| Gąsienica-Wawrytko Stanisław (Ludzie) |
| |
Gąsienica-Wawrytko Stanisław , także Krzeptowski
(ok. 1897 Zakopane - 12 XII 1973 tamże), syn » Jakuba G.-W . starszego, przewodnika. Działacz
Związku Podhalan i wiceprezes jego
zakop. oddziału, kier. Zespołu Pieśni i Tańca im. Klimka Bachledy w
Zakopanem.
|
|
| Gąsienica-Wawrytko Stanisław młodszy (Ludzie) |
| |
Gąsienica-Wawrytko Stanisław młodszy (? Zakopane ), syn » Stanisława G.-W ., działacza Związku Podhalan . W lutym 1945 uczestniczył w
wyprawie ratunk. TOPR po rannych
partyzantów w Zuberskiej Dolinie
.
|
|
| Gąsienica-Wawrytko Wojciech I (Ludzie) |
| |
Gąsienica-Wawrytko Wojciech I , zwany też starszym,
także Krzeptowski, o przezwisku Łysy (1888 Zakopane - 20 XI 1954 tamże). Przewodnik
tatrz. i ratownik.Przewodnikiem tatrz. klasy III został w 1919, kl. II w 1932.
Po II wojnie świat. już nie uprawiał przewodnictwa. Członkiem TOPR stał się w 1930 i uczestniczył w
wyprawach ratunkowych.
Był spowinowacony z in. przewodnikami i ratownikami tatrz. o tym samym
nazwisku i przydomku,...
|
|
| Gąsienica-Wawrytko Wojciech II (Ludzie) |
| |
Gąsienica-Wawrytko Wojciech II , zwany zrazu
młodszym, potem starszym, także Krzeptowski (9 IX 1903 Zakopane - 1 V 1965 tamże), syn » Jakuba G.-W . starszego, przewodnika.
Przewodnik i ratownik tatrz.Przewodnikiem tatrz. klasy III został w 1923, kl. II
w 1925, kl. I w 1948. W okresie międzywoj. zajmował się też budową ścieżek tur.
w Tatrach Polskich .
Członkiem TOPR był od 1930, ale już wcześniej brał
udział w wyprawach...
|
|
| Gąsienica-Wawrytko Wojciech III (Ludzie) |
| |
Gąsienica-Wawrytko Wojciech III , zwany też młodszym
(29 IX 1932 Zakopane - 6 IX 1984
tamże), syn » Wojciecha G.-W. II ,
przewodnika.
Przewodnik tatrz. od 1958, taternik, instruktor
taternictwa. Od 1948 ratownik TOPR , potem
Grupy Tatrz. GOPR , uczestnik ponad 150
wypraw ratunkowych. Zawodnik narciarski. Instruktor narc. PZN
.
|
|
| Gąsienica-Zuzaniak Józef (Ludzie) |
| |
Gąsienica-Zuzaniak Józef , także Gąsienica-Kaspruś
(1878 Zakopane - 1958 tamże).
Przewodnik tatrz. (od 1902 klasy II), przez wiele lat pracował w zakop. straży
pożarnej.W 1900 uczestniczył z Klimkiem
Bachledą i in. w I przejściu granią z Kołowego Szczytu na Mały Kołowy Szczyt , dokonując przy tym
pierwszych w ogóle wejść na Modrą
Turnię i Czerwoną Turnię
.
|
|
| Gąsienicowa Dolina (Doliny) |
| |
Gąsienicowa Dolina , dawniej też Dolina
Gąsienicowych Stawów
Dzieli się od razu na dwie gałęzie (zach. i wsch.), ciągnące się w górę ku
pd. i rozdzielone grzbietem, w którym wznosi się Kościelec i Mały Kościelec . W zach. gałęzi G.D., zwanej »
Zieloną Doliną Gąsienicową , leży większość
Gąsienicowych Stawów (największy: Zielony Staw ), a we wsch. gałęzi, zwanej » Czarną Doliną Gąsienicową , znajduje się...
|
|
| Gąsienicowa Hala (Przełęcze) |
| |
Dawniej u górali częściej Hala Stawy lub po prostu
Stawy, a także Ku Stawom (Hala ku Stawom) i Przy Stawach (Hala przy Stawach).
P. Nazwa G.H. występuje w dwóch znaczeniach (obecnie
częstsze jest drugie):
1) W swym pierwotnym past. znaczeniu Gąsienicowa Hala (Hala Stawy) obejmowała
prawie całą » Gąsienicową Dolinę (obie jej gałęzie) i nawet sięgała niżej, w
górną część zalesioną Doliny Suchej Wody. Natomiast wielki...
|
|
| Gąsienicowa Przełączka (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Gąsienicowa Przełączka
We wsch. grani Świnicy , między jej
gł. wierzchołkiem a Gąsienicową Turnią . Od
pd. do G.P. dochodzi znakowana ścieżka, która prowadzi z Zawratu na Świnicę.
Nazwa G.P., stworzona przez taterników, pochodzi
bezpośrednio od sąsiedniej Gąsienicowej Turni, a pośrednio od Gąsienicowej Hali i nazwiska Gąsienica
.
|
|
| Gąsienicowa Turnia (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Gąsienicowa Turnia
Drugorzędne wzniesienie w masywie Świnicy
, w środk. części jej wsch. grani, między gł. wierzchołkiem Świnicy a Niebieską Turnią . Pierwsze znane wejście: Stefania Wieniewska (-Klemensiewiczowa),
Zygmunt Klemensiewicz i Roman Kordys w 1907. Zimą: Mariusz Zaruski i towarzysze w 1910.
Nazwa G.T., utworzona przez taterników, pochodzi od Gąsienicowej Hali , a więc pośrednio od
nazwiska...
|
|
| Gąsienicowe Stawy (Woda) |
| |
Gąsienicowe Stawy
Najliczniejsza grupa stawów w Tatrach
Pol . (jest ich 21); leżą w Gąsienicowej
Dolinie . We wsch. gałęzi tej doliny (w Czarnej Dolinie Gąsienicowej ) znajdują się
tylko dwa: Czarny Staw (największy
wśród G.S.) i Zmarzły Staw ; z Czarnego Stawu wypływa Czarny Potok , pr. dopływ Suchej Wody .
Pozostałe stawy (19) leżą w zach. gałęzi Gąsienicowej
Doliny (w Zielonej Dolinie Gąsienicowej ).
Od...
|
|
| Gąsienicowy Potok (Woda) |
| |
Gąsienicowy Potok lub Gąsieniców Potok, albo po
prostu Potok, rzadziej Gąsienicowa Polana
Duża polana (częściowo zabudowana) po obu stronach szosy z Zakopanego na Kiry , między Krzeptówką a wylotem Doliny Małej Łąki . Leży w granicach
Zakopanego.Nazwa Gąsienicowy Potok oznacza też (rzadziej) sąsiedni Małołącki Potok , ale tylko poniżej wylotu
Doliny Małej Łąki.
|
|
| Gąsienicowy Potok (Terminologia) |
| |
Gąsienicowy Potok lub Gąsieniców Potok
W Zakopanem nazwą tą bywa oznaczany niejeden potok, ale każdy z nich ma też
inną nazwę, bardziej powszechnie stosowaną.
|
|
| Gąsienicowy Wierch (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
Gąsienicowy Wierch lub Gąsieniców Wierch, także
Sobczacki Wierch
Rozłożyste wzgórze w Zakopanem na
pd. od pd.-zach. części ulicy Kościeliskiej, a na pn. od Księżego Lasu .Nazwy G.W. pochodzą od nazwisk
góralskich Gąsienica i
Sobczak.
|
|
| gąsieniczniki (Nie okreslony) |
| |
gąsieniczniki (Ichneumonidae ). Błonkówki, często pasożytujące na
larwach i gąsienicach niektórych in. owadów, np. trzpienników, których larwy
niszczą drewno świerków, wygryzając w nim chodniki. Samice niektórych g. mają b.
długie (do kilku cm) pokładełka, którymi przewiercają drewno dostając się do
ukrytej w jego głębi larwy i składając w jej ciele jajo. G. są zatem owadami
pożytecznymi, pomocnymi w walce ze szkodnikami...
|
|
| Gdesz Roman (Ludzie) |
| |
Gdesz Roman (ok. 1885 - po 1 IX 1939). Taternik,
narciarz, działacz tur., inż. budowlany. Ukończył Wyższą Szkołę Przem. w Łodzi,
od 1906 lub wcześniej aż do IX 1939 mieszkał w Nowym Sączu i pracował w
Zarządzie Wodociągów i Kanalizacji miasta Nowego Sącza. Od wybuchu II wojny
świat. jego losy nie są znane.
W 1906 w Nowym Sączu dwaj taternicy, Roman Gdesz i Ignacy Król, założyli
Oddział Narciarski Towarzystwa Turystycznego...
|
|
| Gebethner Jan Robert (Ludzie) |
| |
Gebethner Jan Robert (25 X 1860 Warszawa - 22 IX 1910
tamże). Księgarz, wydawca, współwłaściciel firmy "Gebethner i Wolff" w
Warszawie, ożeniony z Marią Herse, siostrą » Bogusława Władysława Herse.
Był częstym bywalcem Zakopanego poczynając od lat 1880-ych i dużo
chodził po Tatrach. W 1889 w towarzystwie Ferdynanda Hoesicka i B.W. Hersego oraz przew.
Jędrzeja Wali młodszego, Klimka Bachledy i in. był na Gierlachu i na rzadko wtedy...
|
|
| Gebethner Jan Stanisław (Ludzie) |
| |
Gebethner Jan Stanisław (29 XII 1894 Warszawa - 25 VI
1981 tamże?), syn » Jana Roberta G.
Księgarz, wydawca, sportowiec.
W młodych latach uprawiał w Tatrach turystykę, taternictwo oraz narciarstwo
tur. i zawodnicze; pisze o tym w swojej książce wspomnień Młodość wydawcy (Wa. 1977). Chodził po
Tatrach najpierw pod opieką Klimka Bachledy,
potem z przew. Wojciechem Tylką-Suleją
i Stanisławem Gąsienicą z...
|
|
| Geiger Wacław (Ludzie) |
| |
Geiger Wacław (25 VI 1907 Kraków - 30 IV 1988
Zakopane, poch. na starym cment.). Dyrygent, pianista, kompozytor, śpiewak.
Studia w krak. Konserw. (1933).
Od 1933 do 1963 (z przerwą wojenną) był dyrygentem, kier. artyst. i aktorem
(w teatrach, operach, filharmoniach i rozgłośniach radiowych) w różnych miastach
pol., m.in. w Krakowie, Łodzi, Warszawie. W 1964 zamieszkał w Zakopanem, gdzie
był zastępcą dyr. Szkoły Muz., a także...
|
|
| Gellner Jan (Ludzie) |
| |
Gellner Jan . Czes. prawnik z Brna, taternik,
współautor (z F.V. Kroutilem
) pierwszego czes. przewodnika tatern. Vysoké Tatry , horolezecký
průvodce (Pr. 1935-38, t. 1 i 3-5, wyd. 2: Pr. 1947, 2 części po 2 t.).
Pisał na tematy tatern.: O nynějšim stavu horolezectvi ve Vysokých
Tatrách ("Čas. Tur." 1933), Naše tatranské horolezectvi ("Věst. KAČS" 1936). Był pochodzenia żyd., po zajęciu więc
Czech na pocz....
|
|
| Gembarzewski Przemysław (Ludzie) |
| |
Gembarzewski Przemysław . Leśnik, pracownik Tatrz. Parku Narodowego w Zakopanem. Kustosz
Muzeum TPN od 21 X 1984 do 15 II
1985.
|
|
| Gencjana (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb) |
| |
"Gencjana" Hotel i restauracja w wysokim,
paropiętrowym budynku murowanym nad brzegiem Łomnickiego Stawu. W tym samym budynku mieści
się stacja kolei linowej na Łomnicę.
|
|
| Genersich (Ludzie) |
| |
Genersich . Spiskoniem. rodzina, osiadła m.in. w Kiezmarku i Lewoczy. Najbardziej znani
członkowie tej rodziny na przełomie XVIII i XIX w. to trzej bracia » Christian, Johann i Samuel G., synowie kupca kiezm. (też
Christiana).
|
|
| Genersich Christian (Ludzie) |
| |
Genersich Christian (3, 4 lub 8 I 1759 Kiezmark - 30
IV 1825 tamże). Spiskoniem. mineralog, historyk i teolog, prof. Liceum Kiezm.
(1786-95), od 1789 także drugi proboszcz ewang. w tym mieście. Odbył studia na
uniw. w Jenie, Getyndze i Utrechcie.
Zasłynął zwł. swą dwutomową pracą hist.: Merkwürdigkeiten der Königlichen
Freystadt Késmark in Oberungarn, am Fusse der Carpathen (I: Caschau 1804, II: Leutschau 1804).
Dzieło to jest...
|
|
| Genersich Johann (Ludzie) |
| |
Genersich Johann (15 VIII 1761 Kiezmark - 18 V 1823
Wiedeń), brat » Christiana i Samuela Genersichów. Spiskoniem. literat,
historyk i pedagog. Po studiach (uniw. w Jenie) był m.in. profesorem (1788-1821)
i rektorem (1818-21) Liceum Kiezmarskiego, następnie profesorem w Wiedniu. Autor
licznych prac nauk. oraz książek dla młodzieży.
W jego książce dla dziewcząt Wilhelmine (Wien 1811, 2 t.) znajduje się w pierwszym
tomie sporo o Spiszu...
|
|
| Genersich Samuel (Ludzie) |
| |
Genersich Samuel (15 II 1768 Kiezmark - 2 IX 1844
Lewocza). Spiskoniem. lekarz i botanik, najmłodszy brat » Christiana i Johanna Genersichów.Po studiach lek. w Wiedniu
był przez 6 lat lekarzem w Kiezmarku
, a potem (przed 1799)
przeniósł się do Lewoczy, gdzie do końca życia zajmował stanowisko fizyka
(lekarza) miejskiego. Wydał tam w 1829 broszurę o chorobie bydła.Od młodych lat
in. dziedziną jego zainteresowań...
|
|
| Gentil-Tippenhauer Wanda (Ludzie) |
| |
Gentil-Tippenhauer Wanda , z męża Widigierowa (13 I
1899 Port-au-Prince, Haiti - 12 VIII 1965 Zakopane, poch. na starym cment.). Malarka. W latach międzywoj.
mieszkała w Warszawie, od 1945 gł. w Zakopanem.
Malowała akwarelą i temperą pejzaże i sceny rodzajowe z Podhala i Tatr (np.
Dolina Białej Wody), także kwiaty i obrazy religijne. Zajmowała się
również architekturą wnętrz (np. w 1945 dekoracje budynku Orbisu w Zakopanem)....
|
|
| Gerson Wojciech (Ludzie) |
| |
Gerson Wojciech (1 VII 1831 Warszawa - 25 II 1901
tamże). Wybitny malarz pol., ilustrator, pedagog, krytyk artystyczny. Studiował
w warsz. SSP 1844-50, w Petersburgu 1853-55 i Paryżu 1856-58. Wystawiał swe
obrazy głównie w kraju, ale także za granicą.
Dużo podróżował. Od 1849 odbył z kolegami wiele wędrówek
pieszych po kraju, był to więc jeden z pierwszych pol. krajoznawców. W 1860 udał
się po raz pierwszy w Tatry, w towarzystwie...
|
|
| Geyer Julius G. (Ludzie) |
| |
Geyer Julius G. (15 IX 1828 Bielsko-Biała - 28 IX
1900 Nowa Wieś Spiska). Przyrodnik, pedagog, działacz MKE. Pochodził z niem.
rodziny z Bielska-Białej (ojciec był tkaczem i farbiarzem), która w 1840
przesiedliła się na Spisz do Lubicy k. Kiezmarku.
Po uzyskaniu matury w liceum kiezm. Geyer uczestniczył w
walkach rewol. 1848-49 po stronie węg. i był ciężko ranny pod Buszowcami k. Białej Spiskiej
.
Potem uczył...
|
|
| Gębarski Stefan (Ludzie) |
| |
Gębarski Stefan (1864 Żóraw k. Piotrkowa - 11 V 1920 Warszawa). Literat,
nauczyciel, redaktor. Jest on autorem wielu znanych w swoim czasie powieści dla
młodzieży, np. Robinson tatrzański (Wa. 1896, wyd. 2 w 1910), którego
akcja rozgrywa się w Tatrach w I poł. XIX w.; w tekście rażące błędy z zakresu
przyrody. Wśród jego powieści hist. są Rycerze św. Kingi (1902).
Napisał też Flet zaczarowany, baśń do odegrania w...
|
|
