E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

  Przeglądasz dział: Nie okreslony
ilość pozycji w dziale: 3073
Zmień dział na:
 
chwyt
   chwyt (zdrobn.: chwycik). W terminologii tatern. oznacza najczęściej to, czego się chwyta taternik przy wspinaniu, a więc odpowiedni fragment rzeźby skalnej (np. mały występ skalny, małe zagłębienie w skale lub krawędź szczeliny skalnej), natomiast w takim znaczeniu taternicy nie używają słowa uchwyt.
więcej
ciemierzyca (ciemiężyca) zielona
   ciemierzyca (ciemiężyca) zielona (Veratrum lobelianum ), z rodziny Liliowatych (Liliaceae ). Bylina dochodząca wys. 1,5 m, o dużych, szerokich, sfałdowanych wzdłuż liściach, osadzonych na łodydze naprzemianlegle i obejmujących ją. Kwiatostan tworzy szczytową wiechę o kilku do kilkunastu bocznych gałązkach. Poszczególne kwiatki są zielonawożółtawe, o 6 działkach okwiatu. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Jest b....
więcej
cieplice
   cieplice . Są to ciepłe źródła czyli termy. Występują w formie naturalnej u samego podnóża Tatr w dwóch miejscach: w Jaszczurówce na Podhalu i w Jaszczurzycy na Orawie. Woda tych źródeł nie robi wrażenia b. ciepłej, ma bowiem 15-19 C, tj. tyle co woda rzek niżowych w lecie, a nawet mniej. W porównaniu jednak z b. zimną wodą źródeł i potoków tatrz. są to rzeczywiście cieplice. Ich wyższa temperatura wynika stąd, że tryskają ze...
więcej
ciepłota powietrza
   ciepłota powietrza . W Tatrach jest przeciętnie znacznie niższa w porównaniu z nizinami. Co każde 100 m wzniesienia obniża się temperatura (ciepłota) powietrza o ok. 0,55 C (w pasie umiarkowanym półkuli pn.). Zarówno więc średnie temperatury dzienne, jak średnie dla danej pory roku i średnie roczne są w Tatrach niższe w porównaniu z odpowiednimi temperaturami na niżu. Np. średnia roczna c.p. dla Krakowa (ok. 250 m n.p.m.) wynosi 8,2 C, dla...
więcej
cieśniawa
   cieśniawa . Zwężona część doliny, wąwozu lub żlebu.
więcej
cietrzew
   cietrzew (Lyrurus tetrix ). Ptak należący do rzędu kuraków (Galliformes ), nieco większy od kury domowej. Samiec jest czarny, w okresie godowym z szafirowym połyskiem, ogon ma wycięty w charakterystyczny kształt liry, białą pręgę na skrzydłach, ponad okiem brodawkową narośl, tzw. różę, powiększającą się na wiosnę w okresie godowym. Samica, cieciorka, jest nieco mniejsza od samca, rdzawobrunatna, ogon ma mniej wycięty....
więcej
cios
   cios . Jest to podzielność skały w określonych kierunkach wzdłuż pewnych powierzchni, tzw. powierzchni lub płaszczyzn ciosowych. Podzielność ta powstała przy krzepnięciu i kurczeniu się granitu pod wpływem występujących napięć i tworzeniu się sieci szczelin. Niekiedy także wskutek ciśnienia górotwórczego, a również ruchów tektonicznych. Odbywało się to w głębi ziemi pod przykryciem in. skał. Przebieg płaszczyzn ciosowych...
więcej
cis
   cis (Taxus baccata ), z rodziny Cisowatych (Taxaceae). Drzewo dorastające do 15 m, igły ma szerokie, płaskie jak u jodły, ale bez białych pasków pod spodem i ciemniej zielone z wierzchu; są trujące. C. nie wydaje szyszek, tylko czerwoną, kubeczkowatą osnówkę, podobną do jagody, wewnątrz której tkwi czarne nasienie. Osnówkę tę chętnie zjadają ptaki - nie jest trująca. C. jest rośliną rozdzielnopłciową i dwupienną:...
więcej
ciśnienie powietrza
   ciśnienie powietrza (atmosferyczne). Im wyżej w górę, tym krótszy jest słup powietrza nad nami, tym mniejsze zatem jego ciśnienie. Na poziomie morza (poziom zerowy) c.p. wynosi 760 mm słupka rtęci w barometrze; w Zakopanem na wys. ok. 845 m średnie ciśnienie roczne wynosi ok. 689 mm; na Gąsienicowej Hali (1520 m) ok. 634 mm; na Gierlachu (2663 m) ok. 533 mm. Obliczono, że w stosunku do ciśnienia na poziomie morza, w Zakopanem brak już ok. 9% masy...
więcej
ciupaga
   ciupaga . Podh. nazwa grubej laski, zakończonej u góry żelazną lub stalową siekierką, a z dolnym końcem okutym w szpic. Była często noszona na wycieczkach w Tatry przez dawnych przewodników góralskich i przez pol. turystów, obecnie już rzadko. Służyła nie tylko do podpierania się, lecz także do rąbania drzewa oraz do wyrąbywania stopni w twardym śniegu. Była też zawsze używana przez juhasów i baców; b. ozdobne są tzw. ciupagi...
więcej
Čižák Pavol
   Čižák Pavol , także Csizák lub Csizsák Pál (zm. ok. 1945). Przewodnik tatrz. ze Spisza. Na przełomie XIX i XX w. uczestniczył w szeregu nowych wejść w Tatrach, m.in. w IV wejściu na Staroleśny Szczyt z I wejściem na jego zach. wierzchołek (w 1896), I wejściu na Litworowy Szczyt (1897), Wielicki Szczyt (1897) i Małą Granacką Turnię (1905) oraz w I wejściu "drogą przewodników spiskich" na Ostry Szczyt (1907). Uprawiał przewodnictwo do...
więcej
cmentarz
   cmentarz , cmentarzyk, cmentarzysko (termin topogr.). W Tatrach jest to górski kocioł, kociołek lub kotlinka albo taras o dnie pokrytym piargiem lub złomami skalnymi, zwł.w miejscu bardziej odludnym, np. » Cmentarzysko u stóp Wideł.
więcej
cmentarz nowy w Zakopanem
   cmentarz nowy w Zakopanem , przy ul. Nowotarskiej. Założony w 1908. Podobnie jak na starym cment. są tu groby wielu osób zasłużonych lub znanych w dziejach Podhala i Tatr. Są tu pochowani słynni przewodnicy tatrz.: Szymon Tatar starszy, Klimek Bachleda i in.; taternicy: Mieczysław Świerz, Mieczysław Szczuka, siostry Skotnicówny, Wincenty Birkenmajer, Krzysztof Berbeka i wielu in.; naukowcy, którzy prowadzili badania w Tatrach, jak Borys Wigilew,...
więcej
cmentarz stary w Zakopanem
   cmentarz stary w Zakopanem , koło starego kościoła przy ul. Kościeliskiej. Część gruntu, na którym znajduje się obecnie ten cmentarz, nazywała się Pęksów Brzyzek. Jego właściciel, Jan Pęksa, w 1848 (?) podarował go na cmentarz, który dlatego jest zwany Pęksowym Brzyzkiem. Był to pierwszy cmentarz w Zakopanem (poprzednio chowano zmarłych w Chochołowie). Cmentarz ten potem powiększono o sąsiednie parcele, a w czasie II wojny świat....
więcej
cmentarze
   cmentarze . W samych Tatrach jedynym cmentarzem rzeczywistym jest pamiątkowy cmentarzyk partyzantów w Zuberskiej Dolinie k. Zwierówki. Ponadto k. Popradzkiego Stawu, pod Osterwą, znajduje się » Tatrzański Cmentarz Symboliczny. Na cmentarzach Podtatrza pochowano wiele osób związanych blisko z Tatrami. Najważniejsze takie c. na Podtatrzu Pol., to » cmentarz stary w Zakopanem i » cmentarz nowy tamże. W słow. uzdrowiskach podtatrz. (przy...
więcej
cuha
   cuha (nie cucha ani czucha). Ubiór góralski: wierzchnie okrycie, rodzaj kurtki nie do wdziewania na rękawy wąskie i ciasne, tylko do zarzucania na siebie niby krótką pelerynę. Zawiązuje się ją lub zapina na piersiach pod szyją. Cuhę szyje się z białego filcu (takiego jak góralskie spodnie - portki) i ozdabia kolorowym haftem na plecach, przy szyi i na rękawach. W rękawie Sabała zawsze nosił gęśle. C. była normalnym okryciem góralskim na...
więcej
cyrhla
   cyrhla , w wymowie lud. i potocznej także cyrla. Na Podhalu i w sąsiednich regionach występuje często w nazwach geogr. (np.Toporowa Cyrhla lub gdzie indziej po prostu Cyrhla), ale pierwotnie jako słowo pospolite cyrhla oznaczało polanę, która powstała przez wykarczowanie lasu. Słowo cyrhla (pisane też błędnie cyrchla, cyhrla i cyrla) wbrew opublikowanym przypuszczeniom nie pochodzi od słowa » cerkiel lub cyrkiel, lecz od...
więcej
cyrkuł sądecki
   cyrkuł sądecki . Cyrkuł (lub obwód) był jednostką administracji państw. pod zaborem austr. w Galicji, która w 1772 została podzielona najpierw na 6 cyrkułów, a następnie na 18. Urząd cyrkularny ze starostą na czele (i podległymi mu komisarzami) był władzą nadrzędną dla »dominiów. Cyrkuły istniały do 1867, kiedy Galicję podzielono na powiaty (zwane też starostwami lub starostwami powiatowymi). W latach 1772-1867 Podhale wraz z...
więcej
czarcia miotła
   czarcia miotła . Gęste skupienia pędów w koronach niektórych jodeł, rzadziej świerków, a niekiedy nawet i kosówki. Skupienia te wyglądają jak małe, gęste krzaczki. Gałązki ich są drobniejsze niż normalne, a igły znacznie krótsze i mniejsze. Powstanie takich czarcich mioteł, zwanych też kołtunami, przypisywane jest podrażnieniom organizmu rośliny, wywołanym przez pasożytowanie na gałęziach zarażonego drzewa pewnych gatunków grzybów...
więcej
czasopiśmiennictwo
   czasopiśmiennictwo . Od dawna Tatrami i Podtatrzem zajmują się wyłącznie lub w szerszej mierze zarówno liczne czasopisma właściwe (tygodniki, miesięczniki, kwartalniki itp.) jak i publikacje pokrewne: wszelkie periodyki od dzienników do roczników i dwuroczników, biuletyny, samoistne periodyczne sprawozdania, periodyczne informatory, jednodniówki. Poniżej ogólnie omówione są tylko najważniejsze dla Tatr periodyki; dokładniejsze dane o wielu z...
więcej


Pierwsza [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024