| Bohuš Ivan (Ludzie) |
| |
Bohuš Ivan (27 XI 1924 Dechtary = Dechtáre, Liptów),
syn » Eugena Bohuša. Słow. historyk
regionalny Tatr i Podtatrza, publicysta, muzeolog. W 1942-49
sekr. dyrekcji uzdrowiskowej Starego
Smokowca, a równocześnie w 1945-50 sekr. oddziału pogotowia ratunkowego
tatrz. (Záchranný zbor KSTL) w Starym Smokowcu i inicjator założenia Górskiej
Służby (Horská služba) w 1950 oraz w 1946-48 red. stałego działu tatrz. w radiu
koszyckim. Następnie w...
|
|
| boimka dwurzędowa (Nie okreslony) |
| |
boimka dwurzędowa (Oreochloa disticha, w dawniejszych pol. florach
Sesleria disticha), z rodziny Traw (Gramineae). Niewysoka trawa o
liściach cienkich, szydlasto zwiniętych, a kłoskach okrągławo-owalnych,
skierowanych w jedną stronę, najczęściej nabiegłych niebieskawo lub fiołkowo.
Rośnie tylko na granicie, w postaci niewielkich kępek od 10 do 30 cm wysokich.
Razem z » sitem skuciną tworzy charakterystyczny zespół...
|
|
| Bojczuk Mychajło (Ludzie) |
| |
Bojczuk Mychajło (30 X 1882 Romanówka k. Tarnopola -
1938 Kijów).
Ukr. malarz, twórca ukraińskiej nowobizantyjskiej szkoły malarskiej. W
1899-1905 studiował w Wiedniu i w krak. ASP (u Leona Wyczółkowskiego ), potem w Monachium i
Paryżu. Wystawiał w Krakowie i Lwowie.W 1917-30 i 1932-36 był prof. Ukr. ASP w
Kijowie. Ożeniony z pol. malarką, Zofią Nalepińską (1883-1938), jedną z sióstr
poety Tadeusza Nalepińskiego . B. w 1938
wraz z...
|
|
| boksyt (Nie okreslony) |
| |
boksyt . Skała osadowa o barwie najczęściej czerwonawej, szarej lub
brunatnej, obfitująca w wodorotlenki glinu obok in. przymieszek. W Tatrach,
m.in. w Dolinie Białego, znaleziono ślady boksytu, nieopłacalne jednak do
eksploatacji.
|
|
| Boldireff Włodzimierz (Ludzie) |
| |
Boldireff Włodzimierz (15 I 1883 Paryż - 21 IV 1970
Łódź), syn Polki i Rosjanina, w dzieciństwie mówiący tylko po franc., w 1925
przyjął nazwisko Strzemiński (usynowił go dziadek żony, powstaniec z 1863).
Turysta tatrz., taternik i narciarz,
inż. budowy dróg i mostów.
W Paryżu opiekowali się nim częściowo Kazimierz i Bronisława Dłuscy . W celu nauki
języka pol. wysłała go matka w 1895 do gimnazjum w Krakowie pod opiekę...
|
|
| Bolesław Chrobry, król (Ludzie) |
| |
Bolesław Chrobry, król (967-1025).
Nie są znane żadne hist. przekazy o pobycie króla tego w Tatrach , występuje on jednak w niektórych
podaniach lud. o » śpiących rycerzach
.
|
|
| Bolesław Śmiały, król (Ludzie) |
| |
Bolesław Śmiały, król (ok. 1040-1081).
W źródłach hist. nie ma żadnych danych o pobycie tego króla w Tatrach , natomiast Seweryn Goszczyński
w swoim
Dzienniku podróży do Tatrów (1853) pisze, że na Podhalu istnieje lud. podanie, iż król ten
wciąż błąka się w Tatrach, pokutując za swe grzechy, jednakże podh. podania lud.
najczęściej mówią o królu Bolesławie Śmiałym w związku ze » śpiącymi...
|
|
| Boller Ludwig (Ludzie) |
| |
Boller Ludwig (1862 Frankfurt - V 1896 Monachium).
Malarz niem. Malował
przeważnie krajobrazy. Współpracował przy malowaniu Panoramy
Racławickiej. Był jednym z gł. twórców » Panoramy Tatr .
Przy jej wykończaniu w Monachium spadł z rusztowania i w kilka dni potem
zmarł.
|
|
| Bombówna Maria (Ludzie) |
| |
Bombówna Maria (13 XII 1922 Kraków). Limnolog,
hydrochemik, pracownik nauk. (dr) Zakładu Biologii Wód PAN w Krakowie.
Badała chemizm jezior w Tatrach Pol . oraz rzeki Dunajec i niektórych potoków tatrz
. Tematyki tej dotyczy szereg jej prac, np. Hydrochemical investigations
of the Morskie Oko lake and the Czarny Staw lake above the Morskie Oko in the
Tatra Mountains ("Komit. Zagosp. Ziem Górs. PAN" nr 11, 1965),...
|
|
| Boniecki Aleksander (Ludzie) |
| |
Boniecki Aleksander (1886 - 8 IX 1963 Kraków).
Prawnik, działacz narc., wieloletni prezes TTN
oraz wiceprezes (do 1939) i prezes (1945-49) PZN. Autor
szkicu Historia narciarstwa polskiego 1907-1914 ("Narc. Pol." 1925) i in. artykułów na tematy
narciarskie.
|
|
| boraks (Terminologia) |
| |
Narc. nazwa gatunku śniegu. Powstaje ze świeżego puchu, którego
wierzchnia warstwa pod wpływem promieni słonecznych stapia się w cieniutkie małe
płytki, oślepiająco lśniące w słońcu. Jest to doskonały śnieg dla narciarzy.
Powstaje tylko w zimie; na wiosnę, przy silniejszej operacji słonecznej, tworzy
się już firn.
|
|
| Borbás Vince (Ludzie) |
| |
Borbás Vince (29 VII 1844 Ipolylitke, Węgry - 7 VII 1905 Kluż = Cluj,
Kolozsvár, wówczas
Węgry, obecnie Rumunia).
Wybitny węg. botanik, prof. uniw. w Budapeszcie i od 1902 w Kluż, gdzie był
też kier. ogrodu botanicznego. Autor licznych prac nauk., z których wiele
(przeważnie drobnych) dotyczy Tatr i Podtatrza
, gdzie prowadził badania terenowe. Jedna z jego
większych prac z...
|
|
| Borek (Przełęcze) |
| |
Borek; Przez przełęcz Borek prowadzi droga
jezdna z Orawic do Habówki (przez Mihulczą Dolinę i Błotną Dolinę ).
|
|
| Boretti-Onyszkiewicz Witosława (Ludzie) |
| |
Boretti-Onyszkiewicz Witosława ( primo voto
Szumańska, 15 VIII 1933 Kulczyn pod Włodawą, zm. 19 IX 1967 w Kaukazie),
pierwsza żona » Janusza Onyszkiewicza .
Geolog (UW, dr 1966), speleolog, taterniczka
, alpinistka.
W Tatrach w Śnieżnej
Jaskini w 1960 osiągnęła głęb. 430 m, a w 1961 aż 640 m (ówczesne dno, nowy
pomiar 568 m), co w skali świat. dało jej wśród kobiet piątą lokatę
głębokościową. W 1966 przeszła gł. ciąg...
|
|
| Borkowski Józef Dunin- (Ludzie) |
| |
Borkowski Józef Dunin- (19 II 1879 Florencja - 3 VII
1920 pod Czernichowem nad Horyniem, poch. w Krakowie).
Chemik, potem wojskowy (ppłk WP), narciarz wysokogórski, taternik . Studiował w Dreźnie i Paryżu, potem
był asystentem w Krakowie na UJ.
Od 1907 uprawiał taternictwo i narciarstwo w Tatrach (poprzednio w Alpach). W 1907 razem z
Mariuszem Zaruskim dokonał I wejścia zim.
(na nartach) na Kozi Wierch , co było
wówczas czołowym...
|
|
| Borkowski Sławomir Dunin- (Ludzie) |
| |
Borkowski Sławomir Dunin- (3 IX 1909 - 6 XI 1958
Monachium).
Dziennikarz warsz., prozaik, taternik ,
czł. Klubu Wys . od 1940. Taternictwo
uprawiał od ok. 1932, m.in. z Janem Staszlem
, Stanisławem Motyką , Tadeuszem Orłowskim i Maciejem Zajączkowskim
. Od 1932 lub wcześniej pisywał do prasy na różne tematy tatrz., a
pod pseud. Mirko Borkowicz ogłosił nowele tatrz. Zemsta gór ("Prz.
Sport."...
|
|
| Borkowski Stanisław Dunin- (Ludzie) |
| |
Borkowski Stanisław Dunin- (3 V 1782 Ruda w Galicji -
29 XII 1850 Lwów). Geolog, pierwszy pol. mineralog, literat, działacz społ.
Studia na Akad. Górn. we Freibergu i w Paryżu. Autor prac nauk., podróżniczych i
in.
Ogłosił anonimowo List podróżnego, który odwiedził Tatry ("Pam. Lwow."
1816), z wiadomościami z zakresu geologii, botaniki i etnografii, a pod swoim
nazwiskiem pracę Lagerung des Kalksteines von Czorsztyn und...
|
|
| Borowa Woda (Woda) |
| |
Borowa Woda;
Główny strumień Doliny Borowej Wody ,
który naprzeciw kościoła w Zubercu wpada od
lewej (pd.) strony do płynącej przez tę wieś Zuberskiej Wody (a ta poniżej Zuberca
uchodzi do Zimnej Wody Orawskiej ).
B.W. powstaje u podnóża wzgórza Klinik z połączenia
Klinkowej Wody (płynącej spod Pośredniej
Huciańskiej Przełęczy ) ze Spadowym
Potokiem (płynącym spod Białych Wrótek w zach. grani Białej Skały )....
|
|
| Borowej Wody, Dolina (Doliny) |
| |
Borowej Wody, Dolina; Jedna z górnych odnóg
Doliny Borowej Wody podchodzi ku pd.-zach., pod Pośrednią Huciańską Przełęcz , inna,
najdłuższa (Spadowy Jar, Spadový jarok), wcina się w pn.-zach. stoki Białej Skały i sięga aż pod Białe Wrótka w jej
zach. grani. Główny strumień w Dolinie Borowej Wody to » Borowa Woda .
W dolnej części D.B.W. są pola uprawne, łąki i pastwiska, wyżej (zwł. na
stokach tatrz.) dolina i jej zbocza...
|
|
| Borowski Kajetan (Ludzie) |
| |
Borowski Kajetan . Szlachcic herbu Jastrzębiec, bar. austr., właściciel
Sieniawy i kilku wsi w Wadowickiem, czł. Stanów Galicyjskich z grupy
Herrenstand. (Herb Jastrzębiec wraz z
tytułem barona był nadany w 1808 Józefowi Borowskiemu przez austr. ces.
Franciszka II).
W 1824 góralscy współwłaściciele tzw. Dóbr Siedmiu Gmin (sięgających w głąb Tatr ) wybrali bar. Kajetana B. na swego
pełnomocnika, ale on zamiast bronić ich praw...
|
|
| borówki (Rośliny) |
| |
borówki (Vaccinium), z rodziny Wrzosowatych (Ericaceae). W
Tatrach występują trzy gatunki: borówka czarna (Vaccinium myrtillus), zwana też czarną jagodą, a niekiedy - nawet w niektórych
podręcznikach i florach - czernicą, ale ta ostatnia nazwa jest niesłuszna,
przynależy bowiem jeżynie (Rubus); górale czarne jagody nazywają po prostu borówkami; b. brusznica
(V. vitis-idaea), u górali bruśnice; b. bagienna...
|
|
| borsuk (Nie okreslony) |
| |
borsuk (Meles meles), z rodziny łasicowatych (Mustelidae).
Nazywany czasem potocznie jaźwiec. Ma długi szarobiaławy włos, brzuch i piersi
brunatnawoczerniawe, po obu stronach głowy od pyska poprzez oczy ciągną się
charakterystyczne czarne pręgi, z każdej strony po jednej. B. jest
wszystkożerny, zamieszkuje głęboko wykopane nory, wiosną, zwykle ok. marca miewa
młode. Przez długi czas mniemano, że b. nie przebywa w Tatrach, dopiero...
|
|
| Borúth Andor (Ludzie) |
| |
Borúth Andor (18 VII 1873 Sátoraljaújhely =
Slovenské Nové Mesto, okres Trebišov - 22 VIII 1955 Tatranská Polianka).
Węg. malarz (studia w Budapeszcie, Monachium i Paryżu do 1897). Uprawiał
malarstwo portretowe, rodzajowe i sakralne. Wystawiał na Węgrzech i za granicą.
Jego obrazy znajdują się w galeriach w Słowacji, na Węgrzech i w in. krajach. Do
1911 mieszkał gł. w Budapeszcie.
Od 1901 przyjeżdżał na dłuższe pobyty w...
|
|
| Bośniacki Tadeusz Maciej (Ludzie) |
| |
Bośniacki Tadeusz Maciej (ok. 1911 - 24 VIII 1932 w
Tatrach).
Taternik (czł. STAZS Kraków), narciarz
(czł. krakowskiej Sekcji Narc. AZS), student politechn. lwow. W zimie 1932 brał
udział w zawodach narciarskich.
Taternictwo zaczął uprawiać w 1928 lub nawet wcześniej,
zrazu ze swym kuzynem Zygmuntem Bośniackim ,
potem z in. taternikami. W 1931 z Janem
Kiełpińskim i Alfredem Szczepańskim
przeszedł nowe drogi na Jaworowy Szczyt...
|
|
| Bośniacki Zygmunt (Ludzie) |
| |
Bośniacki Zygmunt (1837 Krosno - 23 VII 1921 we
Włoszech). Lekarz, z zamiłowań najpierw botanik, potem geolog i paleontolog,
wybitny paleoichtiolog.
Od 1856 studiował medycynę na UJ, w 1862 otrzymał doktorat na podstawie nie
ogłoszonej drukiem rozprawy Mchy i torfowce na Tatrach, Pieninach i Beskidzie
rosnące. Jako lekarz praktykował w Krośnie, a w sezonach letnich 1870-74 był
lekarzem zdrojowym w Iwoniczu i za te lata wydał roczne...
|
|
| Bośniacki Zygmunt (Ludzie) |
| |
Bośniacki Zygmunt (1907 - 1981). Krak. narciarz,
działacz narc., taternik i fotograf tatrz.
W latach międzywoj. był jednym z gł. działaczy Sekcji Narc. AZS w Krakowie , w 1931-33 jej
prezesem. Prowadził wycieczki zbior. w Tatry
, uczestniczył w zawodach narciarskich. Był dobrym fotografem tatrz. i
zdobywał nagrody na fot. konkursach SNAZS w Krakowie. Taternictwo uprawiał m.in.
w 1928 ze swym kuzynem, Tadeuszem Bośniackim
.
|
|
| Botto Ján (Ludzie) |
| |
Botto Ján (27 I 1829 Vyšný Skálnik, obecnie Velké
Teriakovce, okres Rimavská Sobota - 28 IV 1881 Bańska Bystrzyca). Poeta słow.,
najwybitniejszy balladysta szkoły szturowskiej, z zawodu inżynier.
W 1843-47 uczył się w liceum ewang. w Lewoczy na Spiszu , gdzie był aktywnym czł.
stowarzyszenia Jednota mládeže slovenskej. Z tych lat datuje się wpływ Mickiewicza na niektóre jego utwory. Symbolizm
Tatr i Krywania...
|
|
| Botyz (Ludzie) |
| |
Botyz albo Batyz, także Bothys, Botiz i Batis (ok.
1230? - przed 1309), syn grafa Marka z Markuszowiec na Spiszu . Za swoje wojenne zasługi komes Botyz
dostał w 1264 od węg. króla Beli IV duży obszar ziemi na Spiszu, obejmujący
teren, na którym powstały potem wsie Batyżowce
, Gierlachów , Mięguszowce i Stwoła . To nadanie król. obejmowało też dużą
połać Tatr sięgającą od Wielickiej Wody po Grań Baszt . Część tego obszaru leżącą u...
|
|
