|
| Strążyska Dolina (Doliny) |
| |
więcej |
 |
