E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  
Sa    Sb  Sc    Sd  Se  Sf  Sg  Sh  Si  Sj  Sk  Sl    Sm  Sn    So    Sp  Sr  Ss    St  Su  Sw  Sz   

  Przeglądasz dział: Sk
ilość pozycji w dziale: 69
Zmień dział na:
 
skafander (Nie okreslony)
   skafander. Rodzaj wiatrochronnej lub nieprzemakalnej bluzy (wiatrówki) z kapturem, zwanej też anorakiem.
więcej
skala trudności (Nie okreslony)
   skala trudności. W zależności od swych trudności techn. (tj. czysto wspinaczkowych) drogi tur. i tatern. czy alpin. w Tatrach i in. górach (a także poza górami w skałkach, gdzie uprawia się wspinaczkę) oznaczane są stopniami skali trudności. Daną drogę zwykle ocenia się wg jej najtrudniejszego miejsca. Również poszczególne miejsca lub odcinki danej drogi oznacza się stopniami tej samej s.t. Opracowano już wiele s.t., a ich stopnie...
więcej
skalenie (Nie okreslony)
   skalenie, dawniej nazywane szpatami polnymi, minerały będące glinokrzemianami sodu, potasu lub wapnia, a niekiedy ich mieszaniną. S. są b. ważnymi minerałami skałotwórczymi, wchodzą w skład granitu tatrz. (a także wielu skał metamorficznych) bądź to jako ortoklaz (glinokrzemian potasu), bądź zwł. jako plagioklaz (glinokrzemian sodowo-wapniowy), różniące się nadto między sobą układem krystalograficznym i płaszczyznami...
więcej
Skalińska Maria (Nie okreslony)
   Skalińska Maria (27 XII 1890 Warszawa - 18 XII 1977 Kraków). Wybitny, światowej sławy botanik, prof. UJ, czł. PAU, czł. Komitetu Bot. i Komisji Biol. PAN. Studia przyr. odbyła na uniw. w Bernie (Szwajcaria), w 1912 dyplom dra filozofii w zakresie nauk przyrodniczych. W 1916-23 wykładała genetykę i embriologię roślin w Wyższ. Szkole Ogrodniczej w Warszawie. W 1924-39 była profesorem na Wolnej Wszechnicy Pol. w Warszawie. Zorganizowała...
więcej
Skalne Wrota (Nie okreslony)
   Skalne Wrota (1623, 1620 m), dawniej również Żelazne Wrota i Żelazna Brama; Skalné vráta, Skalná brána, dawniej železné vráta, železná brána; Eisernes Tor; Vaskapu. S. Przełączka głęboko wcięta na kształt wrót między murem skalnym Koziego Grzbietu a skałami wsch. grani Bujaczego Wierchu. Przez S.W. przechodziła Magistrala Tatrz.
więcej
skalnice (Nie okreslony)
   skalnice (Saxifraga ), z rodziny Skalnicowatych (Saxifragaceae ). Są to rośliny b. bogato reprezentowane w Tatrach; jest ich 17 gatunków, nie licząc form, odmian i mieszańców (krzyżówek). Jedne rosną w położeniach niższych, inne żyją raczej w wyższych piętrach roślinnych, jedne występują na skałach wśród kamieni, inne na murawkach i upłazkach, jedne tylko na wapieniu, inne wyłącznie na granicie, a jeszcze innym obojętne...
więcej
Skalnite (Nie okreslony)
   Skalnite (963-1200 m). P.Dolinka, ok. 2 km długa, między Kobyłą a Sołtysimi Kopami. Jej wylot znajduje się nad Suchą Wodą Gąsienicową, ale już poniżej wylotu Doliny Suchej Wody Gąsienicowej. W dolnej części Skalnitego leży Podskalnia Polanka, a środk. część dolinki, poniżej jej skalnego progu, nazywa się: Żleb Podspad.W odległej epoce S. prawdopodobnie tworzyło dolną część Doliny Pańszczycy. Później utworzona wielka morena...
więcej
Skalnity Potok (Nie okreslony)
   Skalnity Potok (ok. 1300 - ok. 950 m) lub Kobyli Potok. P.Płynie dolinką Skalnite (między Sołtysimi Kopami a Kobyłą), zasadniczo ku pn., a od wylotu tej dolinki ku pn.-wsch. i wpada od pr. strony do Suchej Wody Gąsienicowej. W swym górnym i dolnym biegu często gubi wodę, ale w środk. biegu zwykle ją ma. Dopływ pr.: Świniarski Potok.Nazwa Skalnity Potok od dolinki Skalnite. Nazwa Kobyli Potok od wznoszącego się nad nim wzgórza...
więcej
skała (Terminologia)
   W gwarze podh. słowo to oznacza zwykle luźny kamień czy kamyk, ale także skałę zespoloną z podłożem. W liczbie pojedynczej górale wymawiają: skała lub skoła, a w liczbie mnogiej: skole. Przymiotnik od tego słowa w gwarze podh. brzmi: skalany (np. skalana perć = kamienista perć) lub skalnity (np. skalnity źleb = skalisty żleb, ale też żleb z licznymi luźnymi kamieniami). Zob. też skałka i wanta.
więcej
skałka (Terminologia)
   W gwarze podh. i w taternictwie: niewielka odosobniona skała lub turniczka, także wanta. W liczbie mnogiej, skałki, słowo to oznacza w terminologii tatern. niezbyt strome, skaliste, poszarpane zbocze.
więcej
Skałką, Żleb za (Nie okreslony)
   Skałką, Żleb za (ok. 920-1220 m). P. Orogr. lewa odnoga dolnej części Doliny Filipki, wcinająca się swą górną częścią między Filipczański Wierch a Łężny Wierch. Żlebem za Skałką płynie Potok zza Skałki.Środk. część Żlebu za Skałką jest ograniczona od zachodu dolomitowymi i wapiennymi skałkami, nie od nich jednak żleb ten ma swą nazwę, lecz od lud. nazwy Skałka oznaczającej skalistą część Filipczańskiego...
więcej
Skałki, Potok zza (Nie okreslony)
   Skałki, Potok zza (ok. 1220-ok. 920 m). P. Płynie Żlebem za Skałką ku pn.-wsch. i wpada do Filipczańskiego Potoku jako jego lw. dopływ, na pd. od Zazadniej. Potok zza Skałki w swym górnym biegu płynie tylko okresowo.
więcej
skały krystaliczne (Nie okreslony)
   skały krystaliczne. Skały o budowie ziarnistej, krystalicznej, powstałe z zakrzepnięcia ognisto-płynnej magmy pod przykryciem in. skał, lub z przekrystalizowania in.skał (osadowych lub magmowych) w głębszych warstwach skorupy ziemskiej (tzw. skały metamorficzne). W Tatrach skałami krystalicznymi są granity, aplity, pegmatyty, łupki krystaliczne (gnejs, amfibolit, łupki muskowitowe i biotytowe).S.k. są gł. tworzywem » trzonu krystalicznego...
więcej
skały magmowe (Nie okreslony)
   skały magmowe. Powstały z ognisto-płynnej masy, krzemianowego stopu - magmy zastygającej w głębi ziemi pod przykryciem innych skał. Są to skały magmowe głębinowe czyli plutoniczne. Z tych skał jest zbudowany trzon krystaliczny Tatr. Skład s.m. jest ziarnisty, krystaliczny.Skały magmowe zastygające na powierzchni ziemi noszą nazwę wylewnych lub wulkanicznych. W Tatrach jedyną taką skałą jest » limburgit, pozostałość z b. dawnych epok...
więcej
skały metamorficzne (Nie okreslony)
   skały metamorficzne lub przeobrażone. Najstarsze skały tatrz. Powstały prawdopodobnie z przeobrażenia, przetopienia prastarych skał osadowych, a być może także i magmowych, pod wpływem wysokiej temperatury oraz ciśnień kierunkowych, które wywołały uporządkowany układ poszczególnych minerałów. Budowa s.m. jest ziarnisto-warstwowana; skały te dadzą się łupać na cienkie blaszki, stąd ich częsta nazwa łupki...
więcej
skały osadowe (Nie okreslony)
   skały osadowe. Skały o budowie warstwowanej, powstałe z osadzania się cząstek nieorganicznych (np. piasek) lub skorupek drobnych stworzeń morskich, sprasowywanych pod ciśnieniem i pozlepianych różnorakim spoiwem. S.o. w Tatrach powstawały głównie w morzach ery mezozoicznej ze skorupek amonitów, otwornic, małżów itp. oraz szkieletów liliowców, ramienionogów, korali itd. Również w trzeciorzędzie powstawały s.o., przede wszystkim flisz oraz...
więcej
skały tatrzańskie (Nie okreslony)
   skały tatrzańskie. Stanowią dwie wielkie grupy: » skały krystaliczne (wraz ze skałami metamorficznymi) pochodzenia magmowo-głębinowego, oraz »skały osadowe pochodzenia morskiego. Zob. też budowa skalna Tatr, powstanie Tatr. Barwa s.t. jest ogromnie urozmaicona. Skały krystaliczne o zasadniczej barwie szarej są jaśniejsze i ciemniejsze, np. granit z dużą zawartością biotytu jest czarniawy; w skład granitu wchodzi nieraz różowawy...
więcej
skały żyłowe (Nie okreslony)
   skały żyłowe. Niezbyt wielkich rozmiarów skały i skałki, młodsze od skał otaczających je, powstałe z gorących roztworów, pozostałych po zastygnięciu magmy granitowej. Kształt mają przeważnie płytowy lub soczewkowaty, bądź też tworzą "gniazda". Zazwyczaj tkwią w granicie, niekiedy w skałach metamorficznych lub najstarszych osadowych. Do s.ż. należą np. » pegmatyty, » aplity, także żyły hydrotermalne, m.in. żyły kwarcowe i...
więcej
skamieniałości lub skamieliny (Nie okreslony)
   skamieniałości lub skamieliny. Skamieniałe szczątki roślinne lub zwierzęce zawarte w skałach osadowych. Są to czasem odciski, odbicia powierzchni jakiegoś utworu, np. muszli, liścia itp., ale także skamieniałe całe organizmy, np. amonity, małże, otwornice itp. Mogą wreszcie być tylko skamieniałe ślady życia jakiegoś stworzenia, tzw. hieroglify organiczne, rowki - ślady pełzania itp. W trawertynach - skale osadowej chemicznego...
więcej
skarby (Terminologia)
   Wiara w s. znajdujące się rzekomo w Tatrach była od dawna i przez długi czas dość powszechna. Jedni wierzyli w s. zaklęte, inni byli przekonani, że w Tatrach muszą istnieć niebywale bogate naturalne złoża drogocennych kruszców, a jeszcze inni wierzyli, że zbójnicy poukrywali w różnych miejscach kotliki pełne złotych dukatów. Zaklęte s. są motywem licznych podań w wielu górach i krajach; w Tatrach s. takie najczęściej miały być...
więcej
Skawiński Paweł (Nie okreslony)
   Skawiński Paweł (29 XI 1947 Kraków). Leśnik (WSR Kraków 1970, dr nauk leśnych 1986), taternik, przewodnik tatrz. (od 1969, klasy II w 1976, I w 1990), instruktor narc. (od 1969), ratownik górski (ochotnik Grupy Tatrz. GOPR od 1973, następnie TOPR). W 1970-75 pracownik Tatrz. Stacji Nauk. ZOP PAN w Zakopanem, w 1976-86 Zakładu Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN w Krakowie, od 1 IV 1986 do 31 I 1989 kustosz Muzeum Przyr. TPN w Zakopanem, potem...
więcej
Skiba Stefan (Nie okreslony)
   Skiba Stefan (18 VIII 1941 Brzeźnica k. Dębicy). Agronom, gleboznawca (AR Kraków, dr 1974), pracownik nauk. AR w Krakowie, taternik, działacz ochrony przyrody. Badania gleboznawcze prowadził również w Tatrach (od 1968) i ogłosił m.in. Studia nad glebami wytworzonymi w różnych piętrach klimatyczno-roślinnych krystalicznej części Tatr Polskich, cz. I ("Rocz. Glebozn." 28, 1977, nr 1), Tendencje do strefowości rędzin...
więcej
Skierski Samuel (Ludzie)
   Skierski Samuel, "Samek" (28 VI 1942 Warszawa - 24 VIII 1968 Alpy - Mt. Blanc), taternik, alpinista, malarz i grafik. W roku 1971 rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie. Taternictwo uprawiał od 1956 ( m.in. "Ściek" w kotle Kazalnicy, pn.zach. filar Skrajnej Pustej Turni, pn.wsch. filar Wielkiego Młynarza, drogi Skierskiego na Mnichu i Granatach, prostowanie "Momatiukówki" na Kazalnicy). Pierwsze przejścia zimowe:...
więcej
Skłodowska-Curie Maria (Nie okreslony)
   Skłodowska-Curie Maria (7 XI 1867 Warszawa - 4 VII 1934 Sancellemoz, Francja, poch. w Sceaux k. Paryża). Fizyk i chemik. Słynna współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, pionier badań z dziedziny chemii jądrowej. Odkrywczyni radu i polonu. Dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Od 1891 przebywała stale we Francji, ale przyjeżdżała do Polski, gdzie miała rodzinę, m.in. do Zakopanego; tu mieszkała jej siostra, dr Bronisława Dłuska (wraz z...
więcej
Skłodowski Andrzej (Nie okreslony)
   Skłodowski Andrzej (1 II 1944 Częstocice). Taternik, dziennikarz, od 1968 czł. Grupy Tatrz. GOPR.Wspinał się w Tatrach od 1960 w lecie i od 1962 zimą. Przeszedł wiele nowych dróg tatern., w lecie np. z Januszem Kurczabem i Samuelem Skierskim I wejście do Kotła Kazalnicy przez Ściek w 1964. Ma także liczne pierwsze wejścia zim. trudnymi drogami. W masywie Lodowego Szczytu przechodził w zimie jego wszystkie granie. Dużo pisywał w...
więcej
skocznie narciarskie (Sport)
   Są to urządzenia w terenie służące do wykonywania skoków na nartach. Pierwsza w Tatrach była skocznia na Kalatówkach, na której pierwsze zawody w skokach odbyły się w 1910. W 1913 Sekcja Narc. AZS z Krakowa zbudowała na Kalatówkach nową skocznię wg wskazówek Leopolda Worosza. Podczas zawodów 1 II 1914 najdłuższy skok na tej skoczni, 15 m, wykonał Jan Jarzyna, co było ówczesnym rekordem pol. (rekord świat. wynosił wtedy 51,5 m)....
więcej
skoczogonki (Zwierzęta)
   skoczogonki (Collembola), jeden z rzędów podgromady owadów bezskrzydłych (Apterygota). Drobniutkie, od pół do 4 mm długie owady, często występujące masowo, żyjące w różnych piętrach roślinnych, w środowiskach raczej wilgotnych: pod kamieniami, w mchu, w jaskiniach, czasem przy wodzie lub na jej powierzchni, ale nie wewnątrz wody; jest też sporo gatunków naśnieżnych, a nawet żyjących wewnątrz warstw śniegowych....
więcej
Skoczylas Adam (Nie okreslony)
   Skoczylas Adam (3 X 1929 Bielsko-Biała - 25 XI 1966 Łódź), brat » Zbigniewa Skoczylasa. Taternik, alpinista, pisarz górski, student medycyny i psychologii (UJ). Wspinał się w Tatrach od 1950, dokonał wielu pierwszych przejść, zwł. zimą. W 1957 podczas pobytu w Alpach uczestniczył w słynnej akcji ratunk. na pn. ścianie Eigeru. W 1960 brał udział w szwajc. wyprawie, która zdobyła Dhaulagiri (8167 m) w Himalajach. Od 1956...
więcej
Skoczylas Anna (Nie okreslony)
   Skoczylas Anna, córka » Stefanii i Zygmunta Klemensiewiczów, żona » Adama Skoczylasa. Taterniczka, poetka, prozaik, plastyczka.Od 1957 pisywała na tematy tatern. i alpin. w "Taterniku", nieraz wsp. z mężem. Potem ogłaszała w czasopismach utwory lit. powiązane z Tatrami, np. opowiadania Oni ("Życie Lit." 16, 1966, nr 5) i Spacer ("Magazyn Kult." 1972, nr 2) oraz jej książkowy debiut Bocianie gniazdo (Kr. 1971, zbiór opowiadań...
więcej
Skoczylas Władysław (Nie okreslony)
   Skoczylas Władysław (4 IV 1883 Wieliczka - 8 IV 1934 Warszawa). Grafik, malarz i rzeźbiarz (studia w Wiedniu i w krak. ASP 1906). W 1908-18 był z przerwami nauczycielem rzeźby figuralnej w Szkole Przem. Drzew. w Zakopanem, od 1922 prof. ASP w Warszawie. Był wybitnym grafikiem, inicjatorem i twórcą nowoczesnego drzeworytu artyst. w Polsce. Wystawiał w kraju i za granicą. Pobyt w Zakopanem, gdzie poznał blisko lud. sztukę podh., odegrał dużą...
więcej


[1] [2] [3] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024