E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Podhale
 Regiony Podhala
   gm. Bukowina Tatrz.
   gm. Nowy Targ i Szaflary
   gm. Kościelisko
   gm. Poronin
   gm. Czarny Dunajec
   gm. Biały Dunajec
   gm. Zakopane
Warto odwiedzić
Wycieczki po Podhalu
 Folklor podhalański
   Gwara góralska
   Muzyka
   Taniec
   Zwyczaje
   Strój regionalny
    Śpiewnik góralski
   Budownictwo
   Sztuka
   Pasterstwo
   Oscypek
   Ciupaga
   Górale
   Kuchnia
   Legendy
   Owczarek podhalański
 Kultura i sztuka
   Muzyka
   Malarstwo
   Rzeźba
   Literatura
   Architektura
   Artyści
 Imprezy w regionie
 Aktywny wypoczynek
    Rowery
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Powiat Tatrzański
Aktualności
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański» Folklor podhalański» Muzyka

Muzyka góralska

 

Górale mają we krwi talent muzyczny. Nie tylko wyśpiewują przyśpiewki, ale także grają charakterystyczne melodie. Od najmłodszych lat uczą się folkloru góralskiego.

Skład kapeli - Pryma

W skład kapeli góralskiej wchodzą czterej muzykanci. Najwyżej ceniony jest prymista, który gra melodię prowadzącą. Od niego zależy i jego indywidualności muzycznej, charakter całej kapeli. On z reguły dobiera skład "muzyki". Zresztą, w dawnej gwarze góralskiej "muzyka" (ten muzyka) oznaczało właśnie prymistę. Może on, w razie potrzeby zastąpić każdego muzyka w zespole, zaś sam ma do dyspozycji jednego lub dwóch "przeręcacy" czyli zastępców. Skrzypek góralski tradycyjnie trzyma skrzypce oparte na barku lub piersi. Ułatwia mu to grę, gdyż przeważnie używa się tylko 3 z 4 strun.

Sekunda

Sekundem nazywa się drugie skrzypce. Uzupełniają one luki pomiędzy melodią prymy i rytmiczną podstawą basów, wraz z którymi tworzą sekcję rytmiczną oraz instrumentalny akompaniament muzyki góralskiej, dlatego każdy sekundzista powinien umieć zastąpić basistę. Przy graniu sekundy, muzycy opierają skrzypce nisko na piersi, aby łatwiej było im grać na niższych strunach.

Basy

Według muzyków góralskich najprościej jest nauczyć się grać na basach, gdyż wystarczy umieć tylko kilka podstawowych schematów rytmiczno-melodycznych. Niepotrzebna jest tu wirtuoza, gdyż struny skraca się wszystkie naraz, przyciskając płasko położonymi palcami. Instrument przypomina "mały kontrabas", bez nóżki. Struny wykonane są z owczych jelit. Tak samo, jak i skrzypce, czy gęśle, budowane są z drzewa jesionowego, jaworowego lub świerkowego.

Muzyka dziś, muzyka kiedyś...

Pierwsze kapele tworzyły dudy (nazywane także "kozą"), fujarka (piszczałka) lub gęśle (rodzaj ludowych skrzypiec, mające 50-60 cm długości), grające główną melodię (pryma). Natomiast w niektórych wędrówkach Tytusa Chałubińskiego, towarzyszy mu zespół złożony z fletu, klarnetu i gęśli. Jednak najczęściej towarzyszył mu kapela Bartusia Obrochty składającego się z 2 skrzypiec (prymy i sekundy) oraz basów. Czasami do składu dołączały jeszcze gęśle oraz flet.

W XIX w. tworzyły się kapele ze skrzypiec oraz basów. W XX wieku zmienił się skład na 3 skrzypce (prym i 2 sekundy) i basy. Stosowano również zastaw 3 gęśli i basów, lecz uznano słabe brzmienie gęśli w porównaniu ze skrzypcami, przez co odrzucono ten skład. Czasami podczas występów prymista zmienia skrzypce na złóbcoki czyli na gęśle. Przeważnie na weselach można spotkać kapele wraz z perkusją lub gitarą (akustyczną, elektryczną lub basową), a także instrumenty dęte i akordeon. Coraz częściej spotyka się połączenie nut góralskich z muzyką rozrywkową. Najbardziej popularnymi zespołami, które wykorzystują tą możliwość, są Zakopower, Trebunie Tutki oraz Baciary. Niekiedy składy kapel zostają wzmocnione na potrzeby estradowe, w których grają np. 2 prymy, 3 sekundy i 2 basy.

Muzyka góralska posiada wiele wspólnych cech z muzyką innych regionów Polski. Jej autorzy są anonimowi i powstaje spontanicznie, wynika z życia codziennego, z naturalnych potrzeb i instynktów twórców oraz wykonawców, niż z przeżyć artystycznych. Opowiada ona o tym co góralom najbliższe - o umiłowanych Tatrach, przygodach zbójników i o kłusowniczych wyprawach lub po prostu żartobliwych przyśpiewek. Nie mogło zabraknąć w niej motywów miłosnych, czy przekomarzań się chłopca z dziewczyną. Sam Jan Paweł II upodobał sobie piękny śpiew i grę górali. Przyjeżdżał w góry nie tylko po to, aby pospacerować po górskich szlakach, ale także aby nacieszyć uszy melodiami góralskimi.

Muzyka uważana jest za wieczny element tradycji ludowej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie, bez nut i zapisów, lecz w oryginalnej postaci "ze słuchu". Zdarza się, że w sąsiednich wsiach te same melodie i piosenki gra się i śpiewa nieco inaczej.

Piękna muzyka góralska do dziś towarzyszy góralom w domu, w karczmie, umila życie a także sprawia radość swoim wesołym brzmieniem. Występy zespołów góralskich można zobaczyć na festiwalach, a także w karczmach i niektórych domach wypoczynkowych.


źródło:
Opracowanie własne www.z-ne.pl


•  Re: Re: :)   Zgłóś moderatorowi do usunięcia
 Naruto      17:52 Nd, 27 Lut 2011
szok
normalnie!!!!eek

         •  Re: Re: :)   Zgłóś moderatorowi do usunięcia
 nati08092001      12:53 Sb, 13 Kwi 2013
:-) dziwactwi amd :D :-) :-( ;-) :o eek confused cool

                 •  Re: Re: :)   Zgłóś moderatorowi do usunięcia
 JoannaR      13:34 Sb, 13 Kwi 2013
Hmmm... Co jest szokującego albo dziwacznego jeśli chodzi o treść artykułu?

(nie znam się na kapelach i muzyce - zwyczajnie lubię jakąś muzykę albo nie)

•  Wow   Zgłóś moderatorowi do usunięcia
 Natalia!      13:21 Nd, 14 Maj 2017
Extra:Drolleyes:D










Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024