E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Goralenvolk

 
  Kategoria: 
Inne 

  opis  
  forum (0)  

Goralenvolk . Akcja Goralenvolku, prowadzona przez okupanta niem. na Podhalu w 1939-44, polegała na próbie wyodrębnienia "narodowości" góralskiej (podhalańskiej) jako rzekomo niepolskiej. Stworzenie Goralenvolku miało być jednym ze sposobów rozbicia jedności nar. w Polsce w niem. celach politycznych. Bezpośrednimi organizatorami tej akcji byli dwaj ówcześni mieszkańcy Zakopanego : reichsdeutsch Witalis Wieder i volksdeutsch Henryk Szatkowski (do wojny obywatele pol.). Akcja ta była prowadzona poprzez Związek Górali (Goralenverein) i Komitet Góralski (Goralisches Komitee), przez uczenie "języka góralskiego" (a nie polskiego) w dwóch szkołach zakop., przez wyodrębnienie "narodowości" góralskiej w czasie spisu ludności i przy wydawaniu dowodów osobistych (tzw. góralskie kennkarty), przez próbę stworzenia "legionu góralskiego" (przy oddziałach SS) itd.

Wszystko to jednak niewiele Niemcom dało (poza występami pokazowych delegacji góralskich), gdyż na współpracę z okupantem zdecydowała się tylko mała grupa górali, której przewodzili » Wacław Krzeptowski ("Goralenführer", "książę góralski") i Józef Cukier (były prezes Związku Górali). W styczniu 1945 Wacław Krzeptowski jako zdrajca narodu pol. został z wyroku Armii Krajowej powieszony w Zakopanem, a Wieder i Szatkowski uciekli z wycofującymi się niem. władzami i wojskiem.

W 1946 odbyła się w Zakopanem rozprawa sądowa, na której Cukra i paru innych skazano na kary więzienia. Przebieg procesu wykazał, że w czasie okupacji znaczna część ludności góralskiej Podhala zachowała się patriotycznie, a sprawa Goralenvolku była akcją niewielkiej grupy kolaborantów.

Przyjmowanie "góralskich kennkart" (zamiast polskich) w czasie okupacji niem. wprawdzie wynikało nieraz z pobudek czysto koniunkturalnych i świadomej zdrady interesów narodu pol., ale czasem też z powodu po prostu nieświadomości, że akcja góralskich kennkart jest niem. akcją antypolską. Próby przymusu do przyjmowania owych kennkart nie były częste, a odmowa nie była w konsekwencjach groźna. Wójt gminy zbiorowej Szaflary , » Wojciech Kamiński , miał odwagę wystąpić w tej sprawie publicznie wobec niem. starosty i otrzymał wtedy od niego oświadczenie, że ludności należy wydawać takie kennkarty, jakich żąda; toteż w gminie Szaflary wydano ok. 5000 kennkart polskich i tylko 167 góralskich. Na 150 000 mieszkańców pow. nowotarskiego (częściowo niegórali) wydano 25 000 (18%) góralskich kennkart. Należy dodać, że powodem nieprzyjmowania przez górali góralskich kennkart była nieraz obawa, że pociągnie to za sobą służbę w niem. armii i wysłanie na front wojenny.



Literatura:
Sylwester Leczykiewicz: Konfederacja Tatrzańska. Wa. 1969 i 1976. - Podhale w czasie okupacji 1939-1945. Wa. 1972 i 1977.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024