| Rakuska Czubka, Mała (Nie okreslony) |
| |
Rakuska Czubka, Mała (1560, 1561 m); Malá Svištovka; Kleiner Ratzenberg;
Kis-Morgás. S. Niepokaźny lesisty wierch o wierzchołku porośniętym
kosodrzewiną, na dolnym (pd.-wsch.) końcu Rakuskiej Grani. Od Rakuskiej Czuby
oddziela go Niżnia Rakuska Przełęcz.
|
|
| Rakuska Grań (Nie okreslony) |
| |
Rakuska Grań. S.Grań ciągnąca się od Rakuskiej Przełęczy najpierw
ku pn.-wsch. do wierzchołka Rakuskiej Czuby, a od niego ku pd.-wsch. przez
Niżnią Rakuską Przełęcz do Małej Rakuskiej Czubki. Oddziela środk. partie
Kiezmarskiej Doliny od środk. części Huncowskiej Doliny.
|
|
| Rakuska Przełęcz (Nie okreslony) |
| |
Rakuska Przełęcz (2023, 2018 m); Sedlo pod Svištovkou, Nižné sedlo pod
Svištovkou; Ratzenbergjoch, Ratzenbergsattel; Morgás-hágó. S. Szerokie,
najniżej położone siodło między Małym Kiezmarskim Szczytem a Rakuską Czubą,
bliżej wierzchołka tej ostatniej. Tatrzańska Magistrala (między Kiezmarską
Doliną a Łomnicką Doliną) nie przechodzi przez Rakuską Przełęcz lecz wyżej,
przez » Rakuski Przechód.Wszystkie nazwy Rakuskiej...
|
|
| Rakuska Przełęcz, Niżnia (Nie okreslony) |
| |
Rakuska Przełęcz, Niżnia (ok. 1525 m); Sedlo pod Malou Svištovkou;
Kleiner Ratzenbergsattel; Kis-Morgás-nyereg. S. Przełęcz między Rakuską
Czubą a Małą Rakuską Czubką, blisko wierzchołka tej ostatniej.Przez przełęcz tę
przechodzi znakowana ścieżka tur., która prowadzi do Łomnickiego Stawu w dół -
okrążając Małą Rakuską Czubkę - do stacji Start kolei linowej i dalej w dół do
Tatrz. Łomnicy.
|
|
| Rakuski Przechód (Nie okreslony) |
| |
Rakuski Przechód (ok. 2030 m); Sedlo pod Svištovkou. S. Płytkie
siodło w pd.-zach. grani Rakuskiej Czuby, tuż pod jej wierzchołkiem. Przez
siodło to (a nie przez niżej leżącą Rakuską Przełęcz) przechodzi Tatrzańska
Magistrala.
|
|
| Rakusy (Nie okreslony) |
| |
Rakusy, Rakuzy (704 m); Rakúsy; Rox, Roks; Rókus, Rókusz. S. Wieś
u podnóża Tatr na Spiszu, między Kiezmarkiem a Tatrz. Kotliną.Istniała już w
1288. Przez pewien czas należała do Kiezmarku i była zasiedlona przez Niemców,
ale już przed I wojną świat. osiadły tu również rodziny pol. z Zamagurza
Spiskiego.
Po II wojnie świat., po wysiedleniu Niemców, przybyli osadnicy z okolicznych
wsi oraz ze Zdziaru, Lendaku i Polski....
|
|
| ramię (Nie okreslony) |
| |
ramię. W terminologii tur. i tatern. ma kilka znaczeń: 1. boczna grań lub
grzbiet szczytu; 2. odgałęzienie doliny, żlebu itp.; 3. drugorzędne wzniesienie
w grani szczytu (np. Ramię Krywania); 4. przełęcz lub siodło (np. Ramię
Lodowego, Ramię Łomnickie). Ostatnie znaczenie (przełęcz, siodło) jest jednak
niewłaściwe i wywodzi się z poprzedniego.
|
|
| Rapf Feliks (Nie okreslony) |
| |
Rapf Feliks (11 I 1891 Tarnów - 7 III 1972 Nowy Sącz). Pedagog, taternik,
działacz tur. i społeczny. Jako nauczyciel matematyki i fizyki uczył w 1922-52 w
szkołach średnich w Nowym Sączu, w czasie II wojny świat. w tajnym
szkolnictwie.W Tatrach uprawiał turystykę i taternictwo od 1905 do 1955. Od 1908
był członkiem Tow. Tatrz. i Sekcji Tur. TT. Miał duże zasługi w rozwoju
turystyki w Beskidzie Sądeckim i Pieninach, a także turystyki z Nowego...
|
|
| Raptawicka Grań (Nie okreslony) |
| |
Raptawicka Grań. P. Długa grań biegnąca od wierzchołka
Kominiarskiego Wierchu zasadniczo ku wsch., aż po Raptawicką Turnię. Od
Żeleźniakowego Wierchu oddziela ją szerokie Raptawickie Siodło (ok.
1515).
|
|
| Raptawicka Jaskinia (Nie okreslony) |
| |
Raptawicka Jaskinia (1151 m). P. Najwyżej położona z trzech Jaskiń
Pawlikowskiego u stóp Raptawickiej Turni w Kościeliskiej Dolinie (ok. 120 m nad
jej dnem), naprzeciw Pisanej Skały. Dojście znakowaną ścieżką ułatwiają
łańcuchy. Zejście od wylotu jaskini do jej wstępnej komory stalową drabinką (ok.
4 m). Dług. korytarzy ok. 150 m. Deniwelacja ok. 15 m. Jaskinię pierwszy opisał
Jan Gwalbert Pawlikowski w 1887.
|
|
| Raptawicka Turnia (Nie okreslony) |
| |
Raptawicka Turnia lub Raptawica (ok. 1250 m).
P. Ostatnia ku wschodowi wybitna turnia w Raptawickiej Grani, tj. dolnej
części wsch. grani Kominiarskiego Wierchu. Opada urwistymi ścianami skalnymi ku
Kościeliskiej Dolinie, mn.w. naprzeciw Pisanej Skały.Na wierzchołku R.T. był
Stanisław K. Zaremba z towarzyszami w 1933.
Ścianami tej turni prowadzi ponad 20 dróg tatern. o dużych trudnościach
(pierwsze wejście w...
|
|
| Raptawicki Mur (Nie okreslony) |
| |
Raptawicki Mur. S. Wysokie (do 160 m wysokości)
urwisko skalne, którym Raptawicka Grań opada ku pd. Przecięte jest trawiastym
zachodem (Raptawicka Drabina). Poprzez to urwisko prowadzi ponad 50 dróg tatern.
o wielkich trudnościach. Klasyczne przejście w 1981 Szarego Zacięcia (VII+)
otworzyło nową generację dróg klasycznych w Tatrach Polskich. Przebyta tu w 1987
droga Hematytówka (IX-) była przez kilka lat...
|
|
| Rašo Ján (Nie okreslony) |
| |
Rašo Ján, pierwotnie Rášo (22 VI 1913 Pudmerice, obecnie Budmerice,
między Modrą a Tyrnawą - 26 IX 1944 w Tatrach pod Krywaniem, poch. nad
Szczyrbskim Jeziorem). Słow. powstaniec i partyzant w czasie II wojny
światowej.
Był kierownikiem oddziału słowackiej straży granicznej przy Szczyrbskim
Jeziorze do 28 VIII 1944, kiedy wraz ze swym oddziałem przystąpił do Słow.
Powstania Nar. (SNP), a następnie do oddziału partyzanckiego "Vysoké...
|
|
| ratownictwo (Nie okreslony) |
| |
ratownictwo. Górskie r. polega na niesieniu pomocy osobom, które w górach
uległy wypadkowi, zachorowały, zabłądziły lub dostały się w miejsce, skąd o
własnych siłach nie potrafią się wydostać. Ratownicy górscy różnież znoszą z gór
zabitych lub zmarłych, zwł. z miejsc trudno dostępnych.
W Tatrach do 1909 wszelkie akcje ratunkowe organizowali doraźnie turyści,
taternicy i przewodnicy, czasem przedstawiciele towarzystw tur. (TT i...
|
|
| Ratusz (Nie okreslony) |
| |
Ratusz ( 1296 m). P. Niższa z dwóch turni sterczących na pd.-wsch.
od Pisanej Polany, a na pn. od dolnej części Krakowa w Kościeliskiej
Dolinie.
|
|
| Ratuszowe Źródło (Nie okreslony) |
| |
Ratuszowe Źródło (ok. 1870 m), dawniej też Ratusz (łącznie z Małołąckim
Ratuszem). P. Źródło na pn.-wsch. stoku Czerwonego Grzbietu (w pn.-zach.
grani Małołączniaka), naprzeciw i nieco wyżej od wierzchołka Wielkiej Turni
(1847 m). Woda z R.Ź. spływa do znajdującego się zaraz poniżej niego otworu »
Małołąckiego Ratusza.
|
|
| Rautenstrauchowa Łucja (Nie okreslony) |
| |
Rautenstrauchowa Łucja, z Giedroyciów (22 VI 1798 Bobcin k. Kowna - 3 V
1886 Puławy, poch. w Warszawie na Powązkach). Literatka, autorka powieści i
wspomnień o podróżach po Europie.
Tatr dotyczą t. 1 i 2 jej książki Miasta, góry i doliny (Poz. 1844, t.
1-5); znajduje się tu ciekawy i lekko zbeletryzowany opis podróży autorki do
Pienin (Szczawnica) i w Tatry (Morskie Oko, Czarny Staw, Zakopane, Kościeliska
Dolina) w 1839. Część...
|
|
| Rączka Henryk (Nie okreslony) |
| |
Rączka Henryk (16 XII 1953 Bielsko-Biała). Turysta, taternik (czł. Klubu
Wysokogórskiego Kraków od 1977), przewodnik tatrz. (II klasy od 1982, czł. AKPT
Kraków), z wykształcenia matematyk (UJ, mgr 1978), od 1980 mieszkaniec Kielc,
gdzie prowadzi antykwariat "Filar", specjalizujący się w tematyce górskiej,
m.in. Tatr i Podtatrza. Ma też zakład produkujący sprzęt alpin. (atestowane
karabinki duralowe). Jako turysta przewędrował różne pasma...
|
|
| rdest (Rośliny) |
| |
rdest (Polygonum), z rodziny Rdestowatych (Polygonaceae).
Wśród kilkunastu gatunków rdestów wystepujących w Tatrach i na Podtatrzu, jeden
jest gatunkiem górskim: r. żyworodny (P. viviparum). Jest
to niewielka, kilku- do kilkunastocentymetrowa roślinka, z niedużymi
podługowatymi, nieco skórzastymi listkami i niewielkim "kłoskiem" kwiatowym,
którego część górną zajmują białe lub różowawe kwiaty, a dolną małe bulwki,...
|
|
| redyk (Terminologia) |
| |
W gwarze podh.: wypędzanie stad (kierdli) owiec z początkiem lata na hale górskie (redyk wiosenny) lub też spędzanie owiec z końcem
lata (zwykle pod koniec września) z powrotem z hal do wsi (redyk jesienny lub
redyk powrotny). Słowo redyk
występowało też na Orawie Polskiej i na Spiszu Polskim. Jest to jeden z typowych
wyrazów karpackiej kultury past. i ma pochodzić z rumuńskiego.
|
|
| redykać się (Terminologia) |
| |
W gwarze podh.: iść z owcami ze wsi na halę lub wracać z owcami z hali do
wsi.
|
|
| redykałka (Terminologia) |
| |
W gwarze podh.: mały serek owczy, mniejszy od oszczypka o różnych kształtach (np.
kaczki, jelenia, owcy, parzenicy), rozdawany znajomym przez bacę jako upominek
podczas jesiennego redyku. Może to też być ukrajany kawałek większego sera (np.
oszczypka) lub cały oszczypek ofiarowany przez bacę w podobnych
okolicznościach.
|
|
| Referat Taternictwa (Nie okreslony) |
| |
Referat Taternictwa Koła w Gliwicach Oddziału Katowickiego PTT. Koło to
istniało od 28 XI 1948 do XII 1950. Była to pierwsza pol. organizacja tur. w
Gliwicach (pomijając Drużynę Wysokogórską ZHP o charakterze tatern.), gdyż przed
II wojną świat. istniał tam z pol. towarzystw tylko "Sokół", a oddział gliwicki
Deutscher Alpenverein był niemiecki.
Założycielami Koła w Gliwicach byli przedwojenni członkowie PTT, przeważnie
ze Lwowa i...
|
|
| regiel (Terminologia) |
| |
Wyniosłe wzgórze, zasadniczo lesiste, wznoszące się
u pn. podnóża wyższych, skalistych szczytów Tatr. Koło Zakopanego reglami są np.: Nosal, Krokiew, Łysanki. Słowo to występuje też w nazwach geogr.:
Hruby Regiel, Mały Regiel itp. Nazwa regiel (lub piętro reglowe) oznacza
też jedno z » pięter roślinności.
Słowo regiel pochodzi z gwary podh. i
zapewne wywodzi się z niem. Riegel, które zresztą w dawniejszej literaturze niem....
|
|
| Reglami, Droga pod (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Droga jezdna biegnąca u samych stóp regli od Doliny Bystrej do Kościeliskiej Doliny, łącząca na tym odcinku
wyloty wszystkich dolin. Stanowi szlak spacerowy, z którego roztaczają się ładne
widoki na kotlinę Zakopanego i Gubałowskie Pasmo. D.p.R. zwała się dawniej
Żelazną Drogą, gdyż w XIX w. wożono nią rudę żelazną do hut w Kuźnicach. Jest wiersz Kazimierza Tetmajera Na "Żelaznej Drodze" pod Reglami.
|
|
| Reglami, Ścieżka nad (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Znakowany szlak
tur. łączący przez szereg przełęczy doliny
tatrz. w okolicy Zakopanego. Obfituje w
piękne widoki i można ten szlak przechodzić odcinkami. Ś.n.R. biegnie
następująco: Kalatówki, Przełęcz Białego, Dolina Białego (górna część), Czerwona Przełęcz, Strążyska Dolina, Przełęcz w Grzybowcu, Dolina Małej Łąki, Miętusi Przysłop, Miętusia Dolina, Wyżnia Miętusia Kira w Kościeliskiej Dolinie.
Ścieżkę nad Reglami...
|
|
| Reglany Potok (Nie okreslony) |
| |
Reglany Potok; Riglaný potok, Ríglanský potok; Riegelbach, Weissseifen.
S. Płynie całą Doliną do Regli. Powstaje w jej górnej odnodze, Szerokiej
Dolinie Bielskiej, popod Szeroką Przełęczą Bielską.Przepłynąwszy dnem Szerokiej
Doliny spływa następnie poprzez Reglane Spady, tj. wysoki próg skalny (ok.
1300-1500 m), przez górną część kaskadami, a przez dolną wysokim wodospadem
(Reglana Siklawa). W dolnych partiach Doliny do Regli...
|
|
| Regli, Dolina do (Nie okreslony) |
| |
Regli, Dolina do; dolina Riglaného potoka, Ríglanská dolina, dolina pod
Hlásnou skalou; Rigeltal, Riegeltal, Weissseifental. S. Jedna z dłuższych
dolin na pn. stokach Tatr Bielskich. Zaczyna się swą gł. gałęzią (» Szeroką
Doliną Bielską) pod Szeroką Przełęczą Bielską na wysokości ok. 1750 m i zbiega
początkowo ku pn.-wsch., a niżej zasadniczo ku pn. i uchodzi do środk. części
Doliny Bielskiego Potoku na wysokości ok. 950 m, u...
|
|
| Rehman Antoni (Nie okreslony) |
| |
Rehman Antoni, także Rehmann (13 V 1840 Kraków - 12 I 1917 Lwów). Botanik
(Uniw. Krak. 1860-63, dr 1865), geograf (uniw. w Bonn i Wiedniu 1881-82),
geomorfolog, podróżnik, prof. Uniw. Lwow. 1882-1910.
Od 1865 odbywał liczne podróże nauk. po całych Karpatach i do Rosji, w 1873
zwiedził Kaukaz (dochodząc na stokach Kazbeku do wysokości ok. 3500 m), w 1874
Krym, a w 1875-77 i 1879-80 Afrykę Pd. (m.in. Smocze Góry), publikując w związku
z...
|
|
| Reichart Dezső jun. (Nie okreslony) |
| |
Reichart Dezső jun.(1898 Stary Smokowiec - 1945 na Kaukazie). Węg.
lekarz, taternik, czł. BETE, ratownik górski, wybitny znawca Tatr, wielki
propagator narciarstwa. Najpierw praktykował jako lekarz w należącym do jego
rodziny Tatrzańskim Domu (k. Tatrz. Polanki), potem był lekarzem nacz. w Starym
Smokowcu.
Był czynnym taternikiem przede wszystkim w 1920-30, chodził wówczas po
Tatrach m.in. z Gyulą Komarnickim i Alfredem Groszem....
|
|
