E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

 

taternik

 
  Kategoria: 
Terminologia 

  opis  
  forum (0)  

Człowiek uprawiający » taternictwo; rodzaj żeński: taterniczka. Poprawny przymiotnik od słowa taternik: taternicki (a nie: taterniczy). Wyraz taternik oznacza więc alpinistę, ale jedynie takiego, który uprawia alpinizm w Tatrach. Każdy taternik jest też wspinaczem, natomiast wspinacz jest taternikiem tylko wtedy, gdy wspina się w Tatrach. Słowo taternik zostało wprowadzone do piśmiennictwa przez Tytusa Chałubińskiego w jego wspomnieniu Sześć dni w Tatrach (1879) i następnie szybko rozpowszechnione przez Walerego Eljasza (wyd. 2 jego przewodnika z 1881 i nast.), a także przez innych. Chałubiński objaśnił ten wyraz ogólnikowo: "...taternicy (tak zowią w Zakopanem tych, którzy dużo po Tatrach chodzą)..." Natomiast Eljasz (1881) określa dokładniej, że turyści chodzą na łatwiejsze wycieczki, a taternicy na trudniejsze. Zwłaszcza dawniej (sporadycznie również obecnie) nieraz nazywano taternikiem każdego turystę chodzącego nieco więcej po Tatrach, poprawnie jednak taternikiem można nazwać jedynie osobę uprawiającą właściwe taternictwo (ze wspinaczką). Błędne jest więc spotykane twierdzenie, że turysta tatrzański = taternik. Inna rzecz, że przed pojawieniem się w piśmiennictwie terminu taternik i później (zwł. do I wojny świat.), właściwych taterników nazywano też po prostu turystami (początkowo również tourystami, z franc. czy niem.).Wyraz taternik powstał w gwarze podh. i został ukuty przez górali zakop., zapewne dopiero pod koniec lat 1870. Pochodzi oczywiście od nazwy Tatry, jednak nie wprost lecz od jej lud. (podh.) przymiotnika: taterski, stąd taternik. Już Maksymilian Nowicki w swej pracy Zapiski z fauny tatrzańskiej ("Spraw. Komis. Fizjogr." 1, 1867) pisze: "W miejscu książkowej formy tatrzański Podhalanie używają taterski, formy urobionej wprost od rdzenia Tatr". Termin taternik nie ma w odniesieniu do Tatr odpowiednika w obcych językach: słow., niem., węg. (słow. Tatranec ma in. znaczenie); był tylko łac. pseudonim Alfreda Grosza: Taternicus, urobiony z pol. taternika. Zob. też taternictwo.



Literatura:
Lit. - Antoni Danysz: Powstanie niektórych wyrazów polskich. "Język Pol." 3, 1916, nr 7-10. - Józef Nyka: 90 lat wyrazu "taternik". "Tat." 45, 1969, nr 3.



KSIĘGARNIA GÓRSKA
ul. Zaruskiego 5
34-500 ZAKOPANE
tel. (018) 20 124 81
Pełny tekst w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej. Kliknij tutaj

   Udostępnij




Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024