E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  
Aa    Ab  Ac    Ad  Ae  Af  Ag  Ah  Ai  Aj  Ak  Al    Am  An    Ao    Ap  Ar  As    At  Au  Aw  Az   

  Przeglądasz dział: A
ilość pozycji w dziale: 108
Zmień dział na:
 
Andráši Július (Ludzie)
    Andráši Július (23 III 1925 Koszyce - 13 VII 1995 Dolny Smokowiec, poch. w Nowym Smokowcu). Słowowacki taternik, alpinista i ratownik górski. Taternictwo uprawiał od 1946, dokonując wielu pierwszych wejść, np. wsch. ścianą Zadniej Baszty (w 1948), pd.-wsch. urwiskiem Małej Szarpanej Turni (1948), pd.-zach. ścianą Małego Gierlachu (1948). W 1949 zamieszkał w Starym Smokowcu (potem Pod Lasem), w 1950 został przewodnikiem...
więcej
Andrašovan Tibor (Ludzie)
   Andrašovan Tibor (2 IV 1917 Slovenská Lupča). Słow. kompozytor i dyrygent. Tematycznie jego twórczość jest częściowo związana z Tatrami i Podtatrzem, np. opera Hájnikova žena (1971), muzyka do filmów jak Rodná zem, utwory muzycz. dla zespołów lud.: Povest o Jánošíkovi, Goralská lubost i in.
więcej
Andrássy Tivadar (Ludzie)
   Andrássy Tivadar (1857 Paryż-13 V 1905 Budapeszt). Węg. ziemianin i polityk, malarz amator. Na jego pośmiertnej wystawie w Budapeszcie (1907) pokazano liczne pejzaże z Tatr i Magury Spiskiej.
więcej
Andraszowa (Miejscowość)
   Andraszowa lub Andraszowa Liptowska (580 m); Ondrašová, Liptovská Ondrašová; Andrásfalu. Wieś na Liptowie nad pr. brzegiem Wagu, tuż na pn.-zach. od Mikułasza Lipt., do którego została włączona w 1960. Od XIII w. do 1848 była własnością i siedzibą rodu » Pongrác, do którego należała wtedy także część Tatr Zach.
więcej
Andrusikiewicz (Ludzie)
   Andrusikiewicz (rodzina). Poprzez kilka pokoleń niejeden członek tej rodziny, wywodzącej się od nauczyciela i organisty w Słopnicy Królewskiej i Gdowie, Wojciecha A. (1778-1868), związany był z Podhalem i Tatrami. Z trzech synów Wojciecha dwaj starsi też byli nauczycielami i organistami: Wojciech A. (1818-80) w Krościenku u stóp Pienin, a » Jan Kanty A. (1815-50) w Chochołowie pod Tatrami, gdzie stał się przywódcą » Chochołowskiego...
więcej
Andrusikiewicz Jan Kanty (Ludzie)
   Andrusikiewicz Jan Kanty (9 X 1815 Słopnica Królewska k. Limanowej, obecnie Słopnice Limanowskie - 9 I 1850 Kamienica k. Limanowej). Nauczyciel i organista w Chochołowie (1833-46), gł. organizator i przywódca » Chochołowskiego Powstania w 1846. Prawdopodobnie uczestniczył też w Powstaniu Listopadowym w 1830. W Chochołowie gorliwie szerzył oświatę i czytelnictwo wśród górali rozbudzając również ich świadomość narodową. Wspierał...
więcej
Andrusikiewicz Janusz (Ludzie)
   Andrusikiewicz Janusz (10 III 1925 Grudziądz), praprawnuk » Jana Kantego Andrusikiewicza, wnuk » Romana Emanuela Andrusikiewicza. Historyk (dr), ekonomista (mgr), krajoznawca, harcmistrz, długoletni działacz Zw. Podhalan i PTTK, przew. beskidzki klasy I, instruktor przewodnictwa beskidzkiego, przodownik GOT (także na Tatry Pol.), badacz dziejów Podhala w XIX w. Od 1956 ogłosił w czasopismach liczne artykuły, notatki i recenzje o...
więcej
Andrusikiewicz Roman Aleksander (Ludzie)
   Andrusikiewicz Roman Aleksander (14 XI 1837 Chochołów - 25 I 1914 Kraków), średni syn » Jana Kantego Andrusikiewicza. Nauczyciel i organista, od 1854 na Podhalu w Poroninie i od 1860 do 1863 w Kuźnicach. W tym okresie, 24 IX 1861, ożenił się w Zakopanem z Marią Serowatka czy Syrowatka, córką lekarza w zakładach hutn. w zakop. Kuźnicach. Po 1863 był nauczycielem i inspektorem szkolnym w różnych miejscowościach galic. poza Podhalem, a jako...
więcej
Andrusikiewicz Roman Emanuel (Ludzie)
   Andrusikiewicz Roman Emanuel (25 XII 1862 Zakopane - 24 IX 1924 Lwów) wnuk » Jana Kantego Andrusikiewicza, a najstarszy syn » Romana Aleksandra Andrusikiewicza. Pracował w sądownictwie (w Krakowie 1894-1908 i we Lwowie od 1909), a pod pseud. Jacek Obrochta ogłosił liczne wiersze, poematy i opowiadania o tematyce w znacznej części podhalańskiej i tatrz., rozproszone w czasopismach w Polsce i USA. W wielu utworach pisze o swym dziadku i o...
więcej
Andrusikiewicz Teofil (Ludzie)
   Andrusikiewicz Teofil lub Bogumił (18 XII 1835 Chochołów - przed 1873), najstarszy syn » Jana Kantego Andrusikiewicza, nauczyciel i organista. Błędna jest wiadomość jakoby za czasów Homolacsów w 1860-63 był on nauczycielem szkoły "trywialnej" (podstawowej) w zakop. Hutach czyli Kuźnicach i równocześnie kapelmistrzem tamtejszej orkiestry górników i hutników. Wszystko to odnosi się w rzeczywistości do jego brata, » Romana Aleksandra...
więcej
Andrusov Dimitrij (Ludzie)
   Andrusov Dimitrij (7 XI 1897 Juriew = Tartu = Dorpat, Estonia - 1 IV 1976 Bratysława). Wybitny geolog, od 1941 prof. uniw. w Bratysławie, czł. SAV i czł. koresp. ČSAV. Geologią Słowacji i zwł. Karpat zajmował się od 1923 i z tej dziedziny ogłosił liczne prace, np. Geologický výskum vnútorného bradlového pásma v západných Karpatoch (cz. 1-5, 1931-45), Geológia československých Karpát (t. 1-3, Br. 1958-65),...
więcej
Andrzejkowiczówna Maria Magdalena Buttowt (Ludzie)
   Andrzejkowiczówna Maria Magdalena Buttowt (22 VII 1852 Bałandycze k. Grodna - V 1933 Porczów). Malarka (studia w Monachium 1872-74 i 1876-77). Malowała i wystawiała obrazy hist., rel. i rodzajowe oraz portrety. Od 1886 lub wcześniej bywała w Zakopanem. W Bibl. Jag. zachował się jej rysunek Góral grający na kobzie (1886). Była jedną z pierwszych kolekcjonerek okazów podhalańskiej sztuki lud. i wzorów jej ornamentyki (od...
więcej
anekumena (Terminologia)
   Tereny niezamieszkane, których niekorzystne warunki naturalne nie dają człowiekowi możliwości ani osiedlenia się, ani użytkowania, np. piętro turniowe w Tatrach. Zob. też ekumena i subekumena.
więcej
Anioły (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb)
   Anioły;Pięć pokaźnych, urwistych turni w dolnym odcinku pn. grani Młynarza, między gł. gałęzią Doliny Białej Wody a dolną częścią Żabiej Doliny Białczańskiej. Bezpośrednio na pn. od Aniołów w tejże grani znajdują się niższe od nich Limbowe Turniczki, a na pd. od nich Skoruszowa Turnia. Pierwsze wejście na A.: Alfred Grosz i Julius A. Hefty w 1914. Lud. nazwa A. pochodzi zapewne od ich wysmukłego kształtu i położenia wysoko...
więcej
Anonymus Belae regis notarius (Wydawnictwo)
   Anonymus Belae regis notarius lub Anonymus notarius (XII-XIII w.). Nieznany z nazwiska notarius (pisarz, sekretarz) króla węg. Beli III (1173-1196). Po śmierci tego króla napisał po łac. kronikę Gesta Hungarorum; zachowany jej rps pochodzi z poł. XIII w., I wyd. drukiem: Vindobonae 1746; wydana też jako Anonymi Belae Regis Notarii Historia (Cassoviae 1752). Jest to najstarsza kronika węg., cenne źródło do...
więcej
Antałowski Potok (Woda)
   Antałowski Potok Jeden z gł. strumieni w pd.-zach. części wsi Kościelisko. Powstaje na wys. ok. 945 m w Nędzowskich Borach (zaraz na pn.-zach. od Nędzówki), płynie ku pn.-zach. i po minięciu osiedli Antałówka i Roztoki wpada na wys. ok. 870 m do Czarnego Dunajca jako jeden z jego pr. dopływów. Jeden z gł. dopływów A.P. to » Staników Potok, płynący ze Stanikowego Żlebu w Tatrach. Nazwa A.P.: od wspom. osiedla...
więcej
Antałówka (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb)
   Antałówka;Nazwa powtarzająca się na Skalnym Podhalu, u samego podnóża Tatr (także na Orawie). Jedna A. to polana z osiedlem między dolnymi biegami Wielkiego Głębokiego Potoku i Antałowskiego Potoku, przy zmiennej tu granicy Witowa i wsi Kościelisko. Druga A. to wzgórze (940, 937 m) z osiedlem w Zakopanem, zaraz na pn. od Kozińca, między górną (pd.) częścią ul. Jagiellońskiej a Drogą do Olczy. Na tej zakop. A. znajduje się »...
więcej
antologie (Nie okreslony)
   antologie . Nie istnieje żadna obszerniejsza oraz tematycznie i chronologicznie szersza a. literatury tatrz., jest jednak kilka książek, które wspólnie wzięte spełniają rolę takiej a. w dość znacznym zakresie. Przede wszystkim jest to 4-tomowy cykl Ferdynanda Hoesicka Tatry i Zakopane; Przeszłość i teraźniejszość (1920-31) oraz jednotomowy wybór z tego cyklu pt. Legendowe postacie zakopiańskie (Wa. 1959). Zamiarem...
więcej
Antoniak Feliks (Ludzie)
   Antoniak Feliks (9 V 1888 Kraków - 13 III 1974 Chorzów). Artysta rzeźbiarz, jeden z pionierów narciarstwa w Polsce. W 1903-08 był uczniem zakop. Szkoły Przem. Drzewn. (klasa rzeźby figuralnej) i od 1905 pod wpływem dyrektora tej szkoły, Stanisława Barabasza, on i koledzy jeździli na nartach własnego wyrobu. Od 1906 chodził na wycieczki narc. w towarzystwie S. Barabasza, Mariusza Zaruskiego, Stanisława Zdyba, Józefa Lesieckiego,...
więcej
Antoníček Rudolf (Ludzie)
   Antoníček Rudolf (1921 Hranice). Czes. taternik i alpinista. W Tatrach był najczynniejszy w 1951-57 dokonując wtedy wielu wejść zim., np. wsch. ścianą Lodowego Szczytu drogą Grosza w 1952, pn. ścianą Małego Kiezmarskiego Szczytu drogą Stanisławskiego w 1955, pd.-zach. ścianą Gierlachu Kominem Sawickiego w 1956. Główną Grań Tatr Wys. przeszedł w lecie 1955 i...
więcej
Antoniewicz Włodzimierz (Ludzie)
   Antoniewicz Włodzimierz (15 VII 1893 Sambor - 20 V 1973 Warszawa). Wybitny archeolog, prof. UW, czł. PAU i PAN, autor b. licznych prac z zakresu archeologii, muzeologii, etnografii itd., działacz krajozn. i tur. w AKT, PTT i PTK, czł. hon. PTTK (1965). W 1912 jako student był kierownikiem zakop. schroniska AKT i po egzaminie złożonym przed komisją przewodnicką (Mariusz Zaruski i przew. Jakub Wawrytko) uzyskał (wraz z Józefem Oppenheimem)...
więcej
antymonit (Geologia)
   Siarczek antymonu, należący do grupy » błyszczów. Niekiedy towarzyszą mu drobniutkie wpryśnięcia złota lub srebra, występujące np. w górnych partiach Krywania, także w okolicach Mnicha. Te ilości kruszcu są minimalne, nieopłacalne do eksploatacji. Również w Tomanowej Dolinie, w żyłach kwarcu występuje a., też z minimalnymi wpryśnięciami złota.
więcej
Anusine Oczko (Woda)
   Anusine Oczko;wyjątkowo Suchy Staw Bystry;  Anitino očko jest nazwą używaną przez pasterzy lipt. przed 1935. Anusine Oczko jest jej kalką. Młodziejowski używał przejściowo nazwy Suchy Staw Bystry (od Suchego Zadku). Pomiary Jerzego Młodziejowskiego z 1935 (w nawiasach powojenne pomiary czechosł.): pow. 0,394 (0,34) ha, 120 x 54,5 (119 x 53) m, głęb. 2,9 m.
więcej
aplit (Geologia)
   Jasnej barwy, b. kwaśna, drobnoziarnista skała żyłowa, pochodzenia hydrotermalnego, wchodząca w skład granitu tzw. strefy brzeżnej pegmatytowo-aplitowej. Granit taki występuje np. na Żółtej Turni, na zboczach Małej Koszystej, w okolicy Skrajnej Turni, na stokach Krywania, a także na obszarze Tatr Zach.
więcej
apollo (Zwierzęta)
   apollo (pełna nazwa: niepylak apollo, Parnassius apollo), z rodziny paziowatych (Papilionidae). Motyl dzienny żyjący w Polsce tylko w Tatrach i Pieninach, w Słowacji również, ale ponadto w in. częściach Karpat oraz tu i owdzie na niżu; chroniony ustawowo w obu krajach. Skrzydła ma białe z czarnymi plamkami na górnej parze, na każdym z dolnej pary po dwa duże i brzegiem dwa malutkie czerwone oczka. Nazwa niepylak pochodzi stąd, że...
więcej
Apostoł-Staniszewska Jadwiga (Ludzie)
   Apostoł-Staniszewska Jadwiga (22 XII 1913 Nowy Targ - 2 II 1990 tamże). Nauczycielka (Seminarium Nauczycielskie w Nowym Targu 1934), uczyła w szkole podst. w Nowogródku (1934-39). Po wybuchu II wojny świat. wróciła do Nowego Targu. W czasie okupacji niem. uczestniczyła od października 1939 w podziemnym ruchu oporu, najpierw w Nowym Targu przy organizowaniu potajemnych przerzutów Polaków przez Słowację i Węgry do armii pol. na Zachodzie. W...
więcej
Apostoły (miejsca (las, osiedle, zbocze, grzeda, zleb)
   Apostoły;Turniczki w górnej części zach. grani Bujaczego Wierchu. Najwyższa (wsch.) z nich stanowi zach. (wyższy) wierzchołek Bujaczego Wierchu.
więcej
archiwa (Nie okreslony)
   archiwa . Na Podtatrzu istniało do niedawna wiele a. (miejskich, gminnych, powiatowych, kościelnych, szkolnych, rodzinnych itd.) z dokumentami dotyczącymi przeszłości Podtatrza i Tatr. Wskutek wojen i in. wypadków niektóre a. uległy zniszczeniu, a zbiory wielu innych przeniesiono do a. większych (zwł. na Słowacji). Na Podtatrzu Pol. najważniejsze zbiory archiwalne znajdują się w a. (niegdyś miejskim i powiatowym, obecnie wojewódzkim) w...
więcej
Asbóth Johann (Ludzie)
   Asbóth Johann (13 XII 1768 Nemeskő = Nemescó, Węgry - 19 VI 1823 Zombor, Węgry, potem Sombor, Jugosławia). Przyrodnik (mineralog, botanik, zoolog), prof. w liceach w Lewoczy i następnie w Kiezmarku (1796). Chodził po Tatrach z Tomaszem Maukschem, Grzegorzem Berzeviczym, Samuelem Genersichem i przew. Jakubem Fabri. Prowadził swoich uczniów z Kiezmarku na wycieczki w Tatry. Ogłosił jeden z pierwszych opisów Kiezmarskiej Doliny:...
więcej
Ascherson Paul (Ludzie)
   Ascherson Paul (4 VI 1834 Berlin - 6 III 1913 Berlin). Niem. botanik, prof. uniw. w Berlinie, wybitny znawca flory Europy środk., współautor 12-tomowego dzieła Synopsis der mitteleuropäischen Flora (Leipzig 1896-1939). W 1864 odbył podróż bot. przez Podhale w Tatry, na Spisz i w Pieniny. Wraz z towarzyszami (Adolf Engler , Max Kuhn i Carl Reimann) opisał bot. rezultaty tej podróży w pracy Eine Karpatenreise ("Verh. Bot. Ver....
więcej


Pierwsza [1] [2] [3] [4] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024