|
|
|
Przeglądasz dział: Nie okreslony
ilość pozycji w dziale: 3073 |
Zmień dział na:
|
|
|
biwak |
|
biwak . W turystyce i taternictwie b. oznacza nocleg pod gołym niebem
nieprzewidziany lub też planowany ale bez zakładania obozu przeznaczonego na
dłużej. Biwakowanie ułatwia namiot i śpiwór, ale zasadniczym sprzętem biwakowym
jest płachta biwakowa.
|
|
blacha |
|
blacha . 1. W żargonie przewodnickim, tatern. i tur.: duża metalowa
odznaka przewodnika tatrz., dawniej wytłaczana, potem emaliowana. - 2. W gwarze
podh.: płyta skalna.
|
|
blok |
|
blok . Większy odłam skalny, wanta, głaz. W taternictwie blok nadający
się do asekuracji to blok asekuracyjny; blok może być luźny (ale wtedy rzadko
kiedy nadaje się do asekuracji) lub zespolony ze swym podłożem. Lita, skalna
masa wyodrębniająca się jako wierzchołek szczytu górskiego, to blok szczytowy;
wymiary tego ostatniego mogą wynosić dziesiątki m lub nawet dużo
więcej.
|
|
błyszcze |
|
błyszcze . Dawna, mało już używana nazwa związków metali z siarką i jej
pokrewnymi pierwiastkami. Błyszcze są słabo połyskliwie metaliczne, dość
ciężkie. Zaliczamy tu np. antymonit, galenę. Możliwe, że stąd pochodzi nazwa
szczytu Błyszcz.
|
|
bniec biały |
|
bniec biały (Silene alba, Melandrium album), z rodziny
Goździkowatych (Caryophyllaceae). Znany pospolity chwast polny na niżu. W
Tatrach występuje w niższych partiach ich pd. strony, a także jako roślina
zawleczona przy schroniskach tatrz. Liście ma lancetowatoeliptyczne, kielich
dość szczupły, kwiaty białe, w dzień zamknięte, wieczorem się otwierają, są
przyjemnie pachnące. B.b. jest rośliną rozdzielnopłciową i...
|
|
bniec czerwony |
|
bniec czerwony (Silene dioica, Melandrium rubrum), z rodziny
Goździkowatych (Caryophyllaceae). Roślina pospolita w Tatrach, wysoka do
kilkudziesięciu cm, o eliptycznych dużych, zaostrzonych na wierzchołku liściach
dość silnie owłosionych. Kwiaty o pięciu głęboko dwudzielnych płatkach koloru
karminowego tkwią w dużym gruszkowatodzwonkowatym, nieco rozdętym kielichu. Są
to - podobnie jak krewniak b.c. bniec biały - rośliny...
|
|
bobslejowy sport |
|
bobslejowy sport . Rozwinął się po obu stronach Tatr na pocz. XX w., przy
czym tory bobslejowe zbudowano w samych Tatrach. Równolegle, częściowo na tych
samych torach, rozwijało się saneczkarstwo sportowe.
W Starym Smokowcu w 1904 za tor saneczkowy służyła górna część drogi jezdnej
(do brzegu lasu), prowadzącej do Popradu. Od 1905 torem saneczkowym stała się
też droga jezdna na Siodełko i obie te drogi razem tworzyły jeden długi tor....
|
|
bodziszki |
|
bodziszki (Geranium), z rodziny Bodziszkowatych
(Geraniaceae). W Tatrach występuje kilkanaście gatunków b. Wszystkie
odznaczają się drobniej lub grubiej dłoniasto wcinanymi liśćmi i owockami
opatrzonymi długim wyciągniętym dzióbkiem. Przy dojrzewaniu owocki wraz z
dzióbkiem rozpadają się na pięć części, przy czym poszczególne części dzióbka
skręcają się ślimakowato i wraz z nasionami odskakują z impetem z rośliny...
|
|
boimka dwurzędowa |
|
boimka dwurzędowa (Oreochloa disticha, w dawniejszych pol. florach
Sesleria disticha), z rodziny Traw (Gramineae). Niewysoka trawa o
liściach cienkich, szydlasto zwiniętych, a kłoskach okrągławo-owalnych,
skierowanych w jedną stronę, najczęściej nabiegłych niebieskawo lub fiołkowo.
Rośnie tylko na granicie, w postaci niewielkich kępek od 10 do 30 cm wysokich.
Razem z » sitem skuciną tworzy charakterystyczny zespół...
|
|
boksyt |
|
boksyt . Skała osadowa o barwie najczęściej czerwonawej, szarej lub
brunatnej, obfitująca w wodorotlenki glinu obok in. przymieszek. W Tatrach,
m.in. w Dolinie Białego, znaleziono ślady boksytu, nieopłacalne jednak do
eksploatacji.
|
|
borsuk |
|
borsuk (Meles meles), z rodziny łasicowatych (Mustelidae).
Nazywany czasem potocznie jaźwiec. Ma długi szarobiaławy włos, brzuch i piersi
brunatnawoczerniawe, po obu stronach głowy od pyska poprzez oczy ciągną się
charakterystyczne czarne pręgi, z każdej strony po jednej. B. jest
wszystkożerny, zamieszkuje głęboko wykopane nory, wiosną, zwykle ok. marca miewa
młode. Przez długi czas mniemano, że b. nie przebywa w Tatrach, dopiero...
|
|
bór |
|
bór . W podh. gwarze: torfowisko ( a nie las), a nawet sam torf. Na
Podtatrzu jest wiele nazw miejscowych Bór i Bory. Są to zawsze torfowiska lub
podmokłe tereny, często bezleśne.
|
|
brama i bramka |
|
brama i bramka . Termin topogr. bramka oznacza skalne zwężenie doliny lub
wąską przełączkę w grani. Słowo to występuje w nazwach tatrz., np. Dolina za
Bramką, Koperszadzka Bramka. Podobne znaczenie, zasadniczo dla formacji
szerszych lub wybitniejszych, ma słowo brama, np. Szklana Brama, Orawska Brama.
W Tatrach są też bramy skalne, wydrążające skałę na wylot i mające obramowanie
skalne z wszystkich stron, nawet od góry, np. »Żeleźniakowa...
|
|
brekcja |
|
brekcja , inaczej druzgot. Skała, najczęściej osadowa, utworzona z
ostrokrawędzistych okruchów różnych skał lub minerałów, zlepionych razem
rozmaitego rodzaju spoiwem (lepiszczem), np. krzemionką, węglanem wapnia. W
Tatrach spotyka się dolomity reglowe stanowiące typową b., np. skały w Dolinie
za Bramką, skałki w Kominach Strążyskiej Doliny.
|
|
brodaczka |
|
brodaczka (Usnea). Porost nadrzewny, dawniej dość często spotykany
w Tatrach, zwł. w lesie górnoreglowym; odznacza się szarozieloną plechą w formie
długich cienkich gałązek, zwisających niby pęki nici lub długie, czasem nawet po
kilka metrów brody (stąd nazwa).
W Tatrach było kilka gatunków b., najczęściej żyły one na świerkach (nie są
szkodliwe dla drzewa), ale już od dłuższego czasu tak brodaczki jak i in.
porostów...
|
|
brzemię |
|
brzemię , gen. brzemienia, plur. brzemiona, w gwarze podh. brzemie,
brzemiącko. Ładunek do niesienia na plecach, umieszczony w dużej płachcie
płóciennej (czasem ze sznurkami na rogach), zawiązywanej na piersiach, np.
brzemie siana. Góralki podh. jeszcze obecnie przynoszą do Zakopanego w
brzemionach ser, masło, jaja, śmietanę itd. Dawniej góralscy przewodnicy i
tragarze nosili rzeczy turystów również jako brzemiona (póki nie...
|
|
brzost |
|
brzost czyli wiąz górski (Ulmus glabra, U. scabra, U. montana), z
rodziny Wiązowatych (Ulmaceae). Wyniosłe, do 35-40 m wysokie drzewo, ma
wybitnie niesymetryczne liście podługowatojajowate, brzegiem piłkowane,
obustronnie bardzo szorstkie. Owoce podługowatookrągłe skrzydlaki z nasieniem w
środku skrzydlaka.
Do niedawna b. uchodził za niezmiernie rzadki w Tatrach, ostatnio jednak
stwierdzono dość częste jego występowanie,...
|
|
brzyzek |
|
brzyzek . W podh. gwarze: stromo poderwany kawałek terenu, np. nad rzeką
czy potokiem, także nad drogą. Jest to właściwie słowo "brzeżek", ale górale
wymawiają brzyzek i ta forma upowszechniła się również w literaturze.
Słowo brzyzek występuje np. w nazwie Pęksów Brzyzek (stary cment. w
Zakopanem).
|
|
budowa skalna Tatr |
|
budowa skalna Tatr . Pod względem rodzaju skał budujących Tatry można
góry te podzielić na dwie części:
1) Trzon krystaliczny, zbudowany ze skał magmowych głębinowych (zastygających
w głębi ziemi pod przykryciem in. skał) oraz ze skał metamorficznych czyli
przeobrażonych pod wpływem wysokiej temperatury, wielkiego ciśnienia i in.
czynników, co również zachodzi na dużej głębokości i pod przykryciem in. skał.
Ogólnie oba te...
|
|
bula |
|
bula . Okrągławe lub kopulaste wzniesienie (wybrzuszenie) na zboczu góry,
w dolinie lub na grzbiecie górskim, podobne do kopy, ale mniej samodzielne. Bule
bywają skaliste, trawiaste, piarżyste, także porośnięte kosodrzewiną lub
drzewami.
|
|
|
Pierwsza
[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]
»»
Ostatnia
|
|