E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  
Sa    Sb  Sc    Sd  Se  Sf  Sg  Sh  Si  Sj  Sk  Sl    Sm  Sn    So    Sp  Sr  Ss    St  Su  Sw  Sz   

  Przeglądasz dział: Sz
ilość pozycji w dziale: 110
Zmień dział na:
 
Szafer Tadeusz Przemysław (Nie okreslony)
   Szafer Tadeusz Przemysław (8 I 1920 Kraków), syn » Władysława Szafera. Architekt, urbanista, historyk sztuki (tajna Politechn. Warsz. 1943-44, UJ 1945-47, Politechn. Krak. 1949, dr 1957), pracownik nauk. Politechn. Krak. od 1963, prof. od 1980, a od 1984 dyr. Kierownictwa Odnowienia Zamku Król. na Wawelu. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, żołnierz AK. Autor licznych prac nauk. i pop.-nauk. z zakresu historii i teorii architektury i...
więcej
Szafer Władysław (Nie okreslony)
   Szafer Władysław (23 VII 1886 Sosnowiec - 16 XI 1970 Kraków). Wybitny botanik (systematyka i geografia roślin, fitosocjologia, paleobotanika, historia botaniki), jeden z czołowych pol. działaczy w dziedzinie ochrony przyrody, prof. UJ (1918-60), organizator i dyr. Instytutu Botaniki PAN w Krakowie (1953-61), czł. PAU od 1920 i PAN od 1952. Pod niem. okupacją organizator i rektor konspiracyjnego UJ (1942-45). W 1923 zainicjował i wraz z...
więcej
Szaffka Tihamér (Nie okreslony)
   Szaffka Tihamér (ok. 1890?). Węg. taternik, chemik (Politechn. Budapeszt., dr).Przed I wojną świat. był jednym z bardziej aktywnych taterników węg., w lecie i zimie, dokonując szeregu pierwszych wejść, np. I wejście zim. na Jastrzębią Turnię w 1909.W 1910-32 ogłosił kilka artykułów o swych wejściach tatrz., np. Die erste Besteigung des Karfunkelturmes im Winter ("Jahrb. UKV" 37, 1910), A Hegyestornyon ("Tur. és Alp." 20, 1930),...
więcej
Szafirska Aleksandra (Nie okreslony)
   Szafirska Aleksandra, z domu Łaptaś (10 VII 1942 Zakopane), żona » Ryszarda Szafirskiego. Taterniczka, alpinistka (czł. Klubu Wysokogórskiego), przewodnik tatrz. od 1966, instruktor narc. PZN, mgr geografii, nauczycielka w zakop. szkole podstawowej.W 1973 uczestniczyła w pol. wyprawie w Andy Peruwiańskie, gdzie dokonała wejść na Huandoy Norte 6395 m, Huascarán 6768 m i in.
więcej
Szafirski Ryszard (Nie okreslony)
   Szafirski Ryszard (1 X 1937 Sosnowiec). Taternik, alpinista, ratownik tatrz., inż. elektronik, fotograf górski. Taternictwo zaczął uprawiać w 1959 i przeszedł wiele najtrudniejszych dróg, a Grań Tatr w rekordowym wówczas czasie 6 dni (w 1964 z Adamem Zyzakiem). W zimie przeszedł takie drogi jak środek pn. ściany Małego Kiezmarskiego Szczytu (1962), lw. filar Kazalnicy (1963), pn. filar Jaworowego Rogu (1966) i wiele in. Był działaczem...
więcej
Szaflarski Józef (Nie okreslony)
   Szaflarski Józef (21 XI 1908 Tarnów - 11 XI 1989 Katowice). Geograf, od 1946 prof. UJ, od 1956 prof. Wyższej Szkoły Ekon. i Uniw. Śląskiego w Katowicach. Przed II wojną świat. prowadził przez szereg lat badania nauk. w Tatrach i na Podtatrzu, zwł. nad stawami tatrz., ogłaszając z tego zakresu liczne prace, np.: Z badań nad termiką jezior tatrzańskich ("Prz. Geogr." 12, 1932), Obecny stan badań jeziornych w Tatrach ("Czas....
więcej
Szaflary (Nie okreslony)
   Szaflary (ok. 650 m). P. Wieś podh. nad rz. Białym Dunajcem, nieco na wsch. od nowej szosy Kraków-Zakopane i od linii kolejowej (od Nowego Targu 5,6 km, od Zakopanego 15,7 km). Mieszk. 2800. Duża mleczarnia spółdzielcza, do niedawna fabryka nart, kamieniołom, niegdyś Uniw. Ludowy, a jeszcze dawniej dwór Uznańskich. Jedna ze starszych wsi i parafii na Podhalu. Wieś powstała u stóp zamku zbudowanego prawdopodobnie między 1238 a 1251...
więcej
Szaflary, Państwo (Nie okreslony)
   Szaflary, Państwo lub dobra szaflarskie. P. W 1773, po śmierci ostatniego nowotarskiego starosty pol., dobra król. na Podhalu włączono do austr. dóbr kameralnych, do tzw. Dominium Nowotarskiego (dawne starostwo nowotarskie i czorsztyńskie). Dobra te, w celu ich rozprzedaży, podzielono na sekcje. Sekcja szaflarska obejmowała (bez własności chłopskiej) gminy Szaflary, Biały Dunajec, Poronin i Murzasichle z częścią...
więcej
Szajnocha Władysław (Nie okreslony)
   Szajnocha Władysław (28 VI 1857 Lwów - 1 VIII 1928 Jaworze, pow. Bielsko-Biała). Geolog i paleontolog, badacz Karpat, od 1885 do 1927 prof. UJ, czł. AU i PAU, zasłużony działacz TT. Tatr dotyczy jego rozprawa Wapienie retyckie z Tatr bielskich w łupkach dolnokredowych w Lanckoronie ("Rozpr. Wydz. Mat.-Przyr." PAU"1921) oraz doniesienie z dziedziny paleontologii Ueber ein fossiles Elenskelett aus der Höhle bei Jaszczurówka in der...
więcej
Szajuk-Pietraszkowa Zofia (Nie okreslony)
   Szajuk-Pietraszkowa Zofia (1940 Kowel - 3 III 1988 Warszawa, poch. w Wilanowie). Taterniczka, alpinistka, mgr matematyki, wykładowca Wojsk. Akademii Techn. w Warszawie. Od 1965 czł. Pol. Klubu Górskiego, współzałożycielka Studenckiego Koła Przewodników Bieszczadzkich, ratownik Grupy Bieszczadzkiej GOPR.Uczestniczyła w I pol. trawersie obu wierzchołków Elbrusu (5633 m) na Kaukazie. W 1970 w czasie wyprawy PKG w Pamir jako pierwsza Polka przekroczyła...
więcej
Szalay Józef Stefan (Nie okreslony)
   Szalay Józef Stefan, także Szalaj (1802 - 11 V 1876 Szczawnica), syn Jana Stefana Szalaya. Właściciel i rzeczywisty twórca uzdrowiska Szczawnica w Pieninach. Zakład zdrojowy szczawnicki zapisał w swym testamencie Akademii Umiejętności w Krakowie.W 1873 był jednym z założycieli Tow. Tatrzańskiego, a w 1874-76 członkiem jego zarządu. W 1874 został członkiem założycielem Węg. Tow. Karp. (MKE).Wydał Album Szczawnickie czyli nabrzeża...
więcej
Szalona Przełęcz (Nie okreslony)
   Szalona Przełęcz (1938, 1933 m); sedlo pod Hlúpym. S. W gł. grani Tatr Biel., między Szalonym Wierchem a Zadnimi Jatkami. Do 1978 przebiegała tędy Magistrala Tatrz.Pod koniec II wojny świat. wycofujące się ze Słowacji wojska niem. zbudowały wykuty w skale bunkier tuż nad S.P. na wsch. grani Szalonego Wierchu. Doprowadzono tam na słupach linię telefoniczną z Jaworzyny Spiskiej przez Zadnie Koperszady, Przełęcz pod Kopą i pd.-wsch. stoki...
więcej
Szalony Wierch (Nie okreslony)
   Szalony Wierch (2062, 2061 m), dawniej Głupi Wierch; Hlúpy vrch, Šialený vrch; Thörichter Gern, Törichter Gern, Ternichter Gern; Bolond Gerő. S. Trzeci co do wysokości szczyt Tatr Biel., w ich środk. części, tuż na pn. od Przełęczy pod Kopą. Stanowi zwornik gł. grani Tatr Biel. z Tatrami Wys. poprzez Przełęcz pod Kopą. S.W. jest oddzielony od Płaczliwej Skały głębiej wciętą Szeroką Przełęczą Bielską, a od Jatek płytszą...
więcej
szałas (Terminologia)
   Prymitywny, zwykle drewniany (rzadziej kamienny) budynek w Tatrach (i w ogóle w Karpatach), w którym w lecie mieszkają juhasi i baca, czyli pasterze owiec (nie krów). Szałas oznacza też w ogóle sezonowe owcze gospodarstwo past. w górach, złożone niekiedy z dwóch budynków, stojących na różnych polanach. Sam budynek nazywa się też » kolebą (kolibą) lub bacówką. Stąd powiedzenie "w szałasie" znaczy w bacówce, a "na szałasie" oznacza albo na dachu...
więcej
szałasiska (Terminologia)
   szałasiska lub szałasisko, w gwarze podh. sałasiska, sałasisko. Miejsce, gdzie kiedyś stał past. szałas. W Tatrach Słow. (rzadziej w Tatrach Pol.) to samo znaczenie ma słowo koszarzysko, w gwarze podh. kosarzýsko, słow. košarisko. Termin szałasiska występuje w wielu nazwach tatrz., w pierwotnym nazewnictwie lud. zwykle po prostu Szałasiska, także Stare Szałasiska, a w literaturze lub na mapach...
więcej
Szałasiska (Hala - Polana)
   Szałasiska (ok. 1340-1390 m), rzadziej Stare Szałasiska lub błędnie Włosienica. Śródleśna pochyła płaśń (dawniej z szopami past.) po zach. stronie szosy do Morskiego Oka, prawie 1,5 km od tego ostatniego, u stóp wsch. stoków Opalonego, a nieco na pd.-zach. od Włosienicy leżącej po przeciwnej stronie szosy. Od wielu lat na Szałasiskach jest obozowisko Pol. Związku Alpinizmu dla taterników.W ostatnim okresie istnienia tu pasterstwa trzymano na...
więcej
szałaśnictwo (Nie okreslony)
   szałaśnictwo. Występujący w Tatrach i w ogóle w Karpatach typ gospodarki past., zwany też gospodarką szałaśniczą lub letnim wypasem górskim. Polega on na tym, że w zimie każdy właściciel hoduje sam swe owce we własnych budynkach gosp. (stajniach, owczarniach) we wsi, a w lecie pod opieką tylko pasterzy (bacy i juhasów) stado owiec (należących do różnych właścicieli) jest wypędzane na pastwiska górskie (na halę), gdzie przez lato...
więcej
Szara Ławka (Nie okreslony)
   Szara Ławka (ok. 2290 m); Šedá lávka; Vordere Soliskoscharte; Elülső-Szoliszkó-csorba. S. Szeroka przełęcz w pd. części Soliskowej Grani, między Furkotnym Soliskiem a Szczyrbskim Soliskiem.
więcej
szarańczaki (Zwierzęta)
   Owady z rzędu Prostoskrzydłych (Orthoptera), najstarszych owadów na świecie, występujących już w paleozoiku. Są wszystkożerne lub roślinożerne, czasem szkodniki, jak np. opaślik (Barbitistes constrictus) żerujący na świerkach wśród regli. Miramella alpina alpina, górska rasa tego szarańczaka, odznacza się skrzydłami w stanie szczątkowym; jest to zjawisko często występujące u górskich ras owadów,...
więcej
szarotka (Rośliny)
   szarotka (Leontopodium alpinum ), dawniej po góralsku kocie łapki lub sukiennik. Z rodziny Złożonych (Compositae). Roślina wyłącznie skał wapiennych, powszechnie znana i opiewana w prozie i w poezji. To co się nazywa potocznie jej "kwiatem", jest w rzeczywistości kilkoma lub kilkunastoma kwiatostanami koszyczkowymi o kształcie małych główek, w otoczeniu puszystych liści górnych, tworzących okrywę, a uważanych...
więcej
Szarotka (Nie okreslony)
   Szarotka (1269 m) lub Schronisko pod Szarotką; Plesnivec, dawniej Hviezdoň i Protěž; Edelweisshütte. S. Stoi nad górnym końcem Doliny do Siedmiu Źródeł, na pd.-wsch. stokach Bujaczego Wierchu, przy znakowanej ścieżce prowadzącej z Tatrz. Kotliny na Wspólną Pastwę w Kiezmarskiej Dolinie. Dawniej była schroniskiem tur., obecnie jest bazą TANAPu dla naukowców prowadzących badania w tym terenie. Turyści mogą tam nocować tylko w...
więcej
Szarpana Przełączka (Nie okreslony)
   Szarpana Przełączka (ok. 2330 m); Dračia štrbina; Drachenwandscharte; Sárkány-fal-csorba. S.Głęboko wcięta, wąska ale wybitna przełączka, stanowiąca najniższe wcięcie między Smoczym Szczytem a Wielką Szarpaną Turnią. Pierwsze wejście: Władysław Kleczyński, przew. Klemens Bachleda i tragarz Józef Gąsienica z Bystrego w 1895.Pol., niem. i węg. nazwa S.P. pochodzi od nazw Szarpanych Turni w owych językach. Nazwa słow.: od słow....
więcej
Szarpane Turnie (Nie okreslony)
   Szarpane Turnie (2364 m); Ošarpance; Drachenwand; Sárkány-fal. S. Wybitna grupa trzech urwistych turni na końcu bocznej pd.-wsch. grani masywu Wysokiej, między Rumanową Dolinką a Złomiską Zatoką. S.T. są oddzielone od Smoczego Szczytu wąską i głęboką Szarpaną Przełączką. W grupie S.T. wyodrębniają się kolejno od pn.-zach.: Wielka Szarpana Turnia 2364 m (Velký Ošarpanec; Dubketurm; Dubke-torony), Pośrednia Szarpana Turnia...
więcej
Szarpaniec (Nie okreslony)
   Szarpaniec (718 m); Šarpanec; Scharpanetz; Sarpanyecz. S. Małe osiedle przynależne do Białej Spiskiej, a położone przy rozstaju trzech dróg: do Białej Spiskiej, do Tatrzańskiej Kotliny i przez Rakusy do Kiezmarku.Od dawna stała tu karczma, leśniczówka i gajówka, a już w 1883 w owej karczmie były pokoje dla turystów. Przed budową Drogi Wolności turyści pol. z Zakopanego jeździli furkami góralskimi przez Zdziar, Szarpaniec, Białą...
więcej
Szatan (Nie okreslony)
   Szatan (2432, 2416 m); Satan; Satan; Sátán. S. Wybitny szczyt Tatr Wys., stanowiący najwyższe wzniesienie Grani Baszt, mn.w. w jej środku, między Mięguszowiecką Doliną a Młynicką Doliną.Pierwsze wejście: Jan Gwalbert Pawlikowski i przew. Maciej Sieczka, ok. 1880. Zimą: Ernst Dubke oraz przew. Johann Breuer jun. i Johann Franz sen. w 1906.Nazwa Szatana, Diablowiny i in. podobne w Grani Baszt pochodzą wprost lub pośrednio od lud. podań....
więcej
Szatani Żleb (Nie okreslony)
   Szatani Żleb; Satanov žlab; Satancouloir; Sátán-kuloár, Sátán-szakadék. S. Wielki żleb spadający z Szataniej Przełęczy ku pn.-wsch., w stronę Mięguszowieckiej Doliny.Nazwa: » Szatan.
więcej
Szatania Przełęcz (Nie okreslony)
   Szatania Przełęcz (ok. 2300 m); Satanovo sedlo; Satanscharte; Sátán-csorba. S. Wybitna przełęcz między Szatanem a Piekielnikową Turnią w masywie Diablowiny. Z przełęczy tej ku Mięguszowieckiej Dolinie spada » Szatani Żleb.Nazwa Szataniej Przełęczy: » Szatan.
więcej
szatra (Nie okreslony)
   szatra, w gwarze podh.: satra, sátra, sotra, rzadziej sater, plur. satry. Spotykany dawniej w Tatrach Pol. dach z gałęzi wsparty na kołkach, jako ochrona bydła czy owiec. Jest to schron bardziej prymitywny od najprostszego szałasu pasterskiego. Od słowa szatra (satra itp.) wywodzi się kilka nazw geogr. w Tatrach Pol. (zob. niżej). Słowo szatra pochodzi z węg....
więcej
Szatra (Nie okreslony)
   Szatra (ok. 1050 m). P. Miejsce w dolnej części Doliny Małej Łąki, bezpośrednio po wsch. stronie drogi jezdnej na dnie doliny, naprzeciwko odgałęzienia znakowanego szlaku wiodącego na Miętusi Przysłop. W 1933 stał tu prymitywny szałas past., wówczas użytkowany, nieco na pn. od p. 1051 mapy WIGu 1938.Nazwy lud.: Satra, Sotra.
więcej
Szatra, Mała (Nie okreslony)
   Szatra, Mała ( 1293 m). P. Lesista czuba na zach. od Psiej Trawki w Dolinie Suchej Wody Gąsienicowej, a na pd.-wsch. od Kotlinowego Wierchu ( 1306 m). Mała Szatra znajduje się na pn.-wsch. końcu » Królowego Grzbietu.
więcej


[1] [2] [3] [4] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024