29 maja 2015 (piątek), godz.10:00

Galeria Sztuki XX wieku w willi Oksza,

(filia Muzeum Tatrzańskiego)

Zakopane, ul. Zamoyskiego 25

Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem oraz Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie mają zaszczyt zaprosić na Konferencję popularnonaukową towarzyszącą wystawie „Ku Tatrom się wrócę… Z Hiszpanii do Zakopanego. Życie i dzieło Mariana i Jadwigi Maurizio”

Życie i dzieło Mariana Maurizio Abramowicza (1905-1996), taternika, pisarza, poety i fotografa, z zawodu inżyniera rolnictwa a z konieczności losu i emigranta oraz jego żony, Jadwigi Maurizio (1910-2000), wybitnej tłumaczki, mogłyby posłużyć za gotowy (i doskonały) materiał na scenariusz filmowy. Stąd konferencja „Ku Tatrom się wrócę… Z Hiszpanii do Zakopanego”, towarzysząca wystawie pod tym samym tytułem, stwarza okazję do przywrócenia należnej pamięci o dwojgu wybitnych, lecz dziś zapomnianych postaciach. Marian i Jadwiga w równym stopniu związali swoje życie z Krakowem i Zakopanem jak i z odległą Hiszpanią, a zwłaszcza z Barceloną. Dziś przyglądamy się im z perspektywy otwartych granic i unijnej współpracy państw i narodów. Celem sesji jest nakreślenie szerszego, historycznego, społecznego i kulturowego tła działań, jakie ponad pół wieku temu podjęli w Hiszpanii Marian i Jadwiga Maurizio.

Jacek Kukuczka, Piotr Worytkiewicz

 
PROGRAM KONFERENCJI:

29 maja 2015 (piątek) 10.00 – 11.00 rozpoczęcie konferencji – powitanie gości.

11.00 – 12.00 Panel przedpołudniowy: „Polska. Kraków i Zakopane”

1. Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska (Rzecznik Prasowy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce)

Rodzina Mauriziów przybyła do Krakowa z Gryzonii w Szwajcarii w XIX wieku. Nestor rodu Parys, założył w Krakowie cieszącą się niezwykłą popularnością cukiernię. Mauriziowie byli ewangelikami, aktywnymi członkami parafii ewangelickiej w Krakowie. Do takiej rodziny został przyjęty Marian, w takim środowisku dorastał, a skomplikowane losy rodziców, miały decydujący wpływ na jego przyszłość... Wystąpienie będzie miało na celu przedstawienie historii rodziny Mauriziów i zaznaczenie działalności w przestrzeni Miasta Krakowa.

2. Wojciech Szatkowski (Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem)

Szkice z historii narciarstwa i taternictwa w międzywojennym Zakopanem.

Prezentacja wybranych sylwetek ze środowiska Zakopanego lat 20. i 30. XX wieku. Ukazanie życiorysów postaci związanych ze stolicą Tatr, umożliwi choć po części oddanie ducha tamtej epoki.

3. dr Ilona Narębska (Uniwersytet w Alicante, Hiszpania) Jadwiga Maurizio – uznana, nieznana, znajoma. Tłumaczka Lema.

Jadwiga Maurizio jest znana w Hiszpanii przede wszystkim jako tłumaczka Stanisława Lema, choć pierwszy przekład jej autorstwa to Szkice o Szekspirze Jana Kotta, wydane jeszcze w czasach dyktatury generała Franco. Jest wówczas jedną z niewielu kobiet tłumaczących literaturę polską na hiszpański. Niebywała jakość przekładów świadczy o ogromnej erudycji, kreatywności oraz talencie lingwistycznym Jadwigi Maurizio. A fakt, że Lem był, i jest, tak chętnie czytany w Hiszpanii, to po części zasługa talentu translatorskiego Polki.

12.00 – 12.20 Dyskusja (pytania do prelegentów i gości, uwagi, etc.)

12.20 – 12.45 Przerwa kawowa

12.45 – 14.10 Panel popołudniowy: „Hiszpania. Tam i z powrotem”

4. prof. Barbara Obtułowicz (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)

Zarys związków polsko-hiszpańskich od średniowiecza po czasy współczesne

Chociaż Polska i Hiszpania należą do państw pogranicza kulturowego, położonych na dwóch przeciwległych krańcach Europy (dzisiejszej Unii Europejskiej) przedstawiciele obydwu narodów nieustannie odkrywali się nawzajem. Celem mojego wystąpienia jest uświadomienie słuchaczom, że Jadwiga i Marian Maurizio przybyli do kraju, o którym poprzednie pokolenia Polaków wiedziały już całkiem sporo. Również i dla nich nie była to tierra incognita, a jednocześnie ziemia pachnąca egzotyką i tajemnicą.

5. Martyna Rabajczyk (Uniwersytet Jagielloński)

Podróżnicy i turyści. Polskie odkrywanie Hiszpanii w latach 1900-1939

Od chwili otwarcia linii kolejowej z Madrytu do Irúnu w latach 60. XIX wieku liczba podróżników odwiedzających Hiszpanię stale rosła. Rosła również liczba Polaków, którzy najczęściej ze stolicy Francji podróżowali na Półwysep Iberyjski. W moim wystąpieniu chcę odpowiedzieć na pytanie czym się kierowali podejmując podróż do Hiszpanii, jak ona przebiegała oraz jaki obraz tego kraju utrwalili w swoich wspomnieniach.

6. Jacek Kukuczka (Muzeum Etnograficzne w Krakowie)

Szkice z Hiszpanii. Marian Maurizio Abramowicz - fotograf w terenie.

Hiszpania to niezwykle fotogeniczny kraj. Za Pirenejami, gdzie wg niektórych leży cały rozległy kontynent, wszystko wydaje się nieco inne niż w bliskiej nam Europie. Stąd, w pewnym sensie, fotografować Hiszpanię przychodzi łatwo, lecz znacznie trudniej, gdy zdjęcia mają cokolwiek istotnego przekazać. Maurizio opowiedział o niej po swojemu, unikając uproszczeń i przerysowań. Spotkanie z jego fotografią to jak czytanie zapisków w osobistym dzienniku.

7. Piotr Worytkiewicz (Muzeum Etnograficzne w Krakowie)

Marian i Jadwiga Maurizio, to postaci nieprzeciętne, a jednocześnie szerzej nikomu nieznane. Od 1948 roku aż do ostatnich chwil życia mieszkali w Barcelonie, gdzie prowadzili „dom otwarty” dla Polaków przybywających do Hiszpanii, w czasach kiedy podróżowanie do tego kraju nie było sprawą prostą…. Tam też powstały wiersze Mariana Maurizio pisane gwarą jak i wspomnienia z Zakopanego.

14.10 – 15.10 Dyskusja. Podsumowanie konferencji.

– opcjonalnie: kuratorskie oprowadzanie po wystawie

16.30 – 18.30 Zapraszamy na spacer po Zakopanem śladami Mariana i Jadwigi Maurizio. Zbiórka przed „Restauracją Zakopiańską”, ul. Jagiellońska 18 (m.in. wizyta w willi Pod Jedlami, cmentarz Na Pęksowym Brzysku).