Granica w górach - zejście z Kasprowego,  w tle Goryczkowa Czuba (fot. Wojciech Pawlikowski)

Zniesienie kontroli granicznych nie oznacza zniesienia granic administracyjnych. W mocy pozostały wprowadzone przez władze państw członkowskich procedury administracyjne, np. meldunkowe. W związku z przepisami imigracyjnymi i wizowymi wskazane jest posiadanie przy sobie dokumentu tożsamości potwierdzającego tożsamość oraz obywatelstwo Państwa Członkowskiego Unii Europejskiej (w przypadku obywateli polskich ważny paszport lub dowód osobisty). Kontrola tożsamości, pomimo, iż nie będzie przeprowadzana na granicach, może być dokonana na zasadach wyrywkowych, na terenie całego obszaru Schengen. W razie poważnego zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego klauzula ochronna upoważnia, na mocy stosownej Decyzji Rady UE, każde Państwo Członkowskie do okresowego przywrócenia kontroli na swoich granicach z innymi państwami strefy Schengen.

Obywatele Polski uzyskali możliwość w pełni swobodnego podróżowania po obszarze Schengen, obejmującym obecnie znaczną część kontynentu europejskiego. Każdy obywatel państwa strefy Schengen ma prawo do swobodnego wjazdu na terytorium innego państwa strefy. Nie są z tym związane żadne szczególne formalności, co oznacza, że można przekroczyć granicę w każdym miejscu (o ile przepisy dla danego terenu nie stanowią inaczej np. parki narodowe, rezerwaty przyrody) i o dowolnej porze. O istnieniu granicy danego państwa informują tablice, które znajdą się w widocznych miejscach.

Granicę polsko-słowacką na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego można przekraczać wyłącznie w miejscach, gdzie stykają się szlaki turystyczne obu parków. Należy pamiętać, że od 1 listopada do 15 czerwca w słowackiej części Tatr szlaki, z wyjątkiem tych prowadzących do schronisk, są zamykane. Wtedy przekraczanie granicy jest zakazane. Aktualnie do bezpośredniego przejścia służą: Bobrowiecka Przełęcz, Grześ, Raczkowa i Sucha Przełęcz koło Kasprowego Wierchu, jak również wierzchołek Rysów. Pamiętać należy że niektóre z tych przejść mogą okazać się zbyt trudne do przejścia dla dzieci.

Na terenie Pienińskiego Parku Narodowego przekraczanie granicy państwowej ze Słowacją dozwolone jest tylko w miejscu dotychczas istniejącego przejścia granicznego na Drodze Pienińskiej w Szczawnicy oraz przez kładkę pieszo rowerową w Sromowcach Niżnych. W przełomie Dunajca niedozwolone jest dobijanie do polskiego brzegu wszelkich jednostek pływających, ze względu na obowiązywanie ścisłej ochrony przyrody. Na obszarze Małych Pienin (park narodowy na Słowacji) przekraczanie granicy dozwolone jest jedynie w miejscach dotychczas istniejących przejść małego ruchu granicznego, do których prowadzą znakowane szlaki turystyczne. 

W przypadku Babiogórskiego Parku Narodowego turyści zobowiązani są do przestrzegania przepisów parkowych, które stanowią, że poruszanie się po parku dozwolone jest jedynie po znakowanych trasach turystycznych. Dlatego też przekraczanie granicy możliwe jest w zaledwie trzech miejscach na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego: na szczytach Babiej Góry oraz Małej Babiej Góry i na przełęczy Jałowieckiej.

Na granicach pomiędzy państwami strefy Schengen nie jest prowadzona kontrola graniczna. Można takie przejścia dołączać do planowania wycieczek rowerowych. Podczas pobytu na terytorium innego państwa strefy Schengen powinniśmy jednak posiadać ważny dokument potwierdzający tożsamość – paszport lub dowód osobisty. Ta zasada dotyczy również dzieci. Uwaga! Prawo jazdy, legitymacja szkolna czy studencka, zaświadczenie o złożeniu wniosku o wydanie paszportu lub dowodu osobistego, świadectwo urodzenia, nie są dokumentami potwierdzającymi tożsamość. Dokumentem niezbędnym do przekroczenia granicy zewnętrznej jest paszport. Należy również pamiętać, że w przypadku niektórych państw trzecich, konieczne jest również posiadanie wizy. Podczas podróżowania samochodem, warto jest zapoznać się z przepisami drogowymi obowiązującymi w obcym kraju. We wszystkich, bardzo rygorystycznie traktowany jest przepis nakazujący wyposażenie pojazdu w foteliki samochodowe dla dzieci, jeżeli są pasażerami.

Więcej aktualnych informacji na temat zasad przekraczania granicy znajdą Państwo na stronach: