E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

Zamoyski Władysław

 
  Kategoria: 
Nie okreslony 

  opis  
  forum (0)  

Zamoyski Władysław (18 XI 1853 Paryż - 3 X 1924 Kórnik k. Poznania), syn gen. Władysława Zamoyskiego, hrabia. Wielki patriota pol. i społecznik. Właściciel dóbr Kórnik, Zakopane i in.

Dobra Zakopane (ze znaczną częścią Tatr Pol.) zakupił w 1889 i tu zamieszkał, w Kuźnicach (» własnościowe sprawy). Zdewastowane przez poprzednich właścicieli lasy tatrz. uratował od zupełnego zniszczenia przez ograniczenie wyrębów i prowadzenie intensywnych zalesień. Wielkim wysiłkiem doprowadził do zbudowania linii kolejowej z Chabówki do Zakopanego, otwartej w 1899 (» koleje). Miał duże zasługi w granicznym » sporze o Morskie Oko, wygranym przez stronę pol. w 1902.

Na terenie Zakopanego i Tatr Pol. odegrał b. pożyteczną społecznie rolę, popierając swą działalnością i finansami różne instytucje oświat., kult., użyteczności publ. itd. oraz inwestycje tur. Towarzystwa Tatrz. W 1893-1907 był w zarządzie TT, a w 1901 został członkiem hon. TT i hon. obywatelem Zakopanego. Cały swój majątek (m.in. dobra kórnickie i zakop.) przekazał na cele społ. i nar. w formie fundacji (»Kórnickie Zakłady).

Zasługi Z. dla Tatr i Zakopanego upamiętniono w 1898 przez nadanie jego nazwiska jednej z ulic w Zakopanem. Wprawdzie w 1955 zakop. MRN jednomyślną uchwałą zniosła tę nazwę (ignorancko argumentując, że "krwiopijca hrabia Zamoyski pozabierał majątki biednym chłopom"), jednakże po silnych protestach wielu obywateli Zakopanego i osobistej interwencji Zofii Radwańskiej-Paryskiej u władz wojewódzkich, te ostatnie nakazały natychmiastowe przywrócenie nazwy: ulica Zamoyskiego, co też się stało. Wielkie zasługi Z. dla kultury i nauki pol. i w ogóle dla narodu pol., nie tylko dotyczące Tatr, omówione są w podanej niżej literaturze, a także jego podróż naokoło świata w 1879-80, z dłuższym pobytem w Australii (odwiedził również Nową Kaledonię i Nową Zelandię).

Lit. - K. Dobrzański =Henryk Sienkiewicz : Kto da więcej? Szkice z licytacji Zakopanego. "Słowo", Wa., 22 V 1889 i przedruki już pod nazwiskiem autora. - Stefan Żeromski: Drożyzna i Zamoyszczyzna. "Tyg. Ilustr." 1924, nr 51 i przedruki. - Lech Paszkowski: Polacy w Australii i Oceanii 1790-1940. Londyn 1962. - Zenon Bosacki: Władysław Zamoyski. Poz. 1986. - Zofia Nowak: Władysław Zamoyski a spór o Morskie Oko w latach 1890-1909. "Pam. Bibl. Kórn." 21, 1986. - Władysław Zamoyski 1853-1924. Życie i dzieło. Poz. 1988; materiały z sesji pop.-nauk. - Zofia Nowak: Zasługi Władysława Zamoyskiego dla budowy kolei Chabówka-Zakopane. "Pam. Bibl. Kórn." 22, 1988.





KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024