| olcha czarna (Rośliny) |
| |
olcha czarna lub olsza czarna (Alnus glutinosa), z rodziny
Brzozowatych (Betulaceae). Drzewo w Tatrach b. rzadkie, o liściach
prawie okrągłych, lepkich, lekko pofałdowanych, o niemal czarnej korze pni.
Pojawia się gł. na obrzeżu Tatr, zwł. po ich stronie pd.: w pobliżu Bielskiej Jaskini, nad wsią Stara Leśna, przy szosie do Cichej Doliny Liptowskiej w pobliżu tzw.
"Groffskiej cesty", przy Drodze Oswalda Balzera w pobliżu Chłabówki,...
|
|
| olcha szara (Rośliny) |
| |
olcha szara lub olsza szara (Alnus incana), z rodziny Brzozowatych (Betulaceae). Drzewo dorastające 20-25 m, występuje w
krainie uprawy i w piętrze regla dolnego, także na podobnych
wysokościach na pd. Tatr, najwyżej nad Szczyrbskim Jeziorem 1350 m. Podobna jest
nieco do olchy czarnej, tylko owalne jej
liście nie są lepkie, pod spodem białawo-szaro owłosione (stąd nazwa), na
szczycie wydłużone i zaostrzone, brzegiem gęsto i dość...
|
|
| olcha zielona (Rośliny) |
| |
olcha zielona lub kosa olcha (Alnus viridis), z rodziny
Brzozowatych (Betulaceae). Niewielki, do 2-2,5 m krzew o liściach
podobnych do szarej olchy, tylko znacznie mniejszych i trochę głębiej wcinanych.
Kwiaty, prawie równoczesne z liśćmi, ukazują się w maju i czerwcu. Według Bogumiła Pawłowskiego o.z. dziko nie występuje
ani w Tatrach, ani na Podtatrzu. W kilku miejscach, ma być tylko sadzona: nad Kuźnicami, w środk. części...
|
|
| Olcza (Nie okreslony) |
| |
Olcza (ok. 780-900 m). P. Jedno z większych i starszych osiedli
Zakopanego, w jego pn.-wsch. części, rozciągnięte wzdłuż dolnego biegu
Olczyskiego Potoku i na stokach okolicznych wzgórz, między Bystrem a Ustupem.O.
jest wymieniona po raz pierwszy w 1624, wtedy i w XVIII w. jeszcze jako osobna
wieś, potem jako część Zakopanego. Mieszkańcy O. mieli udziały na różnych halach
w Tatrach Pol., m.in. na Hali Olczysko i Gąsienicowej Hali.Nazwa:...
|
|
| Olczyska Dolina (Doliny) |
| |
Olczyska Dolina, dawniej po prostu Olczysko. P.Ciągnie się od
Jaszczurówki (ok. 900 m) zasadniczo ku pd. i w górę do Królowej Polany (ok.
1230-1270 m) u stóp Wielkiej Królowej Kopy (1531 m). Stąd dalej w górę ciągnie
się O.D. już tylko jako koryto Suchego Potoku Olczyskiego, które kończy się w
płytkiej depresji w dolnej części Królowej Równi (ok. 1500 m), na pn.-wsch.
stokach Małej Królowej Kopy (1577 m). Od zach. otaczają...
|
|
| Olczyska Polana (Nie okreslony) |
| |
Olczyska Polana (ok. 1035-1110 m), także Polana Olczysko.
P.Największa polana w Olczyskiej Dolinie, w jej środk. części, nad zach.
brzegiem Olczyskiego Potoku. Na wsch. skraju O.P. znajduje się Olczyskie
Wywierzysko.O.P. była niegdyś gł. polaną Hali Olczysko i stały na niej liczne
past. szopy.Nazwa: » Olczyska Dolina.
|
|
| Olczyski Potok (Nie okreslony) |
| |
Olczyski Potok (1067-ok.760 m) lub Olczanka (zwł. w dolnym biegu),
dawniej też po prostu Olcza (cały bieg). P. Powstaje w Olczyskiej Dolinie
jako wypływ z Olczyskiego Wywierzyska, płynie Olczyską Doliną do jej wylotu,
gdzie opuszcza Tatry, po czym przez Jaszczurówkę i Olczę dalej do Zakopianki (na
wys. ok. 760 m) jako jej pr. dopływ.W Jaszczurówce odpływ z cieplicy spływa do
O.P., ocieplając jego wody. Przy Olczyskim Wywierzysku do O.P....
|
|
| Olczyskie Wywierzysko (Nie okreslony) |
| |
Olczyskie Wywierzysko (1067 m). P.Duże źródło krasowe tryskające
na wsch. skraju Olczyskiej Polany. Jest to najobfitsze źródło w Tatrach Pol.:
wydajność zmienna, ok. 500 litrów wody na sek. (wg pomiarów sprzed 1900 r., dziś
o wiele mniej). Temp. wody ok. 4,5-5,2 C, co wskazuje na niezbyt wielką
głębokość żył wodnych zasilających to źródło. W pobliżu są dwa inne, mniejsze
źródła. O.W. bije na linii wielkiego pęknięcia...
|
|
| Olczysko, Hala (Nie okreslony) |
| |
Olczysko, Hala, na mapach i w literaturze także Olczyska Hala. P.
Dawna hala past., która obejmowała prawie całą Olczyską Dolinę bez jej górnego
odcinka zajętego przez Niżnią Królową Halę. Główną polaną H.O. (z budynkami
past.) była Olczyska Polana.Nazwa: » Olczyska Dolina.
|
|
| Olech Kazimierz Waldemar (Nie okreslony) |
| |
Olech Kazimierz Waldemar (6 VIII 1928 Kraśnik). Taternik (także
jaskiniowy), alpinista, fotograf górski, inż. mechanik (Politechn. Warsz.),
projektant przem. w Warszawie. Działacz Klubu Wys. (w latach 1960-tych sekr. i
skarbnik) i Pol. Związku Alpinizmu oraz Pol. Klubu Górskiego (m.in. wiceprezes w
1984-87).
Turystykę wysokogórską uprawiał od 1947, w lecie i zimą (na nartach), a
taternictwo od 1954, również latem i zimą, przechodząc...
|
|
| Olech Maria Agata (Nie okreslony) |
| |
Olech Maria Agata (12 II 1941 Nowy Sącz). Botaniczka, lichenolog, prof.
(od 1992), pracownik Inst. Botaniki UJ. Członek krak. Klubu Wysokogórskiego i
Klubu Tatrz. PTTK. Zajmuje się florą i zbiorowiskami porostów.Wydała dwie prace
o porostach w Beskidach Sądeckich (w 1972), a z Tatr: Materiały do flory
porostów Tatr polskich ("Fragm. Flor. et Geobot." 1974, "Zeszyty Nauk. UJ"
1981 i 1983) oraz rozprawę habilitacyjną Zbiorowiska porostów w...
|
|
| Olejarnia (Nie okreslony) |
| |
Olejarnia (ok. 1170 m?) lub Turnia Olejarnia. P.Wybitna skała na
zboczu Chochołowskiej Doliny, wznosząca się ok. 150 m ponad Chochołowskim
Potokiem, zaraz na pn.-zach. od Wyżniej Chochołowskiej Bramy. W skale tej
znajduje się Zbójnicka Dziura.Lud. nazwa Olejarnia pochodzi od kształtu tej
skały, podobnego do stępy (lud. stempy) w olejarni, tj. urządzenia do
wytłaczania oleju z siemienia lnianego.
|
|
| Olejník Ján (Nie okreslony) |
| |
Olejník Ján (10 V 1921 Włochy Spiskie = Spišské Vlachy). Słow.
nauczyciel, potem etnograf (uniw. w Pradze 1961, dr 1967) i muzeolog. W 1941-55
uczył w szkołach na Słowacji, m.in. w Sihelnem na Orawie (1943-45, kier. szkoły)
i w Górnym Smokowcu (1949-55).
W 1955-58 był kierownikiem wydziału szkolnictwa i kultury Rady Nar. w Starym
Smokowcu, a od 1 VII 1958 pracował jako etnograf najpierw w Muzeum TANAPu w
Tatrz. Łomnicy, a od 1968 w...
|
|
| Oleksynowa Krystyna (Nie okreslony) |
| |
Oleksynowa Krystyna, z domu Dajewska (25 VIII 1912 Lwów). Chemiczka (UJ,
dr), pracownik nauk. AR w Krakowie. Prowadziła badania w dziedzinie hydrochemii,
geochemii i gleboznawstwa.
W Tatrach Pol. w 1954-69 wsp. z Tomaszem Komornickim przeprowadziła badania
nad składem chemicznym wody w źródłach, potokach i stawach (ponad 900 punktów);
rezultaty są częściowo opublikowane w serii ich prac pt. Materiały do
poznania wód w Tatrach (cz....
|
|
| Olexa Josef (Nie okreslony) |
| |
Olexa Josef (15 VIII 1901 Brandýs nad Labem - 8 IV 1983 tamże, poch. w
Pradze). Czes. malarz i grafik (studia na ASP w Pradze). Od 1937 przyjeżdżał
często w Tatry i do Stwoły, w 1961-68 uczył w lud. szkole sztuki w
Popradzie.
W jego malarstwie i grafice (rysunki, drzeworyty) jest wiele pejzaży z Tatr
Słow. i z jego ulubionej Stwoły, np. Kriváň zo Štoly, Pohlad z Jahňačieho na
masív Lomnického štítu, Muráň nad Javorinom, Leto v...
|
|
| Olszewicz Bolesław (Nie okreslony) |
| |
Olszewicz Bolesław (5 I 1893 Warszawa - 24 I 1972 Wrocław, poch. na
cment. ewang.-reform. w Warszawie), brat » Wacława Olszewicza. Historyk
geografii i kartografii, prof. Uniw. Wrocł. 1946-63, autor licznych prac z
dziejów geografii i kartografii oraz historii nauki i kultury pol., krajoznawca
(od 1915 bibliotekarz PTK i czł. zarządu PTK).
Notatki dotyczące różnych tatrz. badaczy nauk. i instytucji działających w
Tatrach ogłaszał...
|
|
| Olszewicz Wacław (Nie okreslony) |
| |
Olszewicz Wacław (23 VII 1888 Warszawa - 20 VII 1974 Lwów, poch. na
cment. janowskim), brat »Bolesława Olszewicza, wuj » Witolda Mileskiego i » Jana
Reychmana. Historyk kultury pol., ekonomista, działacz gosp., bibliotekarz,
bibliotekoznawca, krajoznawca, działacz PTK.
W 1905 w obronie języka pol. był członkiem szkolnego komitetu strajkowego w
Warszawie i został wydalony ze szkół ros., po czym studiował w Paryżu i Brukseli
(dr nauk...
|
|
| Olszewski Bronisław Ludwik Józef (Nie okreslony) |
| |
Olszewski Bronisław Ludwik Józef (2 VII 1874 Lwów - 24 XII 1959 Kraków).
Malarz, pedagog, publicysta, krytyk artyst., psycholog, z wykształcenia także
prawnik. Studia malarskie w krak. ASP i za granicą. Od 1909 był nauczycielem
rysunku w szkołach średnich, gł. w Krakowie, a w 1923-25 w Zakopanem, gdzie
również prowadził Szkołę Malarską. W Krakowie był działaczem Związku Plastyków i
Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych.
Uprawiał...
|
|
| Olszewski Józef (Nie okreslony) |
| |
Olszewski Józef (16 VI 1939 Zakopane). Taternik, alpinista, przewodnik i
ratownik tatrz., z wykształcenia technik budowlany.Taternictwo uprawiał od ok.
1955 (członek Klubu Wys. od 1958), uczestniczył w przejściu nowych dróg w lecie
i w zimie, przeszedł » Grań Tatr w lecie 1960 i zimą 1979.Wspinał się w Alpach w
1977 i 1979. Brał udział w wyprawach alpin. od 1967: w Kaukaz (5 razy), Pamir
1970 i 1972 (z wejściami na szczyty siedmiotysięczne i...
|
|
| Olszewski Przemysław (Nie okreslony) |
| |
Olszewski Przemysław (23 VI 1913 Kraków - 16 XII 1972 Olsztyn), syn
malarza » Bronisława Olszewskiego. Limnolog (hydrobiologia, hydrochemia,
rybactwo), inż. rolnictwa (UJ 1937) i dr rolnictwa (UJ 1945), w 1936-51
pracownik Zakładu Ichtiobiologii i Rybactwa UJ (w czasie wojny: Institut für
Fischerei), w 1954-72 prof. WSR (od 1972 Akademia Roln.-Techn.) w
Olsztynie-Kortowie.
Badacz jezior tatrz. i mazurskich, propagator ochrony naturalnego...
|
|
| Olszyński Marcin (Nie okreslony) |
| |
Olszyński Marcin(1829 Warszawa - 5 XII 1904 tamże). Rysownik, fotograf (od
ok. 1855), właściciel zakładu fot. w Warszawie; pod koniec życia kustosz Muzeum
Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.
Jeden z pierwszych fotografów tatrz. W 1860 zrobił wycieczkę w Tatry wsp. z
Wojciechem Gersonem, Alfredem Schouppé i Julianem Ceglińskim. Wówczas
fotografował w Tatrach, co zostało uwidocznione na akwareli Gersona W Tatrach
.Zachowały się reprodukcje...
|
|
| omieg górski (Nie okreslony) |
| |
omieg górski (Doronicum austriacum ), z rodziny Złożonych
(Compositae ). Wysoka, do 1,5 m roślina, o liściach łodygowych kształtu
skrzypcowatego, o dużych (5-8 cm średnicy) koszyczkach kwiatowych; kwiaty
języczkowate żółte, długie, liczne, tylko żeńskie; kwiaty wewnątrz koszyczka
rurkowate, obupłciowe.Jest to jedna z roślin typowych dla » ziołorośli;
występuje na każdym podłożu, podchodzi w Tatrach do 2120 m; dość...
|
|
| Onyszkiewicz Janusz (Nie okreslony) |
| |
Onyszkiewicz Janusz (18 XII 1937 Lwów). Taternik, alpinista, grotołaz,
matematyk (UW, dr 1967), polityk, poseł na Sejm od1989, wicemin. obrony nar.
1990-92, w 1992-93 i od 1997 min. obrony narodowej. Czł. Klubu Wys. w Warszawie
i Speleoklubu Warszawskiego (członek hon.).
Taternictwo uprawiał od ok. 1957, w lecie i zimie. W 1961 i 1962 wspinał się
w Alpach. Uczestniczył w pol. wyprawach alpin. w Hindukusz 1972 (dokonał wejścia
na Noszak 7492...
|
|
| opady (Nie okreslony) |
| |
opady. Tatry mają największą po Sudetach roczną sumę opadów w Polsce, od
1500 do 1600 mm, a tylko wyjątkowo więcej w niektórych miejscach grani głównej
Tatr i na krańcowych zach. skrzydłach.Na terenie tatrz. opady nie są
równomiernie rozłożone, zróżnicowanie ilościowe zależy od wielu czynników, m.in.
od wzniesienia n.p.m., od ekspozycji na wiatr, od kierunku dolin, od wysokości
względnej grzbietów itd. Suma o. na ogół zwiększa się...
|
|
| Opalone (Nie okreslony) |
| |
Opalone (ok. 1450 - ok. 1760 m). P. Długi, trawiasto-lesisty
grzbiet ciągnący się spod piramidy szczytowej Opalonego Wierchu ku pn.-wsch. aż
do Roztockiego Siodła (przed Roztocką Czubą). Ku Dolinie Roztoki grzbiet
Opalonego opada częściowo urwiskami skalnymi.Przez trawiastą rówień stanowiącą
górną część Opalonego (zwaną Wolarnią nad Kępą) przechodzi popularny szlak tur.
wiodący z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Świstówkę...
|
|
| Opalony Wierch (Nie okreslony) |
| |
Opalony Wierch (2124, 2115 m); Opálený vrch; Opalone Wierch; Opalone
Wierch. P. Drugi po Miedzianem wybitny szczyt w grani oddzielającej
Dolinę Pięciu Stawów Polskich od Doliny Rybiego Potoku.Od Miedzianego oddziela
go Marchwiczna Przełęcz. Długi grzbiet ciągnący się od O.W. ku pn.-wsch. do
Roztockiej Czuby, to » Opalone. O.W. ma dwa wierzchołki: główny, pd. (2124, 2115
m) i pn. (ok. 2105 m).
|
|
| opocznik białorzytka (Nie okreslony) |
| |
opocznik białorzytka lub po prostu białorzytka
(Oenanthe oenanthe ), z rodziny Drozdowatych (Turdidae ). Ptaszek
wielkości dużego wróbla, o czarnym pasku sterówek na końcu ogona i śnieżnobiałym
upierzeniu pokryw nadogonowych, stąd nazwa (w gwarze podh. rzyć, rzytka , to zadek, zadeczek).O.b. w Tatrach zalatuje aż do
piętra halnego, a czasem nawet pojawia się na niektórych...
|
|
| Oppenheim Józef (Nie okreslony) |
| |
Oppenheim Józef (15 VI 1887 Warszawa - 28 I 1946 wieś Kościelisko, poch.
w Zakopanem). Narciarz, taternik, ratownik górski (wieloletni kier. TOPR),
fotograf górski. W młodych latach był działaczem lewicowym (III Proletariat);
aresztowany przez władze ros., uciekł z więzienia i schronił się za granicą. Nie
ukończył studiów na politechnikach, potem pracował w Krakowie.
W 1910 z grupą narciarzy z krak. AZS przybył na wycieczkę do...
|
|
| Optymista (Nie okreslony) |
| |
"Optymista". Początkowo ilustr. biuletyn powielany Klubu Wysokogórskiego
w Katowicach, potem drukowane ilustr. czasopismo, ukazujące się nieregularnie.
Tematyka: taternictwo i alpinizm, zwł. polski, oraz sprawy środowiska Klubu Wys.
w Katowicach, ale ze wzrastającym udziałem spraw sportu wspinaczkowego w
skałkach i na sztucznych ścianach.
Pierwszy numer ukazał się 26 V 1986 jako "Materiały na Walne Zebranie Klubu
Wysokogórskiego w...
|
|
| Orava (Nie okreslony) |
| |
"Orava". Słow. czasopisma regionalne o takim tytule wydawano kilkakrotnie
na Orawie: 1. Miesięcznik "Orava" wychodzący w Namiestowie w 1905-07 (3
roczniki, razem nrów 18). Red.: August Ráth. - 2. Czasopismo "Orava" wydawane w
Dolnym Kubinie w 1923-26. - 3. Dwutygodnik "Orava" ukazujący się w Dolnym
Kubinie w 1929-32. - 4. Tygodnik "Orava" wychodzący w Niżniej od 1951 jako
czasopismo zakładów "Tesla Orava".
|
|
