E-mail Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Tatry
Aktualności
 ABC turysty
   Przygotowanie
   Ekwipunek
   Informacje TOPR i TPN
   Oznaczenia szlaków
   Przewodnicy
   Przejścia graniczne
    Bezpieczeństwo
      Gdy spotkasz misia...
      Lawiny
      Ku przestrodze...
      Bezpieczeństwo, porady
   Zwierzę na szlaku
   Schroniska
 O Tatrach
   TPN i TANAP
   Klimat
   Geologia
    Zwierzęta
      Gatunki
   Rośliny
    Tatry w liczbach
    Historia
 Encyklopedia Tatr
   Alfabetycznie
   Tematycznie
   Multimedia
 Wycieczki
   Zaplanuj wycieczkę
   Miejsce startu
   Miejsce docelowe
   Skala trudności
   Wszystkie
 Jaskinie tatrzańskie
    SKTJ PTTK
      Aktualności
      Działalność
      Kurs
      Wspomnienia
      Polecane strony
      Galeria
      Kontakt
   Powstanie jaskiń
   Krążenie wody w skałach
   Nacieki
   Morfologiczne typy
   Klimat jaskiń
   Powstanie jaskiń tatrz.
Zagadki tatrzańskie
 Aktywny wypoczynek
   Taternictwo
   Speleologia
   Paralotnie
   Ski-alpinizm
   Narciarstwo
   Na rowerze
   Turystyka jaskiniowa
   Trasy biegowe
   Turystyka piesza
   Sporty wodne
Galeria
Warunki w Tatrach
Forum dyskusyjne
Zakopane, Tatry, Podhale
E-mail
Hasło
» Załóż konto
» Zapomniałem hasła
Zakopane


zapamiętaj numer alarmowy w górach!!!
0 601 100 300
 nawigacja:  Z-ne.pl » Portal Zakopiański

w nazwach
w nazwach i opisach
wszędzie
alfabetycznie:    A  B  C  Ć  D  E  F  G  H  I  J  K  L  Ł  M  N  O  P  R  S  Ś  T  U  W  Z  Ź  Ż  

  Przeglądasz dział: Terminologia
ilość pozycji w dziale: 171
Zmień dział na:
 
gryzonie
   Rząd zwierząt, ssaków na ogół niewielkich, odznaczających się szczególnym, tzw. niezupełnym uzębieniem. Składa się ono z dwóch par siekaczy - w górnej i dolnej szczęce - b. silnych i twardych, odrastających od nasady przez całe życie danego gryzonia, a ścierających się od góry przy rozgryzaniu twardego pokarmu, np. orzechów. Kłów brak w ogóle, na ich miejscu jest duża przerwa aż do zębów trzonowych, szerokich, o pofałdowanej...
więcej
grzęda
   Podłużna wypukłość zbocza lub ściany górskiej, dość szeroka i nieraz b. stroma, biegnąca z góry na dół i zwykle wzdłuż zagłębień terenowych (żlebów, rynien itd.).
więcej
hala
   W Tatrach termin hala ma dwa różne znaczenia: pasterskie (gospodarcze) i botaniczne (naukowe). W Tatrach i w ogóle w Karpatach Zach. słowo to w pasterstwie oznaczało pierwotnie tereny trawiaste w górach, położone zazwyczaj powyżej górnej granicy lasu i zwartej kosodrzewiny, ale nieraz także wśród lasu (w reglach) i między płatami kosodrzewiny, a często tereny takie bywały poprzerywane piarżyskami i...
więcej
halnictwo
   Termin ten, od słowa hala lub Hale = Tatry, próbowano w 1876 wprowadzić w "Pam. TT" na oznaczenie alpinizmu i taternictwa, ale to się nie przyjęło.
więcej
halny
   halny, a w 2 poł. XIX w. także halski (np. rośliny i zwierzęta halskie). Przymiotnik od słowa » hala (w znaczeniu past. i bot.), a dawniej także od nazwy Hale (Tatry).
więcej
halny, wiatr
   halny, wiatr lub krótko: halny (nie należy mówić "halniak", jest to żargonowe, niegóralskie wyrażenie). Silny, porywisty wiatr południowy, typu fenowego, wiejący na Podhalu w różnych porach roku, najczęściej wiosną i na jesieni. W zasadzie dość rzadko sięga poza linię Witów - Ciche - Bukowina Tatrzańska, ale jego wpływ daje się czasem odczuć aż w Krakowie. W.h. powstaje w szczególnych warunkach układu barycznego przy...
więcej
halski
   Starsza forma przymiotnika » halny.
więcej
honielnik
   W gwarze podh. jest to młody chłopiec, który pracuje na hali u bacy jako pomocnik juhasów.
więcej
Huczawa
   Huczawa Nazwa, która się powtarza w Tatrach zarówno na terenie gwarowo polskim jak i słowackim na oznaczenie bystrych, szumiących potoków i gwałtownie (głośno) wybuchających źródeł. Nazwa pochodzi od słowa huczeć (słow. hučat ). Podobne nazwy dla potoków i rzek (Huczki, Huczwa itd.) występują na znacznie szerszym terenie.W Tatrach nazwy niem. i węg. takich obiektów (Rausch, Rauschbach, Rauschquelle itd.,...
więcej
juhas
   Pasterz owiec. Przy każdym szałasie jest zawsze jeden baca i jeden lub paru podległych mu juhasów. Termin "juhaska" (dziewczyna pasąca owce czy krowy w Tatrach) został wymyślony przez literatów czy in. osoby piszące o Tatrach, i jest zupełnie błędny, gdyż dziewczęta nie pasały owiec w Tatrach, a te które pasły krowy, nigdy nie były nazywane przez miejscową ludność "juhaskami", tylko pasterkami.
więcej
kalafiory
   Narc. nazwa utworów śniegowych, powstałych w zmarzniętym, gipsowatym śniegu przez silne wywiewanie. Utwory te istotnie przypominają nieco pokrojem swym kalafiory - stąd nazwa. Kalafiory b. utrudniają jazdę na nartach. Tworzą się zazwyczaj w pobliżu grani i grzbietów górskich lub na rozleglejszych płaszczyznach wystawionych na wiatry.
więcej
kanał krasowy
   Wszelkiego rodzaju podłużna, kanałowata szczelina podziemna o średnicy od kilku cm do kilkudziesięciu m; umożliwia przepływ » wód krasowych. Typowymi k. k. w jaskiniach tatrz. są » kominy krasowe, » korytarze jaskiniowe i » studnie krasowe.
więcej
karabinek
   Rodzaj metalowego eliptycznego pierścienia ze sprężynowym zatrzaskiem, podobny do karabinka strażackiego, ale mniejszy. Dawniej wyrabiano karabinki jedynie ze stali, obecnie także z lżejszych stopów. Używane są przez taterników i alpinistów przy wspinaczce do asekuracji, zjazdu na linie itp. Przy asekuracji k. z przeprowadzoną przezeń liną zawiesza się na kółku lub oczku haka, unikając w ten sposób niewygodnego przeciągania liny przez...
więcej
Karczmisko
   Karczmisko. Jest to druga nazwa Przełęczy między Kopami , nad Doliną Jaworzynką . Nazwa K. w pewnym okresie (zwł. w latach międzywoj.) była często używana mylnie przez turystów, mapy i przewodniki na oznaczenie pobliskiej Królowej Równi . Przez Przełęcz między Kopami wożono niegdyś rudę żelazną spod Kopy Magury  do Kuźnic  i wg niektórych górali nazwa Karczmisko  pochodzi stąd, że na tej przełęczy za czasów "Hamulaców"...
więcej
Karpaty
   Karpaty (nazwa). W ostatnich kilku stuleciach aż mn.w. do poł. XIX w. nazwy Karpaty, Krępak (także Krapak itp.) i Tatry były stosowane każda z osobna lub równocześnie jako synomimy na oznaczenie albo całych Karpat, albo wyłącznie Tatr. U niektórych pisarzy z owych czasów nazwa Karpaty oznacza więc same Tatry. Zob. też: Krępak  i Tatry  (nazwa).
więcej
Karpaty Centralne
   Karpaty Centralne Nazwa rozpowszechniona w dawniejszej literaturze na oznaczenie części Karpat o rozmaitym zasięgu u różnych autorów. Najczęściej dotyczyła wspólnie Choczańskich Wierchów  i całych Tatr , czasem łącznie z niektórymi sąsiednimi pasmami górskimi, a kiedy indziej samych tylko Tatr lub nawet jedynie Tatr Wysokich .
więcej
karple
   Sprzęt tatern. i alpin., pierwotnie i obecnie także myśliwski, używany do chodzenia po głębokim śniegu, gdy zabieranie nart nie jest praktyczne; zapobiega zbytniemu zapadaniu się. Jest to para drewnianych (lub metalowych) owalnych obręczy, wyplatanych stosunkowo rzadko krzyżującymi się sznurkami (albo wąskim rzemieniem lub łykiem). Do butów są przymocowywane taśmami (lub rzemieniami). Na Podhalu były znane góralom przed nartami. Taternicy...
więcej
Keczka
   Keczka Jest to nazwa lesistych lub częściowo lesistych wzgórz (wierchów), powtarzająca się w Tatrach , Choczańskich Wierchach , Magurze Orawskiej  i Tatrach Niżnich; słow. kečka =czupryna.Nazwa więc pochodzi zapewne od podobieństwa noszących ją wzgórz do czupryny na głowie. Nie chodzi tu o in. znaczenie tego słowa (najczęściej w plur.): słow. kečky (w gwarze podh. kiecki)= warkoczyki...
więcej
kierdel
   kierdel. W gwarze podh.: stado (owiec lub kozic). Mówi się: w kierdlu lub w kierdelu. Zdrobn.: kierdelik, kierdołek lub kierdlicek.
więcej
kierpce
   kierpce, w gwarze podh. najczęściej kyrpce (sing. kierpiec, kyrpiec ). Obuwie sporządzone (spód i wierzch) z jednego kawałka skóry wołowej, w nowszych czasach często z dorobionym obcasem. U mężczyzn wiązane długimi rzemieniami koło kostek, u kobiet sznurkami z czarnej wełny (nawłoki ) . Zdrobniale (gł. w piosenkach) kierpcoski (sing. kierpcosek ). W dawnych czasach było to ogólnie stosowane obuwie górali...
więcej


Pierwsza [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] »» Ostatnia


Jeżeli znalazłeś/aś błąd, nieaktualną informację lub posiadasz materiały (teksty, zdjęcia, nagrania...), które mogą rozszerzyć zawartość tej strony i możesz je udostępnić - KLIKNIJ TU »»

ZAKOPIAŃSKI PORTAL INTERNETOWY Copyright © MATinternet s.c. - ZAKOPANE 1999-2024