E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Asnyk Adam

 
  Kategoria: 
Ludzie 

  opis  
  forum (0)  

Asnyk Adam (11 IX 1838 Kalisz - 2 VIII 1897 Kraków, poch. w grobach zasłużonych na Skałce).

Poeta i dramaturg , dr filozofii, taternik. Od 1858 brał udział w antycarskiej konspiracji polit., a podczas powstania w 1863 był czł. "czerwonego" Rządu Narodowego. W 1870 osiadł w Krakowie poświęcając się pracy lit., polit. i społ. W 1882-95 był współred. liberalno-demokr. "Nowej Reformy" oraz inicjatorem i w 1891 pierwszym prezesem Tow. Szkoły Ludowej. Poglądy polit. i społeczne A. odzwierciedlają się w jego poezji, np. w sonetach Ze sceny świata (1872) potępia wojnę, a w wierszu Janowi Kollarowi, wieszczowi Odrodzenia Czech (1893) głosi braterstwo słowiańskie. W poezji tatrz. zalicza się A. do poetów najwybitniejszych. Przyjeżdżał często do Zakopanego i Tatr w 1872-96, a może i wcześniej, gdyż już w 1868 był w Pieninach i ogłosił wiersz Z podróży Dunajcem ("Dz. Lit." 1868, nr 49). Był zapalonym turystą tatrz. i taternikiem, czego odbicie znajdujemy w ogłoszonych drukiem listach poety do ojca ("Wierchy" 1937 i w książkowym opracowaniu Antoniego J. Mikulskiego w 1938). Był jeden z pierwszych członków Tow. Tatrzańskiego i w 1874-77 członkiem jego wydziału.

W 1873 był np. na rzadko wówczas zwiedzanym Lodowym Szczycie (z Walerym Eljaszem, Leopoldem Świerzem i in.), w 1874 na Giewoncie (z ks. Augustynem Sutorem i L. Świerzem), a kulminującym punktem jego działalności tatern. był rok 1876, kiedy z Mieczysławem i Janem G. Pawlikowskimi (i z przewodnikami) dokonał II wejścia na Wysoką, która wtedy u pol. turystów jeszcze uchodziła za szczyt niezdobyty. A. sporo chodził po Tatrach z przew. Maciejem Sieczką, któremu poświęcił piękny wiersz: Maciejowi Sieczce, przewodnikowi w Zakopanem ("Echo" 1879, nr 193 i liczne przedruki).

Rezultatem wycieczek tatrzańskich A. oraz wyrazem jego stosunku do przyrody jest cykl wierszy W Tatrach, zajmujący b. wybitną pozycję w pol. liryce opisowej, a wydany w całości po raz pierwszy w 1880 (Poezye t. 3, Lw. 1880). Poszczególne wiersze tego cyklu były przeważnie drukowane już wcześniej w różnych czasopismach, a najbardziej znane to: Ranek w górach ("Echo" 1878, nr 264), Morskie Oko (pięć sonetów, "Pam. TT" 1, 1876), Kościeliska ("Echo" 1879, nr 181), Noc pod Wysoką ("Bluszcz" 1879, nr 45), Limba (pierwodruk w zbiorze Poezye 1880), Giewont (pierwodruk jak poprzedni), Ulewa ("Bluszcz" 1879, nr 31) oraz wspom. wiersz poświęcony Sieczce. Wiersze A. były tłumaczone na różne języki, np. cykl W Tatrach na język czes. (w zbiorze Poesie, Pr. 1886, tłum. František Kvapil).

A. został uczczony w Tatrach dużą tablicą pamiątkową (wykonaną przez Pietkiewicza), umieszczoną na ścianie schroniska Murowaniec na Gąsienicowej Hali, odsłoniętą 11 IX 1929 (na tablicy data 2 VIII 1927, tj. 30 rocznica zgonu poety), ale gł. uroczystość przy tablicy odbyła się w 1930. W Zakopanem jest ul. Asnyka, tak nazwana po II wojnie światowej.



Literatura:
Maria Szypowska: Asnyk znany i nieznany . Wa. 1971.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024