Starek Edyta (Nie okreslony) |
|
Starek Edyta (21 X 1911 Warszawa - VIII 1983 tamże). Etnografka (studia
na UW), pracowała w 1948-56 w zakop. Muzeum Tatrzańskim, od 1950 jako kier. jego
działu etnogr., prowadząc równocześnie badania terenowe na Podtatrzu
Polskim.
Artykuły i prace związane z etnografią tego regionu (łącznie z Tatrami)
ogłaszała w czasopismach i jako wstępy do katalogów wystaw. M.in. napisała szkic
Twórczość Heleny Roj-Kozłowskiej ("Pol....
|
|
Starmach Karol (Nie okreslony) |
|
Starmach Karol (22 IX 1900 Mszana Dolna - 2 III 1988 Kraków). Botanik (UJ
1925, dr 1927), algolog, hydrobiolog, ichtiolog, organizator i kier. Zakładu
Biologii Wód PAN w Krakowie 1954-65, prof. UJ 1956-65, czł. koresp. PAN 1969,
czł. rzecz. 1976, autor licznych prac nauk. i podręczników.
W 1962 zainicjował i kierował zbior. badaniami kompleksowymi jezior i potoków
Tatr Pol. oraz rzek i zbiorników wodnych w pd. Polsce, m.in. Dunajca i jego...
|
|
Staroleśna Dolina (Nie okreslony) |
|
Staroleśna Dolina; Velká Studená dolina; Grosses Kohlbachtal;
Nagy-Tarpataki-völgy. S. Wielka dolina na pd. stronie Tatr Wys.,
stanowiąca gł. odnogę Doliny Zimnej Wody i ciągnąca się mn.w. od wsch. w górę na
zach.
Od pn. otaczają ją: Pośrednia Grań, Mały Lodowy Szczyt, Ostry Szczyt i
Jaworowe Szczyty; od zach.: Świstowy Szczyt i Mała Wysoka; od pd.: Staroleśny
Szczyt i Sławkowski Szczyt.
W S.D. znajduje się więcej...
|
|
Staroleśna Polana (Nie okreslony) |
|
Staroleśna Polana (ok.1290-1310 m); Starolesnianska polana. S. U
górnego końca Doliny Zimnej Wody, tuż na pd.-zach. od spływu Staroleśnego Potoku
z Małą Zimną Wodą.Na polanie tej stało najpierw » Schronisko Rainera (od 1865),
a potem » Schronisko pod Kozicą (1884-1980) i odchodzą stąd znakowane szlaki
tur.: do Wodospadów Zimnej Wody, na Siodełko, do Staroleśnej Doliny i do Doliny
Małej Zimnej Wody. Do dziś stoi na tej polanie...
|
|
Staroleśne Stawy (Nie okreslony) |
|
Staroleśne Stawy; plesá Velkej Studenej doliny; Gross-Kohlbachseen;
Nagy-Tarpataki-tavak. S. Zbiorowa nazwa dla wszystkich stawów w
Staroleśnej Dolinie. Największy z nich to Zmarzły Staw Staroleśny. Stawów i
staweczków z własnymi nazwami jest tu 27:1. Długi Staw Staroleśny. - 2. Długie
Oko. - 3-7. Harnaskie Stawy: Wyżni, Pośredni i Niżni Harnaski Staw oraz Wyżnie i
Niżnie Harnaskie Oko. - 8-10. Niespodziane Stawki: Wyżni, Pośredni i...
|
|
Staroleśny Potok (Nie okreslony) |
|
Staroleśny Potok; Velký Studený potok; Grosser Kohlbach; Nagy-Tar-patak.
S. Główny strumień Staroleśnej Doliny. Powstaje w górnej części
Zbójnickiego Koryciska w Zbójnickim Oku (ok. 1990 m) i w swym górnym biegu
płynie częściowo pod powierzchnią ziemi. U wylotu Staroleśnej Doliny, koło
Staroleśnej Polany, S.P. łączy się z Małą Zimną Wodą i daje początek Zimnej
Wodzie.Nazwa Staroleśny Potok pochodzi od doliny, którą płynie....
|
|
Staroleśny Szczyt (Nie okreslony) |
|
Staroleśny Szczyt (2492, 2476 m), dawniej także Staroleśniański Szczyt i
Staroleśna; Bradavica, dawniej Bradovica; Warze; Bibircs. S. Jeden z
najwybitniejszych szczytów Tatr Wys., wznoszący się w ich bocznej grani, która
od Małej Wysokiej odchodzi ku pd.-wsch., między Wielicką Doliną a Staroleśną
Doliną.
Wiadomość o pierwszym wejściu na ten szczyt jakoby dokonanym przez Olivera
Gömöryego z przew. Pawłem Kirnerem w 1890 jest...
|
|
Starorobociańska Dolina (Nie okreslony) |
|
Starorobociańska Dolina, także Dolina Starej Roboty. P. Jedna z
gł. odnóg Chochołowskiej Doliny, po wsch. stronie jej górnych partii. Odgałęzia
się zaraz powyżej Wyżniej Chochołowskiej Bramy i ciągnie się w górę na pd., pod
główną grań Tatr. Od zach. otaczają dolinę: Kulawiec, Trzydniowiański Wierch i
Czubik; od pd.: Kończysty Wierch i Starorobociański Wierch; od wsch.: Ornak.W
dolinie znajdują się kolejno od dołu:...
|
|
Starorobociańska Polana (Nie okreslony) |
|
Starorobociańska Polana (ok. 1110-1120 m). P.Polana w dolnej
części Starorobociańskiej Doliny, nad wsch. brzegiem Starorobociańskiego Potoku,
zaraz na pd. od Polany Iwanówki, od której oddziela ją Iwaniacki
Potok.
|
|
Starorobociańska Przełęcz (Nie okreslony) |
|
Starorobociańska Przełęcz (ok. 1975, 1956 m); Račkovo sedlo. PS.
Przełęcz między Starorobociańskim Wierchem a Kończystym Wierchem. Można przez
nią przejść ze Starorobociańskiej Doliny do gł. gałęzi Raczkowej Doliny, do
Raczkowych Stawów.Nazwa S.P. pochodzi od Starorobociańskiej Doliny. Słow. nazwa
Račkovo sedlo, używana też dla Gaborowej Przełęczy, pochodzi od Raczkowej
Doliny.
|
|
Starorobociańska Rówień (Nie okreslony) |
|
Starorobociańska Rówień (ok. 1330-1390 m). P. Duża, pochyła rówień
w górnej części Starorobociańskiej Doliny, nad wsch. brzegiem
Starorobociańskiego Potoku, przy górnej granicy lasu. Dawniej stał tu szałas i
szopy pasterskie.
|
|
Starorobociański Potok (Nie okreslony) |
|
Starorobociański Potok. P. Powstaje z wywierzyska morenowego (ok.
1410 m) nad pd. końcem Starorobociańskiej Równi; wyżej zaczynające się cieki
wodne są okresowe lub gubią wodę przed dopłynięciem do S.P. Płynie on przez całą
długość Starorobociańskiej Doliny i wpada do Chochołowskiego Potoku nieco
powyżej Wyżniej Chochołowskiej Bramy, na wysokości ok. 1040 m.
|
|
Starorobociański Wierch (Nie okreslony) |
|
Starorobociański Wierch (2176, 2172, 2176 m) lub Starorobociański Szczyt,
dawniej także Klin, Starorobociański Klin i Wysoki Wierch; Klin, dawniej Vysoký
vrch. PS. Najwyższy szczyt w pol. części Tatr Zach. i jeden z najwyższych
w całych Tatrach Zach., w ich gł. grani, nad Starorobociańską Doliną i Raczkową
Doliną. Zarówno od pn. jak i od pd. ma kształt wyniosłej piramidy.Najbardziej
urwista jest jego pn. ściana, o wysokości blisko...
|
|
Stary Szałas (Przełęcze) |
|
Stary Szałas (1317, 1303 m); Starý salaš. Szeroka przełęcz tworząca polanę między Golicą a Karczmarskim Wierchem. Obok obecnego domku
służbowego TANAPu stał tu dawniej domek myśliwski Hohenlohego (» Tillego Domek). Nazwa Stary Szałas
dotyczyła szałasu, który niegdyś stał na tej przełęczy
(polanie).
|
|
Staszel Jan (Nie okreslony) |
|
Staszel Jan (16 I 1915 Zakopane), syn » Walentego Staszla. Taternik,
alpinista, polarnik, przewodnik i ratownik tatrz., z pochodzenia góral podh., z
zawodu kolejno dziennikarz (1938-39), galwanoplastyk, inż. poligraf (Politechn.
Wrocł. 1955), pracownik Państw. Wytwórni Papierów Wartościowych.
W czasie II wojny świat. walczył w kampanii wrześniowej i dostał się do
niewoli niem., ale uciekł z niej i przebywał częściowo w Zakopanem,...
|
|
Staszel Walenty (Nie okreslony) |
|
Staszel Walenty (1863 wieś Kościelisko - 1942 tamże), ojciec taternika »
Jana Staszla. Góral podh. ze Staszelówki we wsi Kościelisko, z zawodu
nauczyciel, kustosz Muzeum Tatrz.Przez wiele lat (ok. 1888-1927) był
nauczycielem szkoły podst. w Zakopanem, a w 1892-1921 kustoszem Muzeum
Tatrzańskiego, które wtedy mieściło się w drewnianym budynku przy ul.
Chałubińskiego. W 1893-1912 prowadził stację meteor. przy Muzeum Tatrz., a przed
1900 był...
|
|
Staszel-Polankowa Bronisława (Nie okreslony) |
|
Staszel-Polankowa Bronisława (23 I 1912 Kościelisko - 1 II 1988 tamże).
Wybitna narciarka (zawodniczka Oddz. Narc. Sokoła w Zakopanem), kierowniczka
schroniska tur. w Miętusiej Dolinie.
W 1929-37 ośmiokrotnie zdobyła narc. Mistrzostwo Polski w kobiecych biegach
płaskich i zjazdowych oraz w slalomie. W 1935-39 prowadziła małe schronisko tur.
(przebudowane z szałasu) pod Miętusim Przysłopem.
Latem 1944 uciekła z Zakopanego do Warszawy,...
|
|
Staszic Stanisław (Nie okreslony) |
|
Staszic Stanisław, także Staszyc (przed 6 XI data chrztu 1755 Piła,
wojew. poznańskie - 20 I 1826 Warszawa). Ksiądz (od 1779), uczony (studia nauk
fiz. i przyr. w 1779-81 w Lipsku, Getyndze i Paryżu, w 1782 dr obojga praw
Akademii Zamojskiej), filozof, postępowy pisarz i działacz polit., oświat. i
gosp., wybitny geolog ("ojciec geologii polskiej"), o dużych zasługach w rozwoju
górnictwa i hutnictwa pol.; odbył liczne podróże nauk. po kraju i za...
|
|
Staszica, Staw (Nie okreslony) |
|
Staszica, Staw (ok. 1785 m); - ; Staszyc-Seechen, Staszyc Seen;
Staszyc-tavak, Staszyc-tavacska. P. Leży na dnie Doliny za Mnichem. B.
często wysycha, dzieląc się zrazu na dwa lub trzy stawki. Przy wysokim stanie
wody miewa ok. 200 m długości.Staw Staszica otrzymał swą nazwę na cześć »
Stanisława Staszica. Mylne jest twierdzenie, jakoby Staszic opisywał ten staw
pod nazwą Czarny Staw pod Liptowskimi Murami; ta ostatnia nazwa oznaczała...
|
|
staw (Terminologia) |
|
Nazwa górali podh. dla każdego jeziora tatrz., nawet
największego. W takim samym znaczeniu określenie to jest dość powszechnie
stosowane w literaturze, także naukowej.
|
|
Stawowy Jan (Nie okreslony) |
|
Stawowy Jan (1 I 1949 Kościelisko). Ratownik tatrz. od 1972 (zawodowy od
1973), uczestnik ok. 160 wypraw ratunk. w Tatrach, instruktor ratownictwa Grupy
Tatrz. GOPR.
|
|
stawy (Terminologia) |
|
Jeziora tatrz. od dawna były przez podh. górali
nazywane stawami i nazwa ta przyjęła się ogólnie, nawet w publikacjach
naukowych. W Tatrach jest blisko 200 mniejszych i większych s., nie licząc
całkiem drobnych i okresowych. Większość s. leży po stronie słow. (większy
obszar Tatr), ale największe i najgłębsze są po stronie polskiej.
Pomiary. Podane tu pomiary s. pochodzą z najnowszych
opublikowanych danych pol. i słow., ale nie...
|
|
Stecka Zofia (Nie okreslony) |
|
Stecka Zofia (22 IX 1917 Kraków), córka » Adama Wisłockiego, żona »
Konstantego Steckiego jun. Taterniczka, alpinistka, grotołaz, przewodnik tatrz.,
mgr nauk ekon.-polit. (w Poznaniu). W 1947 zamieszkała w Zakopanem.
Zaczęła uprawiać taternictwo na krótko przed II wojną świat., a kontynuowała
po wojnie. Nie wspinała się drogami najtrudniejszymi, ale przeszła wiele dróg
tatern. o średnich trudnościach, w latach 1970. również killka...
|
|
Stecki Konstanty jun. (Nie okreslony) |
|
Stecki Konstanty jun.(17 IX 1917 Zakopane - 22 VII Zakopane), syn » prof.
Konstantego Steckiego. Przewodnik i ratownik tatrz., taternik, grotołaz,
instruktor narc., literat, mgr ekonomii (studia w Poznaniu 1950).
Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939, po czym przez Węgry przedostał się
do Francji, gdzie walczył w 1940 w armii polskiej. Następnie w Anglii, od IX
1940 do końca wojny walczył w Pol. Marynarce Wojennej. W 1946 wrócił do Polski...
|
|
Stecki Konstanty sen. (Nie okreslony) |
|
Stecki Konstanty sen.(29 VII 1885 Hrubieszów, woj. lubelskie - 4 X 1978
Poznań). Botanik (na UJ studia roln. 1907 i bot. 1909, dr 1920), nauczyciel w
szkołach zakop. (1912-23), działacz ochrony przyrody, prof. Uniw. Pozn. (1925-39
i 1945-51) i WSR w Poznaniu (1951-60).
W 1910 leczył się na grużlicę w Sanatorium Dłuskich w Kościelisku, w 1911
osiadł w Zakopanem, gdzie był nauczycielem przyrody w szkole Ksawerego Praussa w
1912-14 i w...
|
|
Steczkowska Maria (Nie okreslony) |
|
Steczkowska Maria, krakowianka, córka Jana Kantego Steczkowskiego
(1800-1881), profesora matematyki na UJ w 1842-63. Do Zakopanego, skąd robiła
wycieczki w Tatry, przyjeżdżała z rodzicami i siostrą w 1854, 1856, 1857 i w
latach nast. prawie corocznie do 1864, a może i dłużej.
Dużo chodziła po Tatrach, przeważnie utartymi w owych czasach szlakami i
zwykle w towarzystwie prowadzonym przez góralskiego przewodnika. W 1864
prowadziła swego...
|
|
Stefański Witold (Nie okreslony) |
|
Stefański Witold (25 VII 1891 Kielce - 18 VII 1973 Warszawa). Zoolog,
parazytolog (uniw. w Genewie 1909-13, dr 1914), prof. nadzw. (1925) i zwycz.
(1935) na UW (1925-39 i 1946-52) i SGGW (1952-61) oraz kierownik Zakładu
Parazytologii PAN (1953--61). Członek koresp. (1952) i czł. rzecz. PAN (1956),
wiceprezes PAN (1962-65). W czasie II wojny świat. pod okupacją niem. w
Warszawie uczestniczył w tajnym nauczaniu.
Prowadził badania nad...
|
|
Stefkowska Polana (Nie okreslony) |
|
|
|
Stefkowski Potok (Nie okreslony) |
|
Stefkowski Potok; Štefkovský potok. S. Wypływa z » Brestowej
Jaskini przy Stefkowskiej Polanie i wpada do Zimnej Wody Orawskiej na pn.-wsch.
od wsi Zuberzec. S.P. powstaje w owej jaskini nie tylko z przenikających do niej
wód Zimnej Wody Orawskiej (przez ponor jej odnogi koło Brestowej Polany), ale
również ze znikających pod ziemią wód Wolarskiej Doliny i Doliny
Mącznicy.Przepływ wód Zimnej Wody przez jaskinię do S.P. był sztucznie...
|
|
Stehlíková Alena (Nie okreslony) |
|
Stehlíková Alena (ur. 1953). Czes. taterniczka i alpinistka, na pocz. lat
1980. jedna z czołowych w Czechosłowacji, z zawodu inż. Wspinała się latem i
zimą wielkimi nadzw. trudnymi ścianami w zespołach mieszanych i kobiecych (m.in.
z » Zuzaną Charvátovą-Hofmanovą), w Tatrach i w 1978-84 w in. górach: Alpy,
Kaukaz, Pamir, Himalaje.
Lit. - "HE" 1989. - Ivan Dieška: Horolezectví zblízka. Pr.
1989.
|
|