Już w maju Muzeum Tatrzańskie otwiera swoją dziesiąta filię – Galerię Sztuki XX wieku w willi Oksza. W pięknych wnętrzach w stylu zakopiańskim pokazana zostanie wystawa „Zakopane – pępek świata. Sztuka pod Giewontem w latach 1888 – 1939”.

Willa Oksza przy ulicy Zamoyskiego 25 w Zakopanem stanowi jeden z najciekawszych obiektów na mapie miasta z kilku powodów. Po pierwsze, jest przykładem stylu zakopiańskiego, stworzonego przez Stanisława Witkiewicza pod koniec XIX wieku. Po drugie, już od połowy maja tego roku będzie można w niej oglądać nową wystawę przygotowaną przez Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego. Budynek powstał na zamówienie Wincentego Kossakowskiego w 1895 roku, a autorem projektu był Stanisław Witkiewicz. Dom wielokrotnie zmieniał właścicieli. W 1899 roku kupił go Marcin hr. Kęszycki dla swojej żony Heleny z Reyów z okazji dwudziestopięciolecia małżeństwa. Po pierwszej wojnie światowej willa stała się prewentorium dla młodzieży zagrożonej gruźlicą. Później pełniła rolę internatu, szkoły oraz domu wypoczynkowego. Los okazał się dla niej łaskawy. Pomimo różnego rodzaju zawirowań historycznych i zmian w jej wnętrzu wprowadzanych przez kolejnych właścicieli, odzyskała dawny blask i po remoncie konserwatorskim, sfinansowanym przez Unię Europejską i Województwo Małopolskie, została przeznaczona na filię Muzeum Tatrzańskiego - Galerię Sztuki XX wieku.

Jej piękne proporcje, bogate motywy ornamentalne zdobiące wnętrze oraz ogród czynią ją obowiązkowym punktem na mapie turystycznej Zakopanego. Zachowane elementy dekoracyjne wnętrz, t.j. opaski okienne, sosręby, drzwi, zaskakują obfitością wykorzystanych ornamentów, jak również kunsztownym wykonaniem. Bogata historia, którą kryją te ponad stuletnie wnętrza, w połączeniu z interesującą wystawą, która powstaje, stanowią prawdziwie wybuchową mieszankę kulturalną. Ekspozycja inaugurująca działalność nowej filii Muzeum jest zatytułowana "Zakopane - pępek świata. Sztuka pod Giewontem w latach 1880 - 1939". Skąd taki tytuł ekspozycji? Czy rzeczywiście mieszkamy w „pępku świata”? Na te pytania odpowiedzi udzieli sztuka prezentowana w Galerii. Koniec XIX wieku i pierwsze trzydziestolecie XX to czas, kiedy w Zakopanem wręcz kipi życie artystyczne. Spotykają się tu i ścierają różne punkty widzenia na sztukę, teatr, filozofię, politykę. To miejsce, w którym szuka się inspiracji, w którym się tworzy. Warto zobaczyć co wynikło z tych artystycznych dyskusji i poszukiwań. Niektóre prace zostaną zaprezentowane w Zakopanem po raz pierwszy (np. Projekt hotelu w Zakopanem Leona Chwistka, drewniany ołtarz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny autorstwa Jana Szczepkowskiego). Zwiedzający będą mogli zapoznać się nie tylko ze sztuką, ale również z atmosferą stolicy Tatr sprzed II wojny światowej.

Julita Opalach

fot. Jarek Możdżyński